Юта-ацтек телдәре

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Юта-ацтек телдәре
Таксон

ғаилә

Статус

дөйөм танылыу алған

Ареал

АҠШ, Мексика, Гондурас, Никарагуа, Сальвадор, Гватемала, Белиз

Классификация
Категория

Төньяҡ Америка һәм Мезоамерика телдәре

автохтонные языки[d]
индейские языки[d]
Юта-ацтек телдәре
Состав

Телдәрҙең кодтары
ISO 639-2

ISO 639-5

azc

Юта-ацтек телдәренең таралыуы(Мексикала таралышы тулыһынса күрһәтелмәгән)
Мексикала юта-ацтек телдәренең таралыуы

Юта-ацтек телдәре — АҠШ-тың көньяҡ-көнбайышынан Үҙәк Америкалағы Никарагуаға ҡәҙәр таралған индей телдәренең ғаиләһе.

Классификация[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Төньяҡ (шошон) ғаилә төркөмө
    • хопи тармағы
    • нумий (нымый) тармағы:
      • үҙәк төркөм: команче (команч), панаминт (тимбиша), шошони (шошон)
      • көньяҡ төркөм: кавайису, юте (көньяҡ паюте)
      • көнбайыш төркөм: моно (моначе), павиотсо (төньяҡ паюте)
    • такий тармағы:
      • серра төркөмө: †габриэлино, †китанемук, серрано, †ваньюме, †николеньо
      • купан төркөмө: луисеньо (-хуаненьо), кауилья, купеньо
      • классификацияланмаған: татавиам (?), †гьямина (?)
    • тюбатулабаль
  • Көньяҡ (сонор-ацтек) ғаилә төркөмө
    • тепиман (пиман) тармағы:
      • үрге пиман (пима-папаго о’одхам), түбәнге пиман (пима-бахо уре), төньяҡ тепеуа, көньяҡ тепеуа, †тепекано
    • таракаит тармағы:
      • тараумар төркөмө: гуарихио, тараумара
      • каит төркөмө: яки, †акахе (аяхе), †тауэ, майо
      • опат төркөмө: †опата, †эудеве, †батук (?)
      • тубар
    • корачоль-ацтек тармағы
      • корачоль (кора) төркөмө: кора, уичоль, (†текошкин, †текуэше, †кока, †касканский)
      • ацтек (науаская, нава) төркөмө
        • почутек (почутла) (†)
        • шочистлауак (†)
        • асылда ацтек телдәре
          • науатль Сьерра-де-Пуэбла
          • көнсығыш төркөмсәһе: пипиль, истмо, пинотль
          • көнбайыш-үҙәк төркөмсәһе: классик, үҙәк, көнбайыш, уастекан, коатепек, тотольтепек науатле
    • классифицияланмаған: †басироа, †басопа, †кавимето, †кавамето.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Campbell, Lyle. 1979. Middle American languages. In The Languages of Native America: Historical and Comparative Assessment, edited by Lyle Campbell and Marianne Mithun, pp. 902—1000. University of Texas Press, Austin.
  • Campbell, Lyle. 1997. American Indian Languages: The Historical Linguistics of Native America. Oxford University Press.
  • Goddard, Ives. 1996. Introduction. In Languages, edited by Ives Goddard, pp. 1-16. Handbook of North American Indians, William C. Sturtevant, general editor, Vol. 17. Smithsonian Institution, Washington, D.C.
  • Goddard, Ives. 1999. «Native Languages and Language Families of North America.» Wall Map. Lincoln, Nebraska: University of Nebraska Press.
  • Miller, Wick R. 1983. Uto-Aztecan languages. In Southwest, edited by Alfonso Ortiz, pp. 113—124. Handbook of North American Indians. William C. Sturtevant, general editor, Vol. 10. Smithsonian Institution, Washington, D. C.
  • Mithun, Marianne. 1999. The Languages of Native North America. Cambridge University Press. ISBN 0-521-23228-7 (hbk); ISBN 0-521-29875-X.
  • Steele, Susan. 1979. Uto-Aztecan: An assessment for historical and comparative linguistics. In The Languages of Native America: Historical and Comparative Assessment, edited by Lyle Campbell and Marianne Mithun, pp. 444—544. University of Texas Press, Austin.
  • Súarez, Jorge. 1983. The Mesoamerican Indian Languages. Cambridge University Press.