Троицк һыуһаҡлағысы: өлгөләр араһындағы айырма

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
4 юл: 4 юл:


== Географияһы ==
== Географияһы ==
Һыуһаҡлағыс [[Уйылға|'''Уйылға''' (]][[Рус теле|рус.]] ''Увелька'') йылғаһының [[Уй (Тубыл ҡушылдығы)|'''Уй''' (]][[Рус теле|рус.]] ''Уй'', [[Ҡаҙаҡ теле|ҡаҙ.]] Ой) йылғаһына ҡушылған еренән алып Троицк ([[Троицк (Силәбе өлкәһе)|ГРЭС]] ) плотинаһына тиклем урынды биләй. , Һул яҡ ярында — Бобровка ҡасабаһы , уң ярында Кварцит ҡасабаһы урынлашҡан <ref name="N-40-64">{{Карта|N-40-64}}</ref>. Һыу көҙгөһенең бейеклеге — диңгеҙ кимәленән 161 метр<ref name="Рациональное">{{Китап|автор=В. И. Бархатов, И. П. Добровольский, Ю. Ш. Капкаев|заглавие=Рациональное использование природных ресурсов Челябинской области: монография: в 2 ч. Ч. 1|ссылка=https://www.csu.ru/Shared%20Documents/ИЭкОБиА/Патенты,%20Монографии,%20Статьи/МОНОГРАФИЯБархатов_Добровольский_Капкаев_Рациональное%20использование_Часть%201.pdf|ответственный=|место=Челябинск|издательство=Изд-во Челяб. гос. ун-та|год=2015|страниц=282|страницы=76|isbn=}}</ref> тәшкил итә. Тулы күләме — 45 млн м3. Файҙалы күләме — 22 млн м3<ref name="Госдоклад">{{Китап|автор=|заглавие=Государственный доклад «О состоянии и использовании водных ресурсов Российской Федерации в 2016 году»|ссылка=http://fcpvhk.ru/wp-content/uploads/2018/01/2017_GosDoklad_VODA_26122017.pdf|ответственный=|место=М.|издательство=НИА-Природа|год=2017|страниц=300|страницы=275|isbn=}}</ref>. Һыу көҙгөһөнең майҙаны — 10,85 км2.
Һыуһаҡлағыс [[Уйылға|'''Уйылға''' (]][[Рус теле|рус.]] ''Увелька'') йылғаһының [[Уй (Тубыл ҡушылдығы)|'''Уй''' (]][[Рус теле|рус.]] ''Уй'', [[Ҡаҙаҡ теле|ҡаҙ.]] Ой) йылғаһына ҡушылған еренән алып Троицк ([[Троицк (Силәбе өлкәһе)|ГРЭС]] ) плотинаһына тиклем урынды биләй. Һул яҡ ярында — Бобровка ҡасабаһы , уң ярында Кварцит ҡасабаһы урынлашҡан <ref name="N-40-64">{{Карта|N-40-64}}</ref>.
Һыу көҙгөһенең бейеклеге — диңгеҙ кимәленән 161 метр<ref name="Рациональное">{{Китап|автор=В. И. Бархатов, И. П. Добровольский, Ю. Ш. Капкаев|заглавие=Рациональное использование природных ресурсов Челябинской области: монография: в 2 ч. Ч. 1|ссылка=https://www.csu.ru/Shared%20Documents/ИЭкОБиА/Патенты,%20Монографии,%20Статьи/МОНОГРАФИЯБархатов_Добровольский_Капкаев_Рациональное%20использование_Часть%201.pdf|ответственный=|место=Челябинск|издательство=Изд-во Челяб. гос. ун-та|год=2015|страниц=282|страницы=76|isbn=}}</ref> тәшкил итә. Тулы күләме — 45 млн м3. Файҙалы күләме — 22 млн м3<ref name="Госдоклад">{{Китап|автор=|заглавие=Государственный доклад «О состоянии и использовании водных ресурсов Российской Федерации в 2016 году»|ссылка=http://fcpvhk.ru/wp-content/uploads/2018/01/2017_GosDoklad_VODA_26122017.pdf|ответственный=|место=М.|издательство=НИА-Природа|год=2017|страниц=300|страницы=275|isbn=}}</ref>. Һыу көҙгөһөнең майҙаны — 10,85 км2. Һыуһаҡлағыстың уртаса тәрәнлеге - 3-5 метр. Һыу төбө ләмле. Һыуының үтә күренеүсәнлеге - 1 метр.

Һыуһаҡлағыстан Силәбегә тиклем ара - 150 саҡрым, Магнитогорскиға - 230 саҡрым, Кустанайға - 193 саҡрым.

Троицк ГРЭС-тың эргәһендә автомобиль күперенән башлап дәүләт сиге үтә. Шуға күрә Кварцитлы ҡасабаһына тиклем һыу ятҡылығы ның һул яры - Силәбе өлкәһенә, ә уң яҡ ярыҠаҙағстанға ҡарай.Ярҙары буйлап ҡамыш һәм өсмөйөш осрай.

Оҙонсай түңәрәк формалағы һыу ятҡылығы менән 80 метр бейеклегендәге Троицк ГРЭС плотинаһы эргәһендә урынлашҡан. Шуға йылылыҡ электр станцияһы һыу ятҡылығындағы торошҡа үҙ йоғонтоһон керетә. Ҡышҡыһын ГРЭС тирәһендә боҙ тиҙ ирей башлай. Шул уҡ сәбәп менән Троицк һыу һаҡлағысында балыҡтарҙың ыуылдырыҡ сәсеүе иртәрәк башлана. Балыҡ тотоуға ла тыйыу башҡа һыу ятҡылыҡтарына ҡарағанда иртәрәккә күсә..

Яһалма һыу ятҡылығында тереклек төрлөлөгө менән айырылып тормай. Һыу аҫты өлөшөн - ни бары бер нисә төр үҫемлек тәшкил итә. Яр буйҙарын башлыса камыш биләй.. Был һыуҙың юғары дәрәжәлә минералләшеүенә бәйле. Составындағы азот, нитриттар, фториттар, марганец һәм баҡыр флора һәм фаунаны төр яғынан бик ныҡ сикләй..


== Хайуандар донъяһы ==
== Хайуандар донъяһы ==

19:08, 7 март 2021 өлгөһө

 

Троицк һыуһаҡлағысы[1] — яһалма һыу ятҡылығы. 1960 йылда Рәсәйҙең Силәбе һәм Ҡаҙағстандың Кустанай өлкәләре сигендә, Уй йылғаһында төҙөлгән. Троицк ГРЭС -ы плотинаһын төҙөү буйынса эштәр тамамланыуға .һыуһаҡлағыс булдырыла.

Географияһы

Һыуһаҡлағыс Уйылға (рус. Увелька) йылғаһының Уй (рус. Уй, ҡаҙ. Ой) йылғаһына ҡушылған еренән алып Троицк (ГРЭС ) плотинаһына тиклем урынды биләй. Һул яҡ ярында — Бобровка ҡасабаһы , уң ярында Кварцит ҡасабаһы урынлашҡан [1].

Һыу көҙгөһенең бейеклеге — диңгеҙ кимәленән 161 метр[2] тәшкил итә. Тулы күләме — 45 млн м3. Файҙалы күләме — 22 млн м3[3]. Һыу көҙгөһөнең майҙаны — 10,85 км2. Һыуһаҡлағыстың уртаса тәрәнлеге - 3-5 метр. Һыу төбө ләмле. Һыуының үтә күренеүсәнлеге - 1 метр.

Һыуһаҡлағыстан Силәбегә тиклем ара - 150 саҡрым, Магнитогорскиға - 230 саҡрым, Кустанайға - 193 саҡрым.

Троицк ГРЭС-тың эргәһендә автомобиль күперенән башлап дәүләт сиге үтә. Шуға күрә Кварцитлы ҡасабаһына тиклем һыу ятҡылығы ның һул яры - Силәбе өлкәһенә, ә уң яҡ ярыҠаҙағстанға ҡарай.Ярҙары буйлап ҡамыш һәм өсмөйөш осрай.

Оҙонсай түңәрәк формалағы һыу ятҡылығы менән 80 метр бейеклегендәге Троицк ГРЭС плотинаһы эргәһендә урынлашҡан. Шуға йылылыҡ электр станцияһы һыу ятҡылығындағы торошҡа үҙ йоғонтоһон керетә. Ҡышҡыһын ГРЭС тирәһендә боҙ тиҙ ирей башлай. Шул уҡ сәбәп менән Троицк һыу һаҡлағысында балыҡтарҙың ыуылдырыҡ сәсеүе иртәрәк башлана. Балыҡ тотоуға ла тыйыу башҡа һыу ятҡылыҡтарына ҡарағанда иртәрәккә күсә..

Яһалма һыу ятҡылығында тереклек төрлөлөгө менән айырылып тормай. Һыу аҫты өлөшөн - ни бары бер нисә төр үҫемлек тәшкил итә. Яр буйҙарын башлыса камыш биләй.. Был һыуҙың юғары дәрәжәлә минералләшеүенә бәйле. Составындағы азот, нитриттар, фториттар, марганец һәм баҡыр флора һәм фаунаны төр яғынан бик ныҡ сикләй..

Хайуандар донъяһы

Быуала суртан, алабуға, ҡорман, һыла, ҡасаба, аҡ амур, сабаҡ, канал йәйене, карп, толстолобик,опто, ҡыҙылғанат[4] тереклек итә. 2018 йылда һаҙан селбәрәләре ебәрелә [5]. Плотина эргәһендә Троиск балыҡсылыҡ хужалығы урынлашҡан.

Антропоген йөкләнеш

Һыуһаҡлағыс Троицк ГРЭС-ын һыуытыу өсөн хеҙмәт итә һәм эсәр һыу менән тәьмин итеү сығанағы булып тора.

Гидротехник ҡоролмалар составына : һыу үткәргес тимер бетон плотина ; 4 насос станцияһы; 2 ситкә ебәрә торған каналдар (өҫкө һәм түбән).

Әҙәбиәт

Иҫкәрмә

  1. 1,0 1,1 Лист карты N-40-64 Толбазы. Масштаб: 1 : 100 000. Состояние местности на 1982 год. Издание 1984 г.
  2. В. И. Бархатов, И. П. Добровольский, Ю. Ш. Капкаев. Рациональное использование природных ресурсов Челябинской области: монография: в 2 ч. Ч. 1. — Челябинск: Изд-во Челяб. гос. ун-та, 2015. — С. 76. — 282 с.
  3. Государственный доклад «О состоянии и использовании водных ресурсов Российской Федерации в 2016 году». — М.: НИА-Природа, 2017. — С. 275. — 300 с.
  4. Троицкое водохранилище.
  5. В Троицкое водохранилище «переехали» мальки сазана (14 ноябрь 2019). Дата обращения: 10 сентябрь 2020.