Камчатка: өлгөләр араһындағы айырма

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
14 юл: 14 юл:
|Позиционная карта = Россия Дальневосточный ФО
|Позиционная карта = Россия Дальневосточный ФО
}}
}}
'''Камча́тка''' — Рәсәй биләмәһенең төньяҡ-көнсығышындағы [[ярымутрау]] [[Евразия өлөшөндә]] . Көнбайыш яғынан [[Охот диңгеҙе]], көнсығыш яғынан — [[Беринг дингеҙе]] һәм [[Тымыҡ океан]] йыуа.
'''Камча́тка''' — Рәсәй биләмәһенең төньяҡ-көнсығышындағы [[ярымутрау]] Евразия өлөшөндә . Көнбайыш яғынан [[Охот диңгеҙе]], көнсығыш яғынан — [[Беринг диңгеҙе|Беринг дингеҙе]] һәм [[Тымыҡ океан]] йыуа.


[[Ярымутрау]] көньяҡтан төньяҡҡа 1200 км-ға һуҙылған. Тар ғына [[муйын]] менән тоташҡан ( 93 км-ға тиклем)  — [[Парапольский дол|Парапольским долом]]. Иң ҙур киңлеге ( 440 км-ға тиклем) — [[Кроноц морононоң ]] киңлегендә<ref>[http://trasa.ru/region/kamchatskiy_geo.html Справочник туриста. Камчатка]</ref>.
[[Ярымутрау]] көньяҡтан төньяҡҡа 1200 км-ға һуҙылған. Тар ғына муйын менән тоташҡан ( 93 км-ға тиклем)  — Парапольским долом. Иң ҙур киңлеге ( 440 км-ға тиклем) — Кроноц морононоң киңлегендә<ref>[http://trasa.ru/region/kamchatskiy_geo.html Справочник туриста. Камчатка]</ref>.


[[Ярымутрауҙың]] майҙаны 270 тыс. км²<ref>''Быкасов В. Е.'' [http://www.bykasov.com/1991/oshibka-v-geografii Ошибка в географии] // Известия Всесоюзного Географического Общества. — 1991. — № 6.</ref>.
[[Ярымутрау|Ярымутрауҙың]] майҙаны 270 тыс. км²<ref>''Быкасов В. Е.'' [http://www.bykasov.com/1991/oshibka-v-geografii Ошибка в географии] // Известия Всесоюзного Географического Общества. — 1991. — № 6.</ref>.


Ярымутрауҙың көнсығыш яғы ныҡ ҡырҡылыуы, ҙур ҡултыҡтар барлыҡҡа килтерә ([[Авачин ҡултығы]], [[Кроноц ҡултығы]], [[Камчатка ҡултығы]], [[Күл ҡултығы]], [[Карагин ҡултығы]], [[ Корфа ҡултығын]]) һәм бухтталар ([[Авачин бухтаһы]], [[Карага]], [[Оссора мороно]] һ.б.).Алыҫта диңгеҙҙә ҡаялы ярымутрауҙар күтәрелә ([[Шипун ярымутрауы]], [[Кроноц ярымутрауы]], [[Камчатка ярымутрауы ]], [[Күл ярымутрауы]])<ref>[[Большая советская энциклопедия]], 3 изд. на основе:
Ярымутрауҙың көнсығыш яғы ныҡ ҡырҡылыуы, ҙур ҡултыҡтар барлыҡҡа килтерә (Авачин ҡултығы, Кроноц ҡултығы, Камчатка ҡултығы, Күл ҡултығы, Карагин ҡултығы, Корфа ҡултығын) һәм бухтталар (Авачин бухтаһы, Карага, Оссора мороно һ.б.).Алыҫта диңгеҙҙә ҡаялы ярымутрауҙар күтәрелә (Шипун ярымутрауы, Кроноц ярымутрауы, Камчатка ярымутрауы , Күл ярымутрауы)<ref>[[Большая советская энциклопедия]], 3 изд. на основе:
* Комаров В. Л., Ботанический очерк Камчатки, в кн.: Камчатский сб., т. 1, М.—Л., 1940;
* Комаров В. Л., Ботанический очерк Камчатки, в кн.: Камчатский сб., т. 1, М.—Л., 1940;
* 3анина А. А., Дальневосточные районы. Камчатка и Сахалин, Л., 1958 (Климат СССР, в. 6);
* 3анина А. А., Дальневосточные районы. Камчатка и Сахалин, Л., 1958 (Климат СССР, в. 6);
32 юл: 32 юл:
</ref>.
</ref>.


Ярымутрауҙың урта өлөшөн ике параллель һырт бүлеп үтә — [[Средин һырты]] и [[Көнсығыш һырты]], уларҙың араһында [[Уртакамчатка уйһыулығы]] буйлап [[Камчатка йылғаһы]] аға.
Ярымутрауҙың урта өлөшөн ике параллель һырт бүлеп үтә — Средин һырты и Көнсығыш һырты, уларҙың араһында Урта камчатка уйһыулығы буйлап Камчатка йылғаһы аға.


Ярымутрауҙың иң көньяҡ нөктәһе — [[ Лопатка мороно]] 50° 51′ 55″ төньяҡ киңлектә.
Ярымутрауҙың иң көньяҡ нөктәһе — Лопатка мороно 50° 51′ 55″ төньяҡ киңлектә.


Ярымутрауҙың территорияһында Рәсәй субъекты Камчатка крайында урынлашҡан.
Ярымутрауҙың территорияһында Рәсәй субъекты Камчатка крайында урынлашҡан.
41 юл: 41 юл:
[[Файл:1997 Kamchatka Earthquake Location.jpg|мини|Землетрясение на Камчатке 1997 года]]
[[Файл:1997 Kamchatka Earthquake Location.jpg|мини|Землетрясение на Камчатке 1997 года]]
{{main|Землетрясения на Камчатке}}
{{main|Землетрясения на Камчатке}}
Камчатка ярымутрауы Рәсәйҙең [[Сейсмик актив]] зонаһына инә. <ref>Инфографика: [http://eco.rian.ru/ecoinfogr/20090619/174882423.html Сейсмически опасные зоны России] — ''[[РИА Новости]]''.</ref>.
Камчатка ярымутрауы Рәсәйҙең Сейсмик актив зонаһына инә. <ref>Инфографика: [http://eco.rian.ru/ecoinfogr/20090619/174882423.html Сейсмически опасные зоны России] — ''[[РИА Новости]]''.</ref>.


Күпселек камчатка [[ер тетрәүҙәре]] Курило-Камчатка улағы терәлгән [[субдукцион зонала]] 30—150 километр аралыҡта ярымутрутрауҙың көнсығыш ярында теркәлгән. <ref>''С. А. Федотов''. [http://www.kscnet.ru/ivs/publication/fedk40let/fst15.htm Камчатка готовится к землетрясениям]. Исследования по вулканологии и сейсмологии, их развитие и значение на Камчатке, история отечественной науки (статьи и очерки 1973—2002 гг.).</ref>,
Күпселек камчатка [[Ер тетрәү|ер тетрәүҙәре]] Курило-Камчатка улағы терәлгән субдукцион зонала 30—150 километр аралыҡта ярымутрутрауҙың көнсығыш ярында теркәлгән. <ref>''С. А. Федотов''. [http://www.kscnet.ru/ivs/publication/fedk40let/fst15.htm Камчатка готовится к землетрясениям]. Исследования по вулканологии и сейсмологии, их развитие и значение на Камчатке, история отечественной науки (статьи и очерки 1973—2002 гг.).</ref>,


2006 йылдың апрелендә көслө ер тетрәүҙәре була, 40 кеше яралана, һәләк булғандар теркәлмәй. 1000 кешене хәүефһеҙ урынға күсерәләр. Беренсе ер тетрәүе {{coord|61.0|167.0}} 7,6 магнитудаһы менән 21 апрель 00:25 урын ваҡыты буйынса үтә , уның артынса 4,3-тән алып 5,1-гә тиклем магнитуда менән киләһе көслө төртөү 30 апрель 5:58-ҙә 6,6 магнитудаға тиклем етеп ҡабат сейсмик тетрәүҙәргә килтерә. <ref>[http://earthquake.usgs.gov/earthquakes/eqinthenews/2006/usltbt/ Магнитуда 7,6 — Корякия, Россия] {{ref-en}}. Геологическая служба США.</ref>.
2006 йылдың апрелендә көслө ер тетрәүҙәре була, 40 кеше яралана, һәләк булғандар теркәлмәй. 1000 кешене хәүефһеҙ урынға күсерәләр. Беренсе ер тетрәүе {{coord|61.0|167.0}} 7,6 магнитудаһы менән 21 апрель 00:25 урын ваҡыты буйынса үтә , уның артынса 4,3-тән алып 5,1-гә тиклем магнитуда менән киләһе көслө төртөү 30 апрель 5:58-ҙә 6,6 магнитудаға тиклем етеп ҡабат сейсмик тетрәүҙәргә килтерә. <ref>[http://earthquake.usgs.gov/earthquakes/eqinthenews/2006/usltbt/ Магнитуда 7,6 — Корякия, Россия] {{ref-en}}. Геологическая служба США.</ref>.

16:07, 28 июль 2021 өлгөһө

Камчатка
Топография Камчатки
Топография Камчатки
Характеристикалары
Майҙаны270 000 км²
Иң бейек нөктәһе4835[1] м
Урынлашыуы
57° с. ш. 160° в. д.HGЯO
Йыуыусы акваторияОхот диңгеҙе, Беринг диңгеҙе, Тымыҡ океан
Дальневосточный ФО
Точка
Камчатка
 Камчатка Викимилектә

Камча́тка — Рәсәй биләмәһенең төньяҡ-көнсығышындағы ярымутрау Евразия өлөшөндә . Көнбайыш яғынан Охот диңгеҙе, көнсығыш яғынан — Беринг дингеҙе һәм Тымыҡ океан йыуа.

Ярымутрау көньяҡтан төньяҡҡа 1200 км-ға һуҙылған. Тар ғына муйын менән тоташҡан ( 93 км-ға тиклем)  — Парапольским долом. Иң ҙур киңлеге ( 440 км-ға тиклем) — Кроноц морононоң киңлегендә[2].

Ярымутрауҙың майҙаны 270 тыс. км²[3].

Ярымутрауҙың көнсығыш яғы ныҡ ҡырҡылыуы, ҙур ҡултыҡтар барлыҡҡа килтерә (Авачин ҡултығы, Кроноц ҡултығы, Камчатка ҡултығы, Күл ҡултығы, Карагин ҡултығы, Корфа ҡултығын) һәм бухтталар (Авачин бухтаһы, Карага, Оссора мороно һ.б.).Алыҫта диңгеҙҙә ҡаялы ярымутрауҙар күтәрелә (Шипун ярымутрауы, Кроноц ярымутрауы, Камчатка ярымутрауы , Күл ярымутрауы)[4].

Ярымутрауҙың урта өлөшөн ике параллель һырт бүлеп үтә — Средин һырты и Көнсығыш һырты, уларҙың араһында Урта камчатка уйһыулығы буйлап Камчатка йылғаһы аға.

Ярымутрауҙың иң көньяҡ нөктәһе — Лопатка мороно 50° 51′ 55″ төньяҡ киңлектә.

Ярымутрауҙың территорияһында Рәсәй субъекты Камчатка крайында урынлашҡан.

Ер тетрәүҙәре

Землетрясение на Камчатке 1997 года

Камчатка ярымутрауы Рәсәйҙең Сейсмик актив зонаһына инә. [5].

Күпселек камчатка ер тетрәүҙәре Курило-Камчатка улағы терәлгән субдукцион зонала 30—150 километр аралыҡта ярымутрутрауҙың көнсығыш ярында теркәлгән. [6],

2006 йылдың апрелендә көслө ер тетрәүҙәре була, 40 кеше яралана, һәләк булғандар теркәлмәй. 1000 кешене хәүефһеҙ урынға күсерәләр. Беренсе ер тетрәүе 61°00′ с. ш. 167°00′ в. д.HGЯO 7,6 магнитудаһы менән 21 апрель 00:25 урын ваҡыты буйынса үтә , уның артынса 4,3-тән алып 5,1-гә тиклем магнитуда менән киләһе көслө төртөү 30 апрель 5:58-ҙә 6,6 магнитудаға тиклем етеп ҡабат сейсмик тетрәүҙәргә килтерә. [7].

  1. Ключевская Сопка с 2013 года.
  2. Справочник туриста. Камчатка
  3. Быкасов В. Е. Ошибка в географии // Известия Всесоюзного Географического Общества. — 1991. — № 6.
  4. Большая советская энциклопедия, 3 изд. на основе:
    • Комаров В. Л., Ботанический очерк Камчатки, в кн.: Камчатский сб., т. 1, М.—Л., 1940;
    • 3анина А. А., Дальневосточные районы. Камчатка и Сахалин, Л., 1958 (Климат СССР, в. 6);
    • Любимова Е. Л., Камчатка, М., 1961;
    • Ливеровский Ю. А., Карманов И. И., Почвы, в кн.: Дальний Восток, М., 1961;
    • Геология СССР, т. 31 — Камчатка, Курильские и Командорские острова, М., 1964;
    • Пармузин Ю. П., Северо-Восток и Камчатка, М., 1967;
    • Север Дальнего Востока, М., 1970;
    • Кашинцев Б., Камчатка сегодня и завтра, Петропавловск-Камчатский, 1970.
    • С. Л. Кушев, В. И. Тихонов (геологическое строение).
  5. Инфографика: Сейсмически опасные зоны России — РИА Новости.
  6. С. А. Федотов. Камчатка готовится к землетрясениям. Исследования по вулканологии и сейсмологии, их развитие и значение на Камчатке, история отечественной науки (статьи и очерки 1973—2002 гг.).
  7. Магнитуда 7,6 — Корякия, Россия  (инг.). Геологическая служба США.