Тәңкә ҡанатлылар: өлгөләр араһындағы айырма

	Тәңкә ҡанатлылар
	; Махаон
Фәнни классификация
Домен:	Эукариоттар
Батшалыҡ:	Хайуандар
Суб-батшалыҡ:	Эуметазойҙар
Тип/Бүлек:	Ике яҡлы - симметриялы
Ярым бүлек:	Беренсел ауыҙлылар
Рангаһыҙ:	Ҡау һалыусылар
Тип:	Быуынтыҡ аяҡлылар
Ярым тип:	Трахеялылар
Юғары класс:	Алты аяҡлылар
Класс:	Бөжәктәр
Подкласс:	Асыҡ яңаҡ һөйәклеләр
Инфракласс:	Ҡанатлы бөжәктәр
Инфракласс:	[[Neoptera\|Яңы ҡанатлы бөжәктәр ru:Новокрылые насекомые]]
Суб отряд:	Әүермән бөжәктәр
Отряд:	Тәңкә ҡанатлылар
Халыҡ-ара фәнни исеме
	Lepidoptera Linnaeus, 1758
Подотряды
	Первичные зубатые моли (Zeugloptera); Бесхоботковые (Aglossata); Гетеробатмии (Heterobathmiina); Хоботковые (Glossata);
23,03	Неоген
65,5	Палеоген
199,6	Юра
251	Триас
359,2	Карбон
416	Девон
443,7	Силур
488,3	Ордовик
542	Кембрий
4570	Докембрий
ITIS	117232
NCBI	7088
EOL	747

Интерактивная навигация по истории

← Алдағы үҙгәртеү Киләһе үҙгәртеү →

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән

ВизуальВикитекст

Һыҙылған

20:15, 11 август 2021 өлгөһө

Күбәләк бите бында йүнәтелә. Был терминдың башҡа мәғәнәләре лә бар, ҡарағыҙ: Күбәләк (мәғәнәләр).

Тәңкә ҡанатлылар, йәки күбәләктәр, көйәләр (Lepidóptera Linnaeus, 1758 от бор. грек. λεπίς, эйәлек килеш λεπίδος — тәңкә һәм πτερόν — ҡанат) — бөжәктәр отряды, айырылып торған үҙенсәлектәренән — алғы һәм артҡы ҡанаттарында ҡуйы хитин «тәңкәләр»(яҫмаҡ төктәр)) булыуын билдәләргә мѳмкин. Күпселек төрҙәренә һура торған томшоҡтар хас. Ҡанаттарының рәүеше һәм ҙурлығы төрлөсә: 2 мм-ҙан^[1] 30 см-ға тиклем^[2].

Тулы әүерелеү осоронда ошондай стадиялар: күкәй, ҡарышлауыҡ, ҡурсаҡ һәм имаго. Ҡарышлауыҡ селәүсен һынлыраҡ, ҡорһағында ҡыҫҡа тәпәйҙәр, ҡаты башлы, ауыҙы кимереүгә яраҡлашҡан, ебәк сығара торған парлы биҙе була, уның бүлентеләре һауала ебәккә әүерелә^[3].

Тәңкә ҡанатлыларҙың һөлдәләре юр осоронан осрай, хәҙерге заманда бөжәктәр төрҙәре араһында иң киң таралғандар — отрядта 157 000 төрҙән артығыраҡ^[4]. Антарктиданан башҡа континенттарҙа осрай.

Энтомология тәңкә ҡанатлыларҙы өйрәнгән фән лепидоптерология тип атала.

Иҫкәрмәләр

↑ Каабак Л. Бабочки-чемпионы // Наука и жизнь : жукрнал. — Москва, 2002. — В. 1. — № 7.
↑ Каабак Л. Бабочки-чемпионы // Наука и жизнь : жукрнал. — Москва, 2002. — В. 1. — № 7.
↑ Герасимов А. М. Гусеницы. — 2-е. — Москва, Ленинград: Издательство академии наук, 1952. — Т. 1. — (Фауна СССР).
↑ Van Nieukerken, Erik J., Lauri Kaila, Ian J. Kitching, Niels P. Kristensen et all Order Lepidoptera Linnaeus, 1758. (англ.) // In: Zhang, Z.-Q. (Ed.) Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness. — Zootaxa. — Magnolia Press, 2011. — Т. 3148. — С. 212—221. — ISSN 1175-5326

Һылтанмалар

Бабочки Европы (билдәһеҙ). Архивировано 26 ноябрь 2012 года. (инг.) (нем.) (пол.) (рус.)
Галерея лепидоптерологов России и сопредельных стран (билдәһеҙ). Архивировано 26 ноябрь 2012 года. 2012 йыл 26 ноябрь архивланған. (рус.)

[1] Каабак Л. Бабочки-чемпионы // Наука и жизнь : жукрнал. — Москва, 2002. — В. 1. — № 7.

[2] Каабак Л. Бабочки-чемпионы // Наука и жизнь : жукрнал. — Москва, 2002. — В. 1. — № 7.

[Герасимов-3] Герасимов А. М. Гусеницы. — 2-е. — Москва, Ленинград: Издательство академии наук, 1952. — Т. 1. — (Фауна СССР).

[4] Van Nieukerken, Erik J., Lauri Kaila, Ian J. Kitching, Niels P. Kristensen et all Order Lepidoptera Linnaeus, 1758. (англ.) // In: Zhang, Z.-Q. (Ed.) Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness. — Zootaxa. — Magnolia Press, 2011. — Т. 3148. — С. 212—221. — ISSN 1175-5326

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ 43 юл: / 43 юл: @@
 == Һылтанмалар ==
 * {{cite web|url=http://www.lepidoptera.pl|title=Бабочки Европы|archiveurl=http://www.webcitation.org/6CRxdyS3q|archivedate=2012-11-26}} {{ref-en}} {{ref-de}} {{ref-pl}} {{ref-ru}}
-* {{cite web|url=http://jugan2.narod.ru/index.html|title=Галерея лепидоптерологов России и сопредельных стран|archiveurl=http://www.webcitation.org/6CRxee9uK|archivedate=2012-11-26}} {{ref-ru}}
+* {{cite web|url=http://jugan2.narod.ru/index.html|title=Галерея лепидоптерологов России и сопредельных стран|archiveurl=http://www.webcitation.org/6CRxee9uK|archivedate=2012-11-26}} {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/6CRxee9uK?url=http://jugan2.narod.ru/index.html |date=2012-11-26 }} {{ref-ru}}