Призма (оптика): өлгөләр араһындағы айырма

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ә Азат Хәлилов Призма (геометрия) битенең исемен үҙгәртте. Яңы исеме: Призма (оптика)
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
 
49 юл: 49 юл:


== Тышҡы һылтамалар ==
== Тышҡы һылтамалар ==
* [http://ioannis.virtualcomposer2000.com/spectroscope/ Geometry of Two Prism Spectroscopes]
* [http://ioannis.virtualcomposer2000.com/spectroscope/ Geometry of Two Prism Spectroscopes] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060623100435/http://ioannis.virtualcomposer2000.com/spectroscope/ |date=2006-06-23 }}
* [http://www.phy.hk/wiki/englishhtm/RefractionByPrism.htm Java applet of refraction through a prism]
* [http://www.phy.hk/wiki/englishhtm/RefractionByPrism.htm Java applet of refraction through a prism]



22:13, 28 август 2021, ағымдағы өлгө

Призма — оптикала: үтә күренмәле материалдан яһалған, яҫы шымартылған ҡырлы геометрик призма формаһындағы оптик элемент. Яҡтылыҡ нуры призмала һына.

Призма төрҙәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Дисперсион призмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Призмала яҡтылыҡ дисперсияһы
Призмала яҡтылыҡ дисперсияһы

Дисперсион призмаларҙы спектраль йыһазларҙа төрлө оҙонлоҡтағы тулҡындар нурланыштарын киңлектә айырыу өсөн ҡулланалар.

  • Ябай өс ҡырлы призма
  • Броунинг-Рузерфорд призмаһы
  • Аббе дисперсион призмаһы
  • Амичи призмаһы

Сағылдырыусы призмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Сағылдырыусы призмаларҙы нурҙар, оптик күсәр һәм визирлаштырыу һыҙығы йүнәлештәрен үҙгәртеү өсөн ҡулланалар. Ҡайтаруысы призмалар бер нисә сифат буйынса бүленәләр:

  • призмалағы сағылыштар һаны
  • «түбә» булыуы йәки булмауы
  • призма конструкцияһы характеры
  • оптик күсәр һыну мөйөшө

Шулай уҡ һауа аралығы менән айырылған бер нисә өлөштән тороусы призмалар ҙа сағылдырыусы призмалар араһында билдәле урында торалар. Ҡайһы бер киң таралған призмалар үҙ исемдәрен алалар:

Призма исеме һыҙыҡ аша яҙылған ике йәки өс хәреф һәм һан менән билдәләнә. Беренсе хәреф сағылдырыусы эргәләр (сағылыуҙар) һанын күрһәтә(«А» — бер, «Б» — ике, «В» — өс һ.б.). «Түбә», шартлы рәүештә, бер ҡыры булып һанала, һәм аны билдәләр өсөн беренсе хәрефтән һуң «к» индексын ҡуялар (мәҫәлән, Ак, Бк)
Икенсе хәреф конструкция характерына күрсәтә («Р» — тигеҙ яҡлы, «П» — пентапризма, «У» — ярымпентапризма, «С» — ромб рәүешле, «М» — йыраҡлыҡ үлсәү тибындағы, «Л» — Леман призмаһы). Һыҙыҡ аша яҙылған һандар оптик күсәр һыныу мөйөшөн күрһәтәләр(0°,90°,180°). Мәҫәлән, «ВкР-45°» — өс сағылдырыусы ҡырлы һәм түбәле тигеҙ яҡлы призма, күсәр һыныу ҙурлығы - 45°.

Йыйылма призмалар үҙ исемдәре һәм күсәр һыныу ҙурлыҡтары буйынса билдәләнәләр. Мәҫәлән, «А-0°» — Аббе призмаһы, «Бк-90°» — түбәле башмаҡ һымаҡ призма, «К-0°» — призма-куб.

Поляризацион призмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Николь призмаһы
  • Волластон призмаһы
  • Аренс призмаһы
  • Глан-Фуко призмаһы
  • Глазебрук призмаһы
  • Рошон призмаһы

Һылтамалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Hecht, Eugene. Optics (4th ed.). — Pearson Education, 2001. — ISBN ISBN 0-8053-8566-5.

Шулай ук ҡарағыҙ[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Тышҡы һылтамалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]