Солтанов Ғарифйән: өлгөләр араһындағы айырма

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Akkashka (фекер алышыу | өлөш)
Akkashka (фекер алышыу | өлөш)
20 юл: 20 юл:


{{Тышҡы һытанмалар}}
{{Тышҡы һытанмалар}}
* {{Warheroes|id=17453|star=Labor}}
* [http://kraeved.opck.org/zemlaki/geroi_st/k/kushmuhametov.php Кушмухаметов Гариф Зарифович (1901–1958)]
* [http://artlib.osu.ru/oeel/gold/bolshakov/orenburg/pdf/K.PDF КУШМУХАМЕТОВ Гариф Зарифович]


[[Категория:1958 йылда вафат булғандар]]
[[Категория:1876 йылда тыуғандар]]
[[Категория:1876 йылда тыуғандар]]

14:01, 18 сентябрь 2021 өлгөһө

Солтанов Ғарифйән
Зат ир-ат
Гражданлыҡ  Рәсәй империяһы
 СССР
Тыуған көнө 5 ғинуар 1876({{padleft:1876|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:5|2|0}})
Тыуған урыны Ҡыҙырбаҡ ауылы, Салауат ауыл советы, Салауат районы
Вафат булған көнө 1940
Вафат булған урыны Ҡыҙырбаҡ ауылы, Салауат ауыл советы, Салауат районы, Башҡорт АССР-ы, РСФСР, СССР

Солтанов Ғарифйән (5 ғинуар 1876 йыл — 1940-сы йылдар) — крайҙы өйрәнеүсе. Урыҫ-япон, Беренсе донъя һәм Граждандар һуғышында ҡатнашҡан.

Биографияһы

Ғарифйән Солтанов Өфө губернаһы Өфө өйәҙе (хәҙер — Башҡортостан Республикаһының Салауат районы) Ҡыҙырбаҡ ауылында 1876 йылдың 5 ғинуарында тыуған.

Урыҫ-япон, Беренсе донъя һәм Граждандар һуғышында ҡатнашҡан. Крайҙы өйрәнеүсе. Салауат Юлаев тураһындағы йырҙарҙы, риүәйәттәррҙе һәм легендаларҙы яҙып алған. 1890—1897 йылдарҙа урындағы халыҡтан Салауат Юлаев тураһынағы йырҙарҙың 223 юлын яҙып алған. Солтановтың үҙе әйтеүе буйынса, яҙыуҙарының бер өлөшө генә һаҡланған. Хәтерендә ҡалған ҡайһы берен тергеҙгән. Һәм яңы йыйылған йыр, легенда һәм риүәйәттәре менән бергә («Элек Салауат тураһында йырлатмайҙар ине», «Салауаттың сит илдә михнәт күреүе», «Салауат батыр мәргән уҡсы булған») Башҡорт тел һәм әҙәбиәт ғилми-тикшеренеү институтына тапшыра. Институттың директоры Х. Х. Хамматовҡа 1940 йылдың 15 октябрендәге яҙған хатында Солтанов, бала сағында ул ҡарттар, Салауат батыр тураһында һөйләгәндә, улар: «Һаҡ бул, улым!» тигәндәр, сит кешеләр янында йырлау кәрәкмәй, һине ҡулға алыуҙары бар тип киҫәткәндәр (РФА Өфө ғилми үҙәге. Ф.3, оп.12, д.64. л.159).

1890 йылда ауыл йыйынында «Салауат батыр» йырын скрипкала башҡарғаны өсөн 5 тәүлеккә ябып ҡуялар. 1925 йылда Башҡортосан үҙәк крайҙы өйрәнеү музейына, легендалар буйынса Салауаттыҡы тип танылған эйәрҙе бүләк итә (ҡара: Салауаттың эйәре).

Әҙәбиәт

  • Усманов Ә.Н. Салауат батыр. Өфө, 1945; БНТ. Т.2: Предания и легенды. 1997.

Һылтанмалар

Иҫкәрмәләр