Бәләбәй: өлгөләр араһындағы айырма

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ә robot Modifying: pl:Bielebiej
39 юл: 39 юл:


[[ar:بيليبي]]
[[ar:بيليبي]]
[[be:Горад Белябей]]
[[cv:Пелепей]]
[[cv:Пелепей]]
[[de:Belebei]]
[[de:Belebei]]

20:13, 18 октябрь 2008 өлгөһө

Бәләбәй— республика әһәмиәтендәге ҡала. Бәләбәй районының административ үҙәге. Ҡала Башҡортостандың көньяҡ-көнбатышында, Үҫэн йылғаһының һул яҡ ярында урынлашҡан. Халҡы 61,2 мең кеше (2005), 1926 йылда 11,3 мең, 1959 йылда 26, 2 мең, 1979 йылда43, 2 мең, 1995 йылда57, 2 мең кеше йәшәгән.

Халыҡ риүәйәттәре, архив мәғлүмәттәре буйынса, Бәләбәй ауылына припущенник сыуаштар нигеҙ һала. 1871 йылда Бәләбәй өйәҙ ҡалаһына әүерелгән. Башҡортостан ерендәге башҡа ҡалалар кеүек батша хакимиәтенең терәк пункты булган. Боронғо Бәләбәйҙе бары православие сиркәүе, мосолман мәсете һәм төрмә биналары ғына «биҙәп» торған.

Ҡаланың Өфөгә, Ырымбурға, Ҡазанға, Белоретҡа илтеүсе юлдар сатында — бик уңайлы ерҙә урынлашыуы уның уҫешенә ыңғай йоғонто яһаған. Шулай ҙа ҡала ифрат яй үҫкән. Иген үҫтереүҙән һәм мал аҫрауҙан тыш, ҡала халҡы урмансылыҡ кәсептәре менән дә шөгөлләнгән.

Хәзерге Бәләбәй — Башҡортостаидың индустриаль һәм мәҙәни үҙәктәренең береһе. Шкапов нефть ятҡылығы асылгандан һуң Бәләбәй нефтселәр ҡалаһы булып китһә, «Автонормаль» заводы төҙөлгәндән һуң уға машина эшләүселәр ҡалаһы тигән атама өҫтәлде.

Иҡдисад

  • «Аксаковнефть» нефть һэм газ табыу идаралығы
  • «Автонормаль» машиналар төҙөу заводы
  • Тәжрибә-механика заводы
  • «Башсельмаш» заводы
  • Ит комбинаты
  • Май-сыр комбинаты
  • Тегеү фарикаһы

Мағариф

  • Медицина училищеһе
  • Машиналар төҙөү техникумы
  • Бәләбәй совхоз-техникумы
  • Самара архитектура институты филиалы

Һылтанмалар