Тәңкә ҡанатлылар: өлгөләр араһындағы айырма

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
13 юл: 13 юл:
| typus =
| typus =
| children name = [[Подотряд]]ы
| children name = [[Подотряд]]ы
| children = * {{bt-ruslat|Тешле, беренсел көйәләр|Zeugloptera}}
| children = * {{bt-ruslat|Первичные зубатые моли|Zeugloptera}}
* {{bt-ruslat|Томшоҡһоҙҙар|Aglossata}}
* {{bt-ruslat|Бесхоботковые|Aglossata}}
* {{bt-ruslat|Гетеробатмиялар|Heterobathmiina}}
* {{bt-ruslat|Гетеробатмии|Heterobathmiina}}
* {{bt-ruslat|Томшоҡлолар|Glossata}}
* {{bt-ruslat|Хоботковые|Glossata}}
| range map =
| range map =
| range map caption =
| range map caption =
28 юл: 28 юл:
| eol = 747
| eol = 747
}}
}}



'''Тәңкә ҡанатлылар''', йәки '''күбәләктәр''', ''көйәләр'' ({{btname|Lepidóptera|[[Linnaeus]], [[1758]]}} от {{lang-grc|λεπίς}}, [[Эйәлек килеш|эйәлек килеш]] {{lang-grc2|λεπίδος}} — тәңкә һәм {{lang-grc2|πτερόν}} — ҡанат) — [[бөжәктәр|бөжәктәр]] [[отряды]], айырып торған үҙенсәлектәренән  — алғы һәм артҡы [[Бөжәк ҡанаттары|ҡанаттарында]] ҡуйы [[хитин]] "тәңкәләр"(яҫмаҡ төктәр)) булыуы. Күпселек төрҙәренә һура торған томшоҡтар хас. Ҡанаттарының рәүеше һәм ҙурлығы төрлөсә: 2 мм-ҙан<ref name="каабак2"/> 30 см-ға тиклем<ref name="каабак2"/><ref name="kaabak"/>.
'''Тәңкә ҡанатлылар''', йәки '''күбәләктәр''', ''көйәләр'' ({{btname|Lepidóptera|[[Linnaeus]], [[1758]]}} от {{lang-grc|λεπίς}}, [[Эйәлек килеш|эйәлек килеш]] {{lang-grc2|λεπίδος}} — тәңкә һәм {{lang-grc2|πτερόν}} — ҡанат) — [[бөжәктәр|бөжәктәр]] [[отряды]], айырып торған үҙенсәлектәренән  — алғы һәм артҡы [[Бөжәк ҡанаттары|ҡанаттарында]] ҡуйы [[хитин]] "тәңкәләр"(яҫмаҡ төктәр)) булыуы. Күпселек төрҙәренә һура торған томшоҡтар хас. Ҡанаттарының рәүеше һәм ҙурлығы төрлөсә: 2 мм-ҙан<ref name="каабак2"/> 30 см-ға тиклем<ref name="каабак2"/><ref name="kaabak"/>.

09:43, 13 ғинуар 2013 өлгөһө

"Күбәләк" бите бында йүнәтелә.
Тәңкә ҡанатлылар
Фотоколлаж «Бабочки мира»
Фәнни классификация
Халыҡ-ара фәнни исеме

Lepidoptera Linnaeus, 1758

Подотряды
Геохронология

Викитөркөмдә
Систематика

Викиһаҡлағыста
рәсемдәр
ITIS  117232
NCBI  7088
EOL  747


Тәңкә ҡанатлылар, йәки күбәләктәр, көйәләр (Lepidóptera Linnaeus, 1758 от бор. грек. λεπίς, эйәлек килеш λεπίδος — тәңкә һәм πτερόν — ҡанат) — бөжәктәр отряды, айырып торған үҙенсәлектәренән  — алғы һәм артҡы ҡанаттарында ҡуйы хитин "тәңкәләр"(яҫмаҡ төктәр)) булыуы. Күпселек төрҙәренә һура торған томшоҡтар хас. Ҡанаттарының рәүеше һәм ҙурлығы төрлөсә: 2 мм-ҙан[1] 30 см-ға тиклем[1][2].

тулы әүерелеү осоронда ошондай стадиялар:күкәй, ҡарышлауыҡ, ҡурсаҡ һәм имаго. Ҡарышлауыҡ селәүсен һынлыраҡ, ҡорһағында ҡыҫҡа тәпәйҙәр, ҡаты башлы, ауыҙы кимереүгә яраҡлашҡан, ебәк сығара торған парлы биҙе була, уның бүлентеләре һауала ебәккә әүерелә[3].

Тәңкә ҡанатлыларҙың һөлдәләре юр осоронан осрай, хәҙерге заманда бөжәктәр төрҙәре араһында иң киң таралғандар — отрядта 157 000 төрҙән артығыраҡ[4]. Антарктиданан башҡа континенттарҙа осрай.

Энтомология тәңкә ҡанатлыларҙы өйрәнгән фән лепидоптерология тип атала.

  1. 1,0 1,1 Өҙөмтә хатаһы: <ref> тамғаһы дөрөҫ түгел; каабак2 төшөрмәләре өсөн текст юҡ
  2. Өҙөмтә хатаһы: <ref> тамғаһы дөрөҫ түгел; kaabak төшөрмәләре өсөн текст юҡ
  3. Герасимов А. М. Гусеницы. — 2-е. — Москва, Ленинград: Издательство академии наук, 1952. — Т. 1. — (Фауна СССР).
  4. Өҙөмтә хатаһы: <ref> тамғаһы дөрөҫ түгел; Nieukerken2011 төшөрмәләре өсөн текст юҡ