Сатурн (планета): өлгөләр араһындағы айырма

	Сатурн
	; Кассини станцияһынан Сатурн фотоһы
Орбита характеристикалары
Перигелий	1 353 572 956 км; 9,048 а. е.
Афелий	1 513 325 783 км; 10,116 а. б.
Ҙур ярымкүсәр (a)	1 433 449 370 км; 9,582 а. е.
Орбитаның эксцентриситеты (e)	0,055 723 219
Әйләнеүҙең сидерик периоды	10 759,22 көн (29,46 йыл)
Әйләнеүҙең Синодик периоды	378,09 көн
Орбита тиҙлеге (v)	9,69 км/с
Ауышлығы (i)	2,485 240°; 5,51° (Ҡояш экваторына ҡарата)
Долгота восходящего узла (Ω)	113,642 811°
Перицентр аргументы (ω)	336,013 862°
Юлдаштары	62
Физик характеристикалар
Поляр ҡыҫылышы	0,097 96 ± 0,000 18
Экватор радиусы	60 268 ± 4 км
Поляр радиусы	54 364 ± 10 км
Өҫлөк майҙаны (S)	4,27·1010 км²
Күләме (V)	8,2713·1014 км³
Массаһы (m)	5,6846·1026 кг
Уртаса тығыҙлығы (ρ)	0,687 г/см³
Экваторҙа есемдең тотҡарһыҙ төшөүе тиҙлеге (g)	10,44 м/с²
Икенсе космик тиҙлек (v2)	35,5 км/с
Экваторҙа әйләнеү тиҙлеге	9,87 км/c
Әйләнеү периоды (T)	10ч 34мин 13с ± 2с
Күсәр ауышлығы	26,73°
Төньяҡ полюс ауышлығы (δ)	83,537°
Альбедо	0,342 (Бонд); 0,47 (Геометрикальбедо)
Күренгән йондоҙ дәүмәле	от +1.47 до −0.24
Температура
Атмосфера
~96 %	Водород (H2)
~3 %	Гелий
~0,4 %	Метан
~0,01 %	Аммиак
~0,01 %	Дейтерид (HD)
0,000 7 %	Этан
Боҙ:
	Аммиак
	Һыу
	Аммоний гидросульфиды (NH4SH)

Интерактивная навигация по истории

← Алдағы үҙгәртеү Киләһе үҙгәртеү →

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән

ВизуальВикитекст

Һыҙылған

17:35, 3 март 2013 өлгөһө

Сатурн — Ҡояштан алыҫлығы буйынса — алтынсы планета һәм ҙурлығы буйынса Ҡояш системаһында, Юпитерҙан ҡалышып, икенсе планета. Сатурн, Юпитер, Уран һәм Нептун газ гиганттары булып квалификациялана. Планетаға исемде Рим мифологияһындағы Алла хөрмәтенә биргәндәр.

Сатурн башлыса водородтан һәм «тау тоҡомдары», гелий, һыу, метан, аммиак ҡатнашмаларына тора. Планетаның тау тоҡомдары һәм боҙҙан торған төшө металл хәлендәге водород һәм газ ҡатламы менән уратып алынған. Тышҡы атмосфераһы тыныс күренһәлә, ҡайһы саҡта оҙайлы «борсолоуҙар» күҙәтелә.

Сатурндың боҙ киҫәктәренән, тау тоҡомдарына һәм туҙандан торған ҡулсаһы бар. Планета тирәләй, бөгөнгө көндә билдәле булған, 63 юлдашы әйләнә. Шуларҙың иң ҙуры — Титан ул ҙурлығы буйынса Юритер юлдашы Ганимеданан ҡалышып икенсе урында.

Титан Меркурий (планета)Меркурийҙан ҙурыраҡ һәм Ҡояш системаһында тығыҙ атмосфера менән ҡапланған берҙән-бер планета юлдашы. Сатурндан Ҡояшҡа тиклем яҡынса 1 433 531 000 километр (9,58 а.й). Ҡояш тирәләй 10 759 көндә (яҡынса 29,5 йыл) бер әйләнеш яһай.

Сатурн өҫтөндә, газ гиганты булараҡ, ҡаты ҡатлам юҡ. Сатурн массаһы Ерҙән 95 тапҡыр ҙурыраҡ, ә тығыҙлығы ни бары 0,69 г/см³, йәғни һыу тығыҙлығынан да кәмерәк.

Һылтанмалар

Иҫкәрмәләр

↑ Courtney Seligman. Rotation Period and Day Length (ингл.). cseligman.com. Дата обращения: 31 июль 2011. Архивировано 11 август 2011 года.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Yeomans, Donald K. HORIZONS System (билдәһеҙ). NASA JPL (13 июль 2006). Дата обращения: 8 август 2007. Архивировано 25 июнь 2007 года.—Перейдите в "web interface" , выберите "Ephemeris Type: ELEMENTS", "Target Body: Saturn Barycenter" и "Center: Sun".
↑ NASA: Solar System Exploration: Planets: Saturn: Facts & Figures (билдәһеҙ). Solarsystem.nasa.gov (22 март 2011). Дата обращения: 8 август 2011. Архивировано 5 октябрь 2011 года.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 Williams, Dr. David R. Saturn Fact Sheet (билдәһеҙ). NASA (7 сентябрь 2006). Дата обращения: 31 июль 2007. Архивировано 21 август 2011 года.
↑ Астрономы укоротили сутки на Сатурне (билдәһеҙ). Lenta.ru (30 июль 2009). Дата обращения: 14 август 2010. Архивировано 21 август 2011 года.
↑ Schmude, Richard W Junior Wideband photoelectric magnitude measurements of Saturn in 2000 (билдәһеҙ). Georgia Journal of Science (2001). Дата обращения: 14 октябрь 2007.

Ҡалып:Link FA Ҡалып:Link FA Ҡалып:Link FA Ҡалып:Link FA Ҡалып:Link FA Ҡалып:Link FA Ҡалып:Link FA Ҡалып:Link FA Ҡалып:Link FA Ҡалып:Link FA Ҡалып:Link FA Ҡалып:Link FA Ҡалып:Link FA

[1] Courtney Seligman. Rotation Period and Day Length (ингл.). cseligman.com. Дата обращения: 31 июль 2011. Архивировано 11 август 2011 года.

[horizons-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Yeomans, Donald K. HORIZONS System (билдәһеҙ). NASA JPL (13 июль 2006). Дата обращения: 8 август 2007. Архивировано 25 июнь 2007 года.—Перейдите в "web interface" , выберите "Ephemeris Type: ELEMENTS", "Target Body: Saturn Barycenter" и "Center: Sun".

[nasafact-3] NASA: Solar System Exploration: Planets: Saturn: Facts & Figures (билдәһеҙ). Solarsystem.nasa.gov (22 март 2011). Дата обращения: 8 август 2011. Архивировано 5 октябрь 2011 года.

[fact-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 Williams, Dr. David R. Saturn Fact Sheet (билдәһеҙ). NASA (7 сентябрь 2006). Дата обращения: 31 июль 2007. Архивировано 21 август 2011 года.

[Лента.ру-5] Астрономы укоротили сутки на Сатурне (билдәһеҙ). Lenta.ru (30 июль 2009). Дата обращения: 14 август 2010. Архивировано 21 август 2011 года.

[magnitude-6] Schmude, Richard W Junior Wideband photoelectric magnitude measurements of Saturn in 2000 (билдәһеҙ). Georgia Journal of Science (2001). Дата обращения: 14 октябрь 2007.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ 263 юл: / 263 юл: @@
 [[mzn:زحل]]
 [[nah:Tzitzimicītlalli]]
+[[nap:Saturno]]
 [[nds:Saturn (Planet)]]
 [[nds-nl:Saturnus (planeet)]]

Ҡояш системаһы

Йондоҙ һәм планеталар	Ҡояш • Меркурий • Венера • Ер • Марс • Юпитер • Сатурн • Уран • Нептун
Кәрлә планеталар	Церера • Плутон • Хаумеа • Макемаке • Эрида • Дәғүә итеүселәр: Седна • Орк • Квавар • 2007 OR₁₀ 2002 TC₃₀₂
Планеталарҙың эре юлдаштары	Ганимед • Титан • Каллисто • Ио • Ай • Европа • Тритон • Титания • Рея • Оберон • Япет • Харон • Ариэль • Умбриэль • Диона • Тефия • Энцелад • Миранда • Протей • Мимас • Нереида
Юлдаштар / ҡулсалар	Ерҙең • Марстың • Юпитерҙың / ∅ • Сатурндың / ∅ • Урандың / ∅ • Нептундың / ∅ • Плутондың • Хаумеаның • Эриданың
Бәләкәй есемдәр	Метеороидтар • астероидтар / уның юлдаштары (Ер тирәһендәге · төп һыҙат · троян · кентавр) • транснептун (Койпер һыҙаты (плутино · кьюбивано) · таралған диск) • дамоклоидтар • кометалар (Оорта болоты)
Астрономик объектар • Портал:Астрономия

	Сатурн (планета) Викимилектә
	Сатурн (планета) Викияңылыҡтарҙа