Бензол: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән

Һыҙылған

16:13, 29 ғинуар 2014 өлгөһө

Бензол

Общие
Башҡа исемдәре	фен (Лоран, 1837), фенил водороды, бензен
Молекуляр формулаһы	C₆H₆
SMILES	c1ccccc1 C1=CC=CC=C1
Моляр массаһы	78,11 г/моль
Төр	Төҫһөҙ шыйыҡса
Регистрационный номер CAS	71-43-2
ГОСТ	8448-78
Үҙенсәлеге
Тығыҙлығы һәм фазалағы хәле	0,8786 г/см³=878,6 кг/м³, шыйыҡса
һыуһа эреүсәнлеге	1,79 г/л при 25 °C
Эреү температураһы	5,5 °C
Ҡайнау температураһы	80,1 °C
Йәбешкәклеге	0,652 П при 20 °C
Опасность
Яҙма	Ағыулы, тирәүяҡ мөхит өсөн ҡурҡыныс, ут ҡабыусан
Гөлтләп тоҡаныу температураһы	−11 °C
үҙаллы тоҡаныу температураһы	562 °C
Яҡын матдәләр
Оҡшаш углеводородтар	нафталин циклогексан
Ҡайһы бер сығарылмалары	толуол фенол анилин
Если не указано другое, параметры даны для 25 °C, 100 кПа

Бензол — (C₆H₆, PhH) ароматик углеводород.

Ҡыҫҡаса белешмә

Үҙенсәлекле еҫле, төҫһөҙ шыйыҡса; tиреү 5,5°С, tҡайнау 80,1°С, тығыҙлығы 879 кг/ м3. Углеводородтарҙа, эфирҙарҙа яҡшы, этиленгликолдә, глицеринда, һыуҙа насар эрей; май, каучук, гудронды һ.б. эретә. Ядроһына юғары темпеатуралар, окислаусылар тәьҫиренә ҡаршы юғары сыҙамлылыҡ хас ; электрофилгә алмаштырыу (хлорлау, нитратлаштырыу, сульфирлау һ.б.) реакциялары еңел, ҡушыу (гидрирлау) реакциялары ауыр үтә. Тирене ҡуҙғыта; юғары концентрацияла парҙары үҙәк нервы системаһына тәьҫир итә, түбән концентрацияларының күп тапҡырлы тәьҫиренән ҡан составы үҙгәреүе күҙәтелә (ПДК 5 мг/ м3).

Башҡортостанда етештереү

Башҡортостанда 20 быуаттың 50‑се йылдарынан алып бензол тура ҡыуылған бензиндарҙың тар фракцияһына (tҡайнау 62—85°С) водород баҫымы аҫтында каталитик риформинг үткәреп етештереү үҙләштерелә . Бензол хлор‑ һәм дихлорбензолдар , этилбензол , кумол, өҫкө йөҙҙә актив матдәләр, анилин, малеин ангидриды һ.б. ҡиммәтле ярым продукттар, фармацевтик препараттар, лак‑буяу материалдары етештереүҙә, мотор яғыулығына өҫтәмә сифатында ҡулланыла. 60‑сы йылдарҙа башында Өфө нефть эшкәртеү заводында бензол нигеҙендә айырыуса таҙа циклогексан етештерелә.

Шула уҡ ҡара

Алициклик берләшмәләр

Хлорорганик берләшмәләр

Башҡортостан нефтехимия компанияһы, “Газпром нефтехим Салават”

Стирол

Ароматик берләшмәләр

Иҫкәрмәләр

Әҙәбиәт

Бензол // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
Энциклопедический словарь юного химика / Сост. В. А. Крицман, В. В. Станцо. — М.: Педагогика, 1982. — 368 с., ил.
Настольная книга учителя химии 10 класс/О. С. Габриелян, И. Г. Остроумов. — М.:Дрофа, 2010 г.
Строение молекулы бензола, видео

Ҡалып:Углеводороды

Ҡалып:Org-chem-stub

@@ 29 юл: / 29 юл: @@
 ! {{chembox header}} | Үҙенсәлеге
 |-
-| [[Тығыҙлығы]] һәм<br />[[фазалы хәле ]]
+| [[Тығыҙлығы]] һәм<br />[[фазалағы хәле ]]
 | 0,8786 г/см³=878,6 кг/м³, шыйыҡса
 |-
@@ 46 юл: / 46 юл: @@
 ! {{chembox header}} | Опасность
 |-
+| Яҙма
-| Описание
+| Ағыулы,<br />тирәүяҡ мөхит өсөн ҡурҡыныс,<br />ут ҡабыусан
-| Токсичен,<br />опасен для окружающей среды,<br />огнеопасен
 |-
+| [[Гөлтләп тоҡаныу температураһы]]
-| [[Температура вспышки]]
 | −11 °C
 |-
+|[[Үҙ аллы тоҡаныу температураһы|үҙаллы тоҡаныу<br />температураһы]]
-|[[Температура самовоспламенения|Температура<br />самовоспламенения]]
 |562 °C
 |-
-! {{chembox header}} | Близкие вещества
+! {{chembox header}} | Яҡын  матдәләр
 |-
+| Оҡшаш [[углеводородтар]]
-| Сходные [[углеводороды]]
 | [[нафталин]]<br />[[циклогексан]]
 |-
+| Ҡайһы бер сығарылмалары
-| Некоторые производные
 | [[толуол]]<br />[[фенол]]<br />[[анилин]]
 |-
@@ 70 юл: / 70 юл: @@
 ==Ҡыҫҡаса белешмә==
-Үҙенсәлекле еҫле, төҫһөҙ шыйыҡса; tиреү 5,5°С, tҡайнау 80,1°С, тығыҙлығы 879 кг/ м3. Углеводородтарҙа, эфирҙарҙа яҡшы, этиленгликолдә, глицеринда, һыуҙа насар эрей; май, каучук, гудронды һ.б. эретә. Ядроһына юғары т‑ралар, окислаусылар тәьҫиренә ҡаршы юғары сыҙамлылыҡ хас ; электрофилгә алмаштырыу (хлорлау, нитратлаштырыу, сульфирлау һ.б.) реакциялары еңел, ҡушыу (гидрирлау) реакциялары ауыр үтә. Тирене ҡуҙғыта; юғары концентрацияла парҙары үҙәк нервы системаһына тәьҫир итә, түбән концентрацияларының күп тапҡырлы тәьҫиренән ҡан составы үҙгәреүе күҙәтелә (ПДК 5 мг/ м3). Башҡортостанда 20 б. 50‑се йй. алып Б. тура ҡыуылған бензиндарҙың тар фракцияһына (tҡайнау 62—85°С) водород баҫымы аҫтында каталитик риформинг үткәреп етештереү үҙләштерелә . Б. хлор‑ һәм дихлорбензолдар , этилбензол , кумол, өҫкө йөҙҙә актив матдәләр, анилин, малеин ангидриды һ.б. ҡиммәтле ярым продукттар, фармацевтик препараттар, лак‑буяу материалдары етештереүҙә, мотор яғыулығына өҫтәмә сифатында ҡулланыла. 60‑сы йй. башында Өфө нефть эшкәртеү заводында Б. нигеҙендә айырыуса таҙа циклогексан  етештерелә.
+Үҙенсәлекле еҫле, төҫһөҙ шыйыҡса; tиреү 5,5°С, tҡайнау 80,1°С, тығыҙлығы 879 кг/ м3. Углеводородтарҙа, эфирҙарҙа яҡшы, этиленгликолдә, глицеринда, һыуҙа насар эрей; май, каучук, гудронды һ.б. эретә. Ядроһына юғары темпеатуралар, окислаусылар тәьҫиренә ҡаршы юғары сыҙамлылыҡ хас ; электрофилгә алмаштырыу (хлорлау, нитратлаштырыу, сульфирлау һ.б.) реакциялары еңел, ҡушыу (гидрирлау) реакциялары ауыр үтә. Тирене ҡуҙғыта; юғары концентрацияла парҙары үҙәк нервы системаһына тәьҫир итә, түбән концентрацияларының күп тапҡырлы тәьҫиренән ҡан составы үҙгәреүе күҙәтелә (ПДК 5 мг/ м3).
+==Башҡортостанда етештереү==
+Башҡортостанда 20 быуаттың 50‑се йылдарынан алып бензол тура ҡыуылған бензиндарҙың тар фракцияһына (tҡайнау 62—85°С) водород баҫымы аҫтында каталитик риформинг үткәреп етештереү үҙләштерелә . Бензол хлор‑ һәм дихлорбензолдар , этилбензол , кумол, өҫкө йөҙҙә актив матдәләр, анилин, малеин ангидриды һ.б. ҡиммәтле ярым продукттар, фармацевтик препараттар, лак‑буяу материалдары етештереүҙә, мотор яғыулығына өҫтәмә сифатында ҡулланыла. 60‑сы йылдарҙа башында Өфө нефть эшкәртеү заводында бензол нигеҙендә айырыуса таҙа циклогексан  етештерелә.
 [[Файл:Ёмкость с бензолом.jpg|thumb|250 px|Бензол (шыйыҡ)]]
 ==Шула уҡ ҡара==
-: Алициклик берләшмәләр
+: '''Алициклик берләшмәләр'''
-: Хлорорганик берләшмәләр
+: '''Хлорорганик берләшмәләр'''
-: Башҡортостан нефтехимия компанияһы, “Газпром нефтехим Салават”
+: '''Башҡортостан нефтехимия компанияһы, “Газпром нефтехим Салават”'''
-: Стирол
+: '''Стирол'''
-: Ароматик берләшмәләр
+: '''Ароматик берләшмәләр'''
 == Иҫкәрмәләр ==