Муса Йәлил

Муса Йәлил
татар. Муса Җәлил
Файл:Calil student 1929.jpg
Тыуған көнө	2 февраль (15 февраль) 1906({{padleft:1906|4|0}}-{{padleft:2|2|0}}-{{padleft:15|2|0}})
Тыуған урыны	хәҙерге Мостафа ауылы, Шарлыҡ районы, Ырымбур өлкәһе
Вафат булған көнө	25 август 1944({{padleft:1944|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:25|2|0}}) (38 йәш)
Вафат булған урыны	Берлин Өсөнсө рейх
Гражданлығы	СССР
Эшмәкәрлеге	яҙыусы, шағир
Наградалары һәм премиялары	Ленин премияһы
Автограф
Муса Йәлил Викимилектә

Муса Йәлил ( тулы исеме Муса Мостафа улы Йәлилов (татар. Муса Мостафа улы Җәлилов; 15 (2) февраль 1906(19060202), Мостафа аулы , Ырымбур өлкәһе ( Шарлыҡ районы) — 25 август 1944, Берлин) — татар яҙыусыһы, совет шағиры, Советтар Союзы Геройы (1956), Ленин премияһы лауреаты (вафатынан һуң тапшырылды, 1957). 1929 йылдан ВКП(б) ағзаһы.

Как по долине льющийся родник, В дороге пел я песни то и дело. И все казалось сердцу, что от них Земля вокруг цвела и молодела.

Күп балалы ғәйләлә алтынсы бала булып донъяға килә. Атаһы-Мостафа Йәлилов, әсәһе – Рәхимә Йәлилова (Сәйфуллина).

Хөсәйениә мәсете‎ мәҙрәсәһендә уҡый. 1919 йылда комсомолға инә.

Файл:Памятник Мусе Джалилю (Москва, Зябликово).jpg

М. Йәлилдең Мәскәүҙәге һәйкәле

Иҫтәлек

• Уның тураһында башҡорт яҙыусыһы, уның яҡташы Cәғит Ағиш «Яҡташтар» әҫәрен яҙҙы.
• Рәсәйҙә һәм донъяла урамдар исемдәре.
• Ҡаҙанда Татар дәүләт опера һәм балет исеме уның исемен йөрөтә.
• Моса Йәлил исемен Татарстандын нефть етештереү үҙәге, Сарман районында Йәлил ҡасабаһы йөрөтә.
• Мәскәүҙә, Ҡаҙанда, Ырымбурҙа, Әлмәттә һәм башҡа ҡалаларҙа һәйкәлдәр.
• Ҡаҙанда музей-фатир ойошторлған.

Кинематограф

• «Моабитская тетрадь», реж. Леонид Квинихидзе, Ленфильм, 1968.
• «Красная ромашка», ДЕФА (ГДР).

Китапхана

• Муса Джалиль. Сочинения в трех томах / Кашшаф Г. — Казань, 1955-1956 (на татарском языке)..
• Муса Джалиль. Сочинения. — Казань, 1962..
• Муса Джалиль. Избранное / Ганиев В. — М.: Художественная литература, 1966.
• Муса Джалиль. Избранное. — М., 1976..
• Муса Джалиль. Избранные произведения / Мустафин Р. — Издательство „Советский писатель“. Ленинградское отделение, 1979.

Әҙәбиәт

• Бикмухамедов Р. Муса Джалиль.Критико-биографический очерк. — М., 1957..
• Госман Х. Татарская поэзия двадцатых годов. — Казань, 1964 (на татарском языке)..
• Воздвиженский В. История татарской советской литературы. — М., 1965..
• Файзи А. Воспоминания о Мусе Джалиле. — Казань, 1966..
• Ахатов Г. Х. О языке Мусы Джалиля / "Социалистик Татарстан". - Казань, 1976, № 38 (16727), 15 февраля.
• Ахатов Г. Х. Фразеологические обороты в поэме Мусы Джалиля "Письменосец". / Ж. "Советская школа". - Казань, 1977, № 5 (на татарском языке).
• Мустафин Р.А. По следам поэта-героя. Книга-поиск. — М.: Советский писатель, 1976.
• Корольков Ю.М. Через сорок смертей. — М.: Молодая Гвардия, 1960.
• Корольков Ю.М. Жизнь – песня. Жизнь и борьба поэта Мусы Джалиля. — М.: Госполитиздат, 1959.

Һылтанмалар

• Муса Йәлил. Биография
• Рафаэль Мустафин. Муса Джалиль — поэт-воин, поэт-герой
• «Идель-Урал». Чуваши и татары в логове нацистов
• Поверь мне, Родина
• О «Курмашеве и десяти других», казненных в Берлине за «подрыв военной мощи» Германского рейха
• Музей-квартира М. Джалиля в Казани
• Стихи Муса Йәлил
• Стихи Мусы Джалиля (тат.)
• Стихи Мусы Джалиля (тат.) (рус.)