Кинйә Арыҫланов: өлгөләр араһындағы айырма
YANBEK (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
41 юл: | 41 юл: | ||
* Ғәли Ибраһимов Киниә Тарихи роман ӨФӨ 2009 ISBN 978-5-295-04951-4 |
* Ғәли Ибраһимов Киниә Тарихи роман ӨФӨ 2009 ISBN 978-5-295-04951-4 |
||
⚫ | |||
[[Категория:Персоналии по алфавиту]] |
|||
[[Категория:Персоналии:Башкортостан]] |
|||
⚫ | |||
[[Категория: |
[[Категория: Алфавит буйынса шәхестәр]] |
||
[[Категория: |
[[Категория: Башҡортостан шәхестәре]] |
||
[[Категория: Башҡорт ихтилалдары]] |
|||
⚫ | |||
[[Категория: Башҡортостан тарихы]] |
|||
[[Категория: Ватан тарихы]] |
|||
⚫ | |||
[[Категория: Мәләүез районы]] |
|||
[[Категория: Мәләүез районында тыуғандар]] |
|||
[[Категория: Көйөргәҙе районы]] |
14:23, 9 ноябрь 2014 өлгөһө
Кинйә Арыҫланов | |
Тыуған көнө | |
---|---|
Тыуған урыны |
Өфө провицияһының Нуғай юлы (даруғаһы) Бошман Ҡыпсаҡ олоҫо Танып ауылы (хәҙер Башҡортостан Республикаһының Мәләүез районы) |
Вафат булған көнө |
1774-? |
Ил | |
Атаһы |
Арыҫлан Аҡҡолов (Арыҫлан батыр) |
Кинйә Арыҫланов (1723, Танып ауылы Бошман-Ҡыпсаҡ волосы Нуғай даруғаһы, Кинйәабыҙ ауылы Көйөргәҙе районы Башҡортостан республикаһы — ?) — башҡорт старшинаһы, абыҙ,[1], 1773—1775 йылғы Крәҫтиәндәр һуғышы полководецы башҡорттарға башҡортса манифестар яҙыусы, Пугачевтың идеологы.
Ул бик ихтирамлы кеше булған, урыҫ, ғәрәп, фарсы, немец телдәрен белгән. 1760-сы йылдарҙа Бошман Ҡыпсаҡ ырыуының старшинаһы булған. Ул беренсмеләрҙән булып, Пугачев яуына ҡушылыусы старшина. Емельян Пугачёв уға бригада генералы титулы бирә. . Ул урыҫ булмаған барлыҡ формированиелар менән командалыҡ итә. . Урыҫ булмаған халыҡтар менән аралашҡанда Емельян Пугачёвтың советнигы(кәңәшсеһе) була.[1].Күтәрелештә башҡорттарҙың, татарҙарҙың, ҡалмыҡтарҙың һәм башҡа халыҡтарҙың күпләп ҡатнашауы -Кинйә Арыҫлановтың һөҙөмтәле эшмәкәре.[1].Төрки телендә указдар, манифестар һәм башҡа мөрәжәғәтнамәләр яҙа. Пугачев менән берлектә Башҡортостанда барған халыҡ күтәрелештәренә етәкселек итә. 1774 йылда хәбәрһеҙ юғала.
Иҫкәртмәләр
Һылтанмалар
- Кинзя Арсланов и его потомки YouTube сайтында Видео
- 8 февраля 1774 г.— Отпускное письмо атамана Кинзи Арсланова об отправке Азамата Тумтаева за лошадьми. Перевод с татарского
- Июнь 1774 г.— Рапорт есаула Абузяра Абулгаирова атаману Кинзе Арсланову о наборе башкир в повстанческие отряды, действиях карателей под Авзяно-Петровскими заводами и у Орской крепости. Перевод с татарского
- 17 октября 1773 г.— Письмо полковника, башкирского старшины Бушмас-Кипчакской волости Ногайской дороги Кинзи Арсланова старшине Ногайской дороги Алибаю Мурзагулову с призывом присоединиться к войску Е. И. Пугачева. Перевод с татарского
- 20 октября 1773 г.— Указ главного полковника Кинзи Арсланова башкирским старшинам и полковникам с уверением о милостивом отношении Е. И. Пугачева к нему и другим старшинам. Перевод с татарского
- Ноябрь 1773 г.— Ордер атамана Кинзи Арсланова башкирским старшинам-повстанцам Канбулату Елдашеву и Худенезеру Теливбердину об истреблении неприятельских команд, дворян и конфискации их имущества. Перевод с татарского
- Доктор исторических наук Назир Кулбахтин: Кинзя-абыз и его дети
Әҙәбиәт
- Усманов А. Н. Кинзя Арсланов — выдающийся сподвижник Пугачева, в сборнике: Исторические записки, т. 71, М., 1962.
- Кинзя Арсланов — статья из Большой советской энциклопедии
- Гали Ибрагимов «Кинзя» Уфа, башкирское книжное издательство, 1988 ISBN 5-295-00183-0
- Ғәли Ибраһимов Киниә Тарихи роман ӨФӨ 2009 ISBN 978-5-295-04951-4