Плотина: өлгөләр араһындағы айырма

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
16 юл: 16 юл:
# [[Балыҡ үткәргес ҡоролмалар]] һәм [[балыҡ күтәргестәр]];
# [[Балыҡ үткәргес ҡоролмалар]] һәм [[балыҡ күтәргестәр]];
# [[Быуа ағыҙғыстар|Һыу ағыҙғыстар]];
# [[Быуа ағыҙғыстар|Һыу ағыҙғыстар]];
# [[Дамба|яр нығытҡыстар]] һәм тигеҙләгес ҡоролмалар.
# [[Дамба|Берегоукрепительные]] и выправительные сооружения.


== Быуалар классификацияһы ==
== Быуалар классификацияһы ==

19:38, 12 март 2015 өлгөһө

Гордон күлендәге быуа

Быуа — гидротехник ҡоролма, һыуҙың юлын ҡаплаусы йә һыу кимәлен күтәреү өсөн ҡулланыла. Тағы ла һыуҙың көсөн бер юлға йүнәлтеү өсөн һәм һыуһаҡлағас төҙөү өсөн ҡулланыла.

Ҡулланылышы

Невадалағы Гувер һыуһаҡлағысы

Быуаға гидротехник ҡоролмалар берләшмәһе инә (гидроузел), тәғәйен урында һыу сығанаҡтарын төрлө маҡсатта ҡулланыу өсөн төҙөлә: мелиорация, гидроэнергетика өсөн, көтөүлектәрҙе бүлеү өсөн һәм башҡаға. Күпселектә быуалар йылға гидротехник ҡоролмалары берелегенә инә. Әгәр ҡоролоштар берлеге йылғанан һыу алыу менән бәйле икән, уларҙы һыу алыу гидроузеле тип йөрөтәләр.

Быуаһы булған гидроузелдәр составы түбәндәгесә:

  1. Быуа үҙе (һыу үткәреүсе йә көплө);
  2. Төп һыу йыйнауҙы яйға һалыусы йә һыу күтәргес ҡоролма;
  3. Гидроэлектростанция ҡоролмалары;
  4. Судно йөрөй торған шлюздар, бүрәнә үткәргестәр;
  5. Наностар менән көрәшеүсе ҡоролмалар (тондороу бассейндары, тыҙартҡыстар, ағым йүнәлткес системалары);
  6. Балыҡ үткәргес ҡоролмалар һәм балыҡ күтәргестәр;
  7. Һыу ағыҙғыстар;
  8. яр нығытҡыстар һәм тигеҙләгес ҡоролмалар.

Быуалар классификацияһы

ДнепроГЭС быуаһы, 1947
Рожайка йылғаһындығы быуа

Тарихы

Римдәге Корнальво дамбаһы, Эстремадура, Испания, 1-2 быуат беҙҙең эраға тиклем

Быуа төҙөү оҫталығы боронғо замандарҙан уҡ билгеле.

Тупраҡтан быуалар

Нурекс быуаһы — ныҡ бейек ташлы-ерҙән өйөп яһалған быуа галечниктан һәм үҙәге сафедоб ҡомло тупрағынан.