Нигер (йылға): өлгөләр араһындағы айырма

Һылтанмаларҙы төҙәтергә
Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Интерактивная навигация по истории
← Алдағы үҙгәртеүКиләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
категория
1 юл: 1 юл:
{{другие значения|Нигер (значения)}}
{{другие значения|Нигер (мәғәнәләр)}}
{{Река
{{Река
|Название = Нигер
|Название = Нигер
11 юл: 11 юл:
|Место измерения = тамаҡ
|Место измерения = тамаҡ
|Исток =
|Исток =
|Местоположение истока = [[Фута-Джаллон]], [[Гвинея|Гвинеяның]] көньяҡ-көнсығышы
|Местоположение истока = Фута-Джаллон, [[Гвинея|Гвинеяның]] көньяҡ-көнсығышы
|Высота истока = 745
|Высота истока = 745
|Координаты истока = 9/4/55.9/N/10/43/24/W
|Координаты истока = 9/4/55.9/N/10/43/24/W
24 юл: 24 юл:
}}
}}


'''Ни́гер'''<ref name="ударение" /> ({{lang-fr|Niger}} {{IPA|[niˈʒɛʁ]}}, {{lang-en|Niger}} {{IPA|[ˈnaɪdʒər]}}, {{lang-yo|Niger, Ọya}}) — Көнбайыш Африкалағы иң мөһим йылға. Оҙонлоғо {{nobr|4180 км}}, бассейны майҙаны {{nobr|2 117 700 км²}},<ref>{{Citation |last= Gleick |first= Peter H. |title= The World's Water, 2000-2001: The Biennial Report on Freshwater |year= 2000 |publisher= Island Press |isbn= 1-55963-792-7 |page= 33}}; online at [http://books.google.com/books?id=b61zOkAs5NcC Google Books]</ref> [[Африка|Африкала]] параметрҙары буйынса [[Нил]] һәм [[Конго (йылға)|Конгонан]] ҡала өсөнсө урында тора.
'''Ни́гер'''<ref name="ударение" /> ({{lang-fr|Niger}} {{IPA|[niˈʒɛʁ]}}, {{lang-en|Niger}} {{IPA|[ˈnaɪdʒər]}}, {{lang-yo|Niger, Ọya}}) — Көнбайыш Африкалағы иң мөһим йылға. Оҙонлоғо {{nobr|4180 км}}, бассейны майҙаны {{nobr|2 117 700 км²}},<ref>{{Citation |last= Gleick |first= Peter H. |title= The World's Water, 2000-2001: The Biennial Report on Freshwater |year= 2000 |publisher= Island Press |isbn= 1-55963-792-7 |page= 33}}; online at [http://books.google.com/books?id=b61zOkAs5NcC Google Books]</ref> [[Африка]]ла параметрҙары буйынса [[Нил]] һәм [[Конго (йылға)|Конгонан]] ҡала өсөнсө урында тора.


== Этимология ==
== Этимология ==
Атаманың нисек килеп сыҡҡаны теүәл билдәле түгел. Тикшеренеүселәр араһында ла ошо юҫыта бәхәстәр бара.«[[Негр]]» һүҙе генә билдәле. Бәлки термин европалылар тарафынан килеп сыҡҡандыр тигән фараздар бар. Сөнки уға тамырҙаш милләт исеме бар. Улар тарихи тамырҙаш исемдәр иҫәпләнә.
Атаманың нисек килеп сыҡҡаны теүәл билдәле түгел. Тикшеренеүселәр араһында ла ошо юҫыта бәхәстәр бара. «Негр» һүҙе генә билдәле. Бәлки термин европалылар тарафынан килеп сыҡҡандыр тигән фараздар бар. Сөнки уға тамырҙаш милләт исеме бар. Улар тарихи тамырҙаш исемдәр иҫәпләнә.


Фараздарҙан иң популяры [[Туареги|туарегского]] ''nehier-ren'' — ағын йылға, йылға. Ҡайһы бер мәғлүмәттәр буйынса тамырын «егерев н’егерев» һүҙҙәренә лә бәйләйҙәр Ул да тамашек телендә оло йылға тигән мәғәнәлә. Яр буйында йәшәгән башҡа халыҡтар ҙа Нигер тип атап йөрөткән.
Фараздарҙан иң популяры туареги ''nehier-ren'' — ағын йылға, йылға. Ҡайһы бер мәғлүмәттәр буйынса тамырын «егерев н’егерев» һүҙҙәренә лә бәйләйҙәр Ул да тамашек телендә оло йылға тигән мәғәнәлә. Яр буйында йәшәгән башҡа халыҡтар ҙа Нигер тип атап йөрөткән.


[[Латинский язык|латин]] һүҙе «niger»ҙән алынған тигән гипотезалар ҙа бар. Ул ҡара тигән мәғәнә бирә.
[[Латин теле|латин]] һүҙе «niger»ҙән алынған тигән гипотезалар ҙа бар. Ул ҡара тигән мәғәнә бирә.
Яр буйында йәшәгән ерле халыҡ йылғаны төрлөсә атай: Джолиба ( [[Мандинка (тел)|мандинго]] телендә — «оло йылға»), Мэйо, Эгхирреу, Изо, Кворра (Куарра, Ковара), Баки-н-руу һәм башҡа телдәрҙә лә барыһы ла йылға мәғәнәһен бирә..<ref name="web1" />
Яр буйында йәшәгән ерле халыҡ йылғаны төрлөсә атай: Джолиба ([[Мандинка (тел)|мандинго]] телендә — «оло йылға»), Мэйо, Эгхирреу, Изо, Кворра (Куарра, Ковара), Баки-н-руу һәм башҡа телдәрҙә лә барыһы ла йылға мәғәнәһен бирә..<ref name="web1" />


== Ҡалалар ==
== Ҡалалар ==
70 юл: 70 юл:
* {{ВТ-ЭСБЕ|Нигер}}
* {{ВТ-ЭСБЕ|Нигер}}


{{Река Нигер}}
{{Пустыня Сахара}}


{{Africa-geo-stub}}
[[Категория:Нигер (йылға)| ]]
[[Категория:Нигер (йылға)| ]]
[[Категория:Гвинея ҡултығына ҡойоусы йылғалар]]
[[Категория:Гвинея ҡултығына ҡойоусы йылғалар]]
78 юл: 77 юл:
[[Категория:Гвинея йылғалары]]
[[Категория:Гвинея йылғалары]]
[[Категория:Мали йылғалары]]
[[Категория:Мали йылғалары]]
[[Категория:Нигер йылғалары]]
[[Категория:Нигерия йылғалары]]
[[Категория:Сик буйы йылғалары]]

14:23, 11 февраль 2016 өлгөһө

Был терминдың башҡа мәғәнәләре лә бар, ҡарағыҙ: Нигер (мәғәнәләр).
Нигер
ингл. Niger
Мост через Нигер в Бамако
Мост через Нигер в Бамако
Характеристика
Оҙонлоғо 4180 км
Бассейн 2 117 700 км²
Һыу сығымы 8630 м³/с (тамаҡ)
Һыу ағымы
Инеше
 · Урынлашыуы Фута-Джаллон, Гвинеяның көньяҡ-көнсығышы
 · Бейеклеге 745 м
 · Координаталар 9°04′55″ с. ш. 10°43′24″ з. д.HGЯO
Тамағы Гвинея ҡултығы
 · Урынлашыуы Нигерияның көньяғы
 · Бейеклеге 0 м
 · Координаталар 5°19′00″ с. ш. 6°25′00″ в. д.HGЯO
Урынлашыуы
Һыу бассейны Гвинея ҡултығы
Илдәр Гвинея Гвинея, Мали Мали, Нигер Нигер, Бенин Бенин, Нигерия Нигерия
Нигер (йылға) (Африка)
Точка
инеше
Точка
тамағы
Нигер Викимилектә

Ни́гер[1] (франц. Niger [niˈʒɛʁ], ингл. Niger [ˈnaɪdʒər], йоруба Niger, Ọya) — Көнбайыш Африкалағы иң мөһим йылға. Оҙонлоғо 4180 км, бассейны майҙаны 2 117 700 км²,[2] Африкала параметрҙары буйынса Нил һәм Конгонан ҡала өсөнсө урында тора.

Этимология

Атаманың нисек килеп сыҡҡаны теүәл билдәле түгел. Тикшеренеүселәр араһында ла ошо юҫыта бәхәстәр бара. «Негр» һүҙе генә билдәле. Бәлки термин европалылар тарафынан килеп сыҡҡандыр тигән фараздар бар. Сөнки уға тамырҙаш милләт исеме бар. Улар тарихи тамырҙаш исемдәр иҫәпләнә.

Фараздарҙан иң популяры туареги nehier-ren — ағын йылға, йылға. Ҡайһы бер мәғлүмәттәр буйынса тамырын «егерев н’егерев» һүҙҙәренә лә бәйләйҙәр Ул да тамашек телендә оло йылға тигән мәғәнәлә. Яр буйында йәшәгән башҡа халыҡтар ҙа Нигер тип атап йөрөткән.

латин һүҙе «niger»ҙән алынған тигән гипотезалар ҙа бар. Ул ҡара тигән мәғәнә бирә. Яр буйында йәшәгән ерле халыҡ йылғаны төрлөсә атай: Джолиба (мандинго телендә — «оло йылға»), Мэйо, Эгхирреу, Изо, Кворра (Куарра, Ковара), Баки-н-руу һәм башҡа телдәрҙә лә барыһы ла йылға мәғәнәһен бирә..[3]

Ҡалалар

ағым түбәненә

Һылтанмалар

  1. ↑ Ф. Л. Агеенко. Русское словесное ударение. Словарь имён собственных. — М: ЭНАС, 2001.
  2. ↑ Gleick, Peter H. (2000), «The World's Water, 2000-2001: The Biennial Report on Freshwater», Island Press, с. 33, ISBN 1-55963-792-7 ; online at Google Books
  3. ↑ В. К. Губарев. Река НигерДостопримечательности Стран Мира. retravel.ru. Дата обращения: 2012-3-7. Архивировано 2 июнь 2012 года.

Өҙөмтә хатаһы: <references> билдәләнгән "из БСЭ" исемле <ref> тамға алдағы текста ҡулланылмай.
Өҙөмтә хатаһы: <references> билдәләнгән "gan" исемле <ref> тамға алдағы текста ҡулланылмай.
Өҙөмтә хатаһы: <references> билдәләнгән "ЭСББЕ" исемле <ref> тамға алдағы текста ҡулланылмай.

Әҙәбиәт

  • Дмитревский Ю. Д. Внутренние воды Африки и их использование. — Л.: Гидрометеорологическое изд-во, 1967.
  • River studies and recommendations on improvement of Niger and Benue. — Amsterdam: North-Holland Pub. Co., 1959.
  • Reader, John (2001), «Africa», Washington, D.C.: National Geographic Society, ISBN 0-620-25506-4 
  • Thomson, J. Oliver (1948), «History of Ancient Geography», Biblo & Tannen Publishers, ISBN 0-8196-0143-8 
  • Welcomme, R.L. (1986), "The Niger River System", in Davies, Bryan Robert & Walker, Keith F., «The Ecology of River Systems», Springer, сс. 9–60, ISBN 90-6193-540-7 
  • Нигер // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)


Африка Был Африка географияһы буйынса тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ.
«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Нигер_(йылға)&oldid=557233» битенән алынған