Замбия: өлгөләр араһындағы айырма
Төҙәтеүҙәр индерҙем. Морат Солтан. |
Ардах18 (фекер алышыу | өлөш) категория |
||
16 юл: | 16 юл: | ||
|Язык=[[Инглиз теле|инглиз теле]] |
|Язык=[[Инглиз теле|инглиз теле]] |
||
|Дата независимости=[[24 октябрь]] [[1964]] |
|Дата независимости=[[24 октябрь]] [[1964]] |
||
|Независимость от=[[ |
|Независимость от=[[Бөйөк Британия]] |
||
|Столица=[[Лусака]] |
|Столица=[[Лусака]] |
||
|Крупнейший город=[[Лусака]] |
|Крупнейший город=[[Лусака]] |
||
|Должности руководителей= |
|Должности руководителей=Президент<br />Вице-президент |
||
|Руководители= |
|Руководители=Майкл Сата<br />Гай Скотт |
||
|Место по территории=38 |
|Место по территории=38 |
||
|Территория=752 614 |
|Территория=752 614 |
||
44 юл: | 44 юл: | ||
}} |
}} |
||
'''Замбия ('''[[Инглиз теле|ингл.]] |
'''Замбия ('''[[Инглиз теле|ингл.]] ''Zambia)'', тулы рәсми исеме — '''Замбия''' '''Республикаһы ('''[[Инглиз теле|ингл.]] ''Republic of Zambia''''')''' — Көньяҡ [[Африка|Африкалағы]] дәүләт. [[Конго Демократик Республикаһы]], [[Танзания]], [[Малави]], [[Мозамбик]], [[Зимбабве]], [[Ботсвана]], [[Намибия]], [[Ангола]] менән сиктәш, [[Диңгеҙ|диңгеҙгә]] сығыу юлы юҡ. Баш ҡалаһы һәм иң ҙур ҡалаһы — Лусака. |
||
[[1964]] йылда [[Бөйөк Британия |
[[1964]] йылда [[Бөйөк Британия]]нан бойондороҡһоҙлоҡ алған. |
||
== Географияһы == |
== Географияһы == |
||
55 юл: | 55 юл: | ||
== Тарихы == |
== Тарихы == |
||
Замбия территорияһында борондан кешеләр йәшәгән. Бер нисә мең йыл элек унда бушмен ҡәбиләләре (һунарсылар һәм йыйыусылар) көн иткән. Беҙҙең эра башында бушмендарҙы төньяҡтан килгән готтентоттар (игенселәр һәм малсылар) ҡыҫырыҡлап сығарған. Бер мең йыл самаһы ваҡыт үткәс, готтентоттарҙы [[Үҙәк Африка |
Замбия территорияһында борондан кешеләр йәшәгән. Бер нисә мең йыл элек унда бушмен ҡәбиләләре (һунарсылар һәм йыйыусылар) көн иткән. Беҙҙең эра башында бушмендарҙы төньяҡтан килгән готтентоттар (игенселәр һәм малсылар) ҡыҫырыҡлап сығарған. Бер мең йыл самаһы ваҡыт үткәс, готтентоттарҙы [[Үҙәк Африка]]нан килгән банту ҡәбиләләре ҡыҫырыҡлап сығарған. |
||
[[XVIII быуат |
[[XVIII быуат]]та Баротсе ҡол биләүселек дәүләте барлыҡҡа килгән. Шул уҡ XVIII быуатта тәүге европалылар килә башлай (португалдар). Ә [[XIX быуат]]та Замбия Төньяҡ Родезия исеме аҫтында Британия протекторатына әйләнә. [[XX быуат]]та, [[1964]] йылда, Замбия бойондороҡһоҙлоҡ ала. |
||
== Сәйәси ҡоролошо == |
== Сәйәси ҡоролошо == |
||
Замбия |
Замбия — күп партиялы системалы [[Демократия|демократик]] ил. Дәүләт башлығы, хөкүмәт етәксеһе һәм баш командуюущий булып президент тора. Ул 5 йылға бер һайлана, бер кеше ике мөҙҙәттән ашыу президент вазифаһын биләй алмай. Парламент — Милли ассамблея — 158 депутаттан тора, 150-һе һайлана, һигеҙе президент тарафынан тәғәйенләнә. Парламент 5 йылға һайлана, президент уны таратыу хоҡуғына эйә. |
||
== Иҫкәрмәләр == |
== Иҫкәрмәләр == |
||
{{иҫкәрмәләр}} |
|||
<references/> |
|||
== Һылтанмалар == |
|||
{{Африка илдәре}} |
{{Африка илдәре}} |
||
{{countries-stub}} |
{{countries-stub}} |
||
[[Категория:Замбия]] |
[[Категория:Замбия]] |
||
[[Категория:Унитар дәүләттәр]] |
|||
[[Категория:Диңгеҙгә сығыу юлы булмаған илдәр]] |
|||
[[Категория:Инглиз телле илдәр һәм территориялар]] |
|||
[[Категория:Көнсығыш Африка]] |
08:18, 23 март 2016 өлгөһө
| |||||
Девиз: «Бер Замбия, бер милләт (ингл. One Zambia, One Nation)» | |||||
[[{{{Эйәлек килеш}}} гимны|Государственный гимн {{{Эйәлек килеш}}}]] | |||||
Рәсми телдәр | инглизсә[1] | ||||
Баш ҡала | Лусака | ||||
Территория • Бөтәһе |
752 614 км² | ||||
Валюта | Замбия квачаһы (ZMK) | ||||
Интернет-домен | .zm | ||||
Код ISO | ZM | ||||
МОК коды | ZAM | ||||
Телефон коды | +260 | ||||
Сәғәт бүлкәте | UTC+2:00[d] һәм Africa/Lusaka[d][2] |
Замбия (ингл. Zambia), тулы рәсми исеме — Замбия Республикаһы (ингл. Republic of Zambia) — Көньяҡ Африкалағы дәүләт. Конго Демократик Республикаһы, Танзания, Малави, Мозамбик, Зимбабве, Ботсвана, Намибия, Ангола менән сиктәш, диңгеҙгә сығыу юлы юҡ. Баш ҡалаһы һәм иң ҙур ҡалаһы — Лусака.
1964 йылда Бөйөк Британиянан бойондороҡһоҙлоҡ алған.
Географияһы
Замбия Көньяҡ Африкала урынлашҡан. Тропик климатлы, диңгеҙгә сығыу юлы булмаған, башлыса яйлала ятҡан ил. Майҙаны 752 614 км², донъяла 38-се урында. Территорияһы Замбези һәм Конго йылғалары бассейнына ҡарай. Замбия менән Зимбабве сигендә Замбези йылғаһында шарлауыҡтар, шул иҫәптән атаҡлы Виктория шарлауығы урынлашҡан.
Файҙалы ҡаҙылмалар
Ер аҫты байлыҡтарынан баҡыр, кобальт, зөбәржәттәр, алтын, көмөш, уран, ҡурғаш, цинк, күмер, марганец бар.
Тарихы
Замбия территорияһында борондан кешеләр йәшәгән. Бер нисә мең йыл элек унда бушмен ҡәбиләләре (һунарсылар һәм йыйыусылар) көн иткән. Беҙҙең эра башында бушмендарҙы төньяҡтан килгән готтентоттар (игенселәр һәм малсылар) ҡыҫырыҡлап сығарған. Бер мең йыл самаһы ваҡыт үткәс, готтентоттарҙы Үҙәк Африканан килгән банту ҡәбиләләре ҡыҫырыҡлап сығарған.
XVIII быуатта Баротсе ҡол биләүселек дәүләте барлыҡҡа килгән. Шул уҡ XVIII быуатта тәүге европалылар килә башлай (португалдар). Ә XIX быуатта Замбия Төньяҡ Родезия исеме аҫтында Британия протекторатына әйләнә. XX быуатта, 1964 йылда, Замбия бойондороҡһоҙлоҡ ала.
Сәйәси ҡоролошо
Замбия — күп партиялы системалы демократик ил. Дәүләт башлығы, хөкүмәт етәксеһе һәм баш командуюущий булып президент тора. Ул 5 йылға бер һайлана, бер кеше ике мөҙҙәттән ашыу президент вазифаһын биләй алмай. Парламент — Милли ассамблея — 158 депутаттан тора, 150-һе һайлана, һигеҙе президент тарафынан тәғәйенләнә. Парламент 5 йылға һайлана, президент уны таратыу хоҡуғына эйә.
Иҫкәрмәләр
Был ил тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ. |