Йәмғиәт: өлгөләр араһындағы айырма
Rotlink (фекер алышыу | өлөш) ә fixing dead links |
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
1 юл: | 1 юл: | ||
'''Йәмғиәт''' — тәбиғәттән айырылып сыҡҡан, әммә уның менән тығыҙ бәйле матди донъяның бер өлөшө, социаль |
'''Йәмғиәт''' — тәбиғәттән айырылып сыҡҡан, әммә уның менән тығыҙ бәйле матди донъяның бер өлөшө, социаль мөнәсәбәт ысулдарын һәм хеҙмәт ҡоралдары булдырып, улар менән файҙалана белгән кеше берләшмәләре төрҙәрен үҙ эсенә ала. Киң мәғәнәлә алғанда — ул кешеләрҙең тарихи рәүештә барлыҡҡа килгән бөтә төр социаль мөнәсәбәттәре, берлектәге эшмәкәрлек төрҙәрен ойоштороу формалары. |
||
Кеше йәмғиәте ''со́циум'' тип атала. |
Кеше йәмғиәте ''со́циум'' тип атала. |
15:25, 20 июль 2016 өлгөһө
Йәмғиәт — тәбиғәттән айырылып сыҡҡан, әммә уның менән тығыҙ бәйле матди донъяның бер өлөшө, социаль мөнәсәбәт ысулдарын һәм хеҙмәт ҡоралдары булдырып, улар менән файҙалана белгән кеше берләшмәләре төрҙәрен үҙ эсенә ала. Киң мәғәнәлә алғанда — ул кешеләрҙең тарихи рәүештә барлыҡҡа килгән бөтә төр социаль мөнәсәбәттәре, берлектәге эшмәкәрлек төрҙәрен ойоштороу формалары.
Кеше йәмғиәте со́циум тип атала.
Йәмғиәт — кешеләр берлеге, уға социаль дифференциация һәм хеҙмәт бүленеше хас. Йәмғиәтте төрлө билдәләр буйынса ҡылыҡһырларға мөмкин, мәҫәлән, милли сығышы буйынса: француз, урыҫ, немец, башҡорт; дәүләт һәм мәҙәниәт; ерҙәре һәм осоро; етештереү ысулдары буйынса һ.б.
Феноменологик мәғәнәлә, йәмғиәт — ул mens intensas (үҙенә хас аҡыл, фекер) — менталитеттарҙың һанһыҙ социаль төркөмдәре, аңыбыҙға һеңгән донъя сағылыштары.
Натуралистик мәғәнәлә, йәмғиәт — ул res extensas (оҙайлы күренештәр) — бер-береһенә реаль объектив мөнәсәбәттә булған физик һәм биологик есемдәр берлеге.
К. Маркс буйынса, йәмғиәт ижтимағи мөнәсәбәттәр берлеге. Ф. Тённис К. Маркстың хеҙмәттәренә таянып, башта төркөмдәр (общиналар) барлыҡҡа килеп, шунан йәмғиәткә ойошҡандар тип яҙа. Тарихи рәүештә башта ырыуҙар барлыҡҡа килгән. Шунан инде төрлө берлектәр ойоша башлаған — ырыу, ҡәбилә, тәржемәи ҡатлам, социаль- синфи һәм бөгөнгө социомәҙәни берлектәр.
Йәмғиәтте социаль система булараҡ сағылдырған билдәләр
- Иерархиялылыҡ
- Үҙкөйләнеш
- Асыҡлыҡ
- Мәғлүмәтилек
- Үҙдетерминанталылыҡ
- Үҙойошҡанлыҡ
Хәҙерге заман йәмғиәте
Һәр цивилизациялы йәмғиәттә төп мәсьәлә — уның ойошҡанлығы мәсьәләһе[1][2]. Хәҙерге заман йәмғиәте иҡтисади, сәйәси, идеологик, социомәҙәни детерминанталар тупланышы нигеҙендә ойошҡан. Уны ауыҙ тултырып индустриаль йәмғиәттән постиндустриаль (информацион) йәмғиәткә "күсеш " (транзитив)" йәмғиәте тип әйтергә була .
Йәмғиәт әҙәбиәттә һәм кинола
Р. Бредбериның « Фаренгейт буйынса 451 градус}» тигән китабында тоталитар йәмғиәт һынландырыла. Был йәмғиәттә тик ҡулланыу инстинкттары, түбән мәҙәниәт өҫтөнлөк итә, ә уйланырға мәжбүр иткән китаптар яндырыла.
Шулай уҡ ҡарағыҙ
Иҫкәрмәләр
- ↑ Коротаев А. В., Малков А. С., Халтурина Д. А. Законы истории. Математическое моделирование развития Мир-Системы. Демография, экономика, культура. 2-е изд. М.: УРСС, 2007.
- ↑ Коротаев А. В., Комарова Н. Л., Халтурина Д. А. Законы истории. Вековые циклы и тысячелетние тренды. Демография, экономика, войны. 2-е изд. М.: УРСС, 2007.
Һылтанмалар
Портал «Общество» | |
Йәмғиәт Викиөҙөмтәлә | |
Йәмғиәт Викимилектә | |
Йәмғиәт Викияңылыҡтарҙа |
- Родовое общество (рус.)
- Астахов М. В. Основы системного понимания исторического процесса (рус.)
- Гиперболический рост в живой природе и обществе (рус.)
- Луков Вал. А. Процветание общества в свете развития гуманитарного знания (рус.)
- Национальная социологическая энциклопедия (рус.)
- Семёнов Ю. И. Общество: теоретический анализ понятия (рус.)
- Социальная структура общества и её динамика (рус.)
- Общество Open Directory Project (dmoz) һылтанмалар каталогында. (рус.)
- Общество Open Encyclopedia Project Асыҡ энциклопедия проектында (рус.)