Йомағолов Харис Йомағол улы: өлгөләр араһындағы айырма

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
викилаштырыу, күренеште төҙәтеү, аныҡлаштырыу
1 юл: 1 юл:
{{Государственный деятель
{{Государственный деятель
| имя = Харис Йомағол улы Йомағолов
| имя =
| оригинал имени = Харис Йомағол улы Йомағолов
| оригинал имени =
| изображение = Umagulov.jpg
| изображение = Umagulov.jpg
| ширина =
| ширина =
17 юл: 17 юл:
|награды=
|награды=
}}
}}

{{фамилиялаш|Йомағолов}}
{{фамилиялаш|Йомағолов}}
'''Харис Йомағол улы Йомағолов''' — 1919—1920 йылдарҙа [[Башҡорт Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы|Автономиялы Башҡорт Совет Республикаһының]] [[Башревком|ваҡытлыса хәрби революцион комитеты]] етәксеһе, [[башҡорт милли хәрәкәте]] лидерҙарының береһе, партия һәм дәүләт эшмәкәре.
'''Харис Йомағол улы Йомағолов''' ([[3 ғинуар]] [[1891]] — [[2 ноябрь]] [[1937]]) — 1919—1920 йылдарҙа [[Башҡорт Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы|Автономиялы Башҡорт Совет Республикаһының]] [[Башревком|Ваҡытлы хәрби революцион комитеты]] етәксеһе, [[башҡорт милли хәрәкәте]] лидерҙарының береһе, партия һәм дәүләт эшмәкәре. Сәйси золом ҡорбаны.


== Биография ==
== Биография ==
1891 йылдың 3 ғинуарында (22.12.1890) [[Һамар губернаһы]] Пугачёв өйәҙенең (хәҙерге [[Һамар өлкәһе]]нең [[Оло Чернигов районы]]) [[Хәсән (Һамар өлкәһе)|Хәсән]] ауылында донъяға килә.<ref>[http://www.uchbash.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=168:2010-12-15-10-03-42&catid=46:2010-08-04-18-30-56&Itemid=64 Башҡортостандың революцион хөкүмәте етәксеһе]</ref>
1891 йылдың 3 ғинуарында (иҫке стиль буйынса 22.12.1890) [[Һамар губернаһы]] Пугачёв өйәҙенең (хәҙерге [[Һамар өлкәһе]]нең [[Оло Чернигов районы]]) [[Хәсән (Һамар өлкәһе)|Хәсән]] ауылында донъяға килә.<ref>[http://www.uchbash.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=168:2010-12-15-10-03-42&catid=46:2010-08-04-18-30-56&Itemid=64 Башҡортостандың революцион хөкүмәте етәксеһе]</ref>


1914 йылда Реаль училищеның VII класын тамамлағандан һуң, [[Мәскәү]]гә барып ауыл хужалығы инс­титутына уҡырға инә.
1914 йылда Реаль училищеның VII класын тамамлағандан һуң, [[Мәскәү]]гә барып ауыл хужалығы инс­титутына уҡырға инә.

19:37, 1 август 2017 өлгөһө

Йомағолов Харис Йомағол улы
Харис Йомағол улы Йомағолов
Флаг
Флаг
Башревком рәйесе, Башобком РКП(б) беренсе секретаре, Башҡорт милли партияһы председателе
 
Тыуған: 22 декабрь 1890 (3 ғинуар 1891)({{padleft:1891|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:3|2|0}})
Һамар губернаһы, Пугачёв өйәҙе, Имәләй улусы, Хәсән ауылы (хәҙерге Һамар өлкәһенең Оло Чернигов районы)
Үлгән: 2 ноябрь 1937({{padleft:1937|4|0}}-{{padleft:11|2|0}}-{{padleft:2|2|0}}) (46 йәш)
РСФСР, Мәскәү
Партия: РКП(б) (1917—1920), ВКП(б)(1931—1935) ағзаһы

Харис Йомағол улы Йомағолов (3 ғинуар 1891 — 2 ноябрь 1937) — 1919—1920 йылдарҙа Автономиялы Башҡорт Совет Республикаһының Ваҡытлы хәрби революцион комитеты етәксеһе, башҡорт милли хәрәкәте лидерҙарының береһе, партия һәм дәүләт эшмәкәре. Сәйси золом ҡорбаны.

Биография

1891 йылдың 3 ғинуарында (иҫке стиль буйынса 22.12.1890) Һамар губернаһы Пугачёв өйәҙенең (хәҙерге Һамар өлкәһенең Оло Чернигов районы) Хәсән ауылында донъяға килә.[1]

1914 йылда Реаль училищеның VII класын тамамлағандан һуң, Мәскәүгә барып ауыл хужалығы инс­титутына уҡырға инә.

1917 йылдың ғинуары­нда хәрби хеҙмәткә алына. Мәскәү прапорщиктар мәктәбен тамамла­п, прапорщик дәрәжәһе ала. «Полуротный» командир булып хеҙмәт итә.[2] 1917 йылғы Февраль революцияһынан һуң, большевиктар партияһына инә һәм революцион хәрәкәткә ылығып китә. 1917 йылдың йәйендә Башҡорт милли-азатлыҡ хәрәкәтенә ҡушыла. 1917 йылдың 20—27 июлендә Ырымбурҙа үткән I Бөтә башҡорт ҡоролтайында милли хәрәкәттең етәкселек органы — Башҡорт үҙәк шураһы башҡарма комитеты ағзаһы итеп һайлана. 1917 йылдың көҙөндә Һамар губернаһы башҡорттары Бөтә Рәсәй Ойоштороу йыйылышына (Учредительное Собрание) депутатлыҡҡа кандидат итеп күрһәтә. 1917 йылдың 8—20 декабрендә үткән III Дөйөм Башҡорт ойоштороу ҡоролтайында 15 ноябрҙә иғлан ителгән Башҡортостан автономияһының юғары закон­дар сығарыу органы — Кесе ҡорол­тай (предпарламент) составына индерелә.

1918 йылда Мосолман коммунистарының үҙәк бюроһы ағзаһы, Эске Рәсәй мосолмандары комиссары урынбаҫары, Ҡазанда хәрби комиссар вазифаһын үтәй.

1919 йылдың башында Мәскәүҙә Үҙәк мосолман комиссариаты комиссары Мирсәйет Солтанғәлиевтың урынбаҫары булып үрләтелә. 1919 йылдың майынан Башҡорт Совет автономияһының хөкүмәте — Башревкомды етәкләй.

1920 йылдың 17 майындағы декреты менән Үҙәк Совет власы Башҡортостандың автономия хоҡуҡтарын ҡырҡа сикләй. Башревком ағзалары быға протест белдереп, Баш­ҡортостандан сығып китә һәм Зәки Вәлиди кәңәше буйынса Төркөстанға юллана. Әммә Төркөстандағы көрәш уңыш­һыҙлыҡҡа осрағас, Башҡортостанға ҡайтырға ҡарар итә.

1921 йылда Башҡортостан Үҙәк башҡарма комитетының аслыҡҡа ҡаршы көрәш буйынса уполномоченныйы вазифаһын башҡара.

1922 йылдан ВЦИК Президиумы янындағы Башҡортостан вәкиллегендә эшләй.

1926 йылда Башҡортостан үҙәк башҡарма комитеты рәйесе Хафиз Ҡушаевтың тәҡдиме менән Башҡортостандың Мәскәүҙәге сауҙа вәкиллегенә эшкә алына, экономист-консультант вазифаһын башҡара.

30-сы йылдарҙа Х. Йомағолов СССР-ҙың Иген һәм малсылыҡ совхоздар комиссариатында Көнбайыш Себерҙең һөт-ит етештереүсе совхоздары идаралығының иҫәп һәм статиска бүлеге начальнигы булып эшләй.

1935 йылда партиянан сығарыла.

1937 йылдың 27 июлендә, советтарға ҡаршы милләтселек эшмәкәрлеге алып барыуҙа ғәйепләп, төрмәгә ябып ҡуялар. 1937 йылдың 2 ноябрендә СССР Юғары Советының Хәрби коллегияһы ҡарары буйынса атыла.

1956 йылдың 10 октябрендә реабилитациялана.

Иҫкәрмәләр

Һылтанмалар