Зәйнәб бинт Йәһеш: өлгөләр араһындағы айырма

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
16 юл: 16 юл:
Зәйнәб бинт Йәһеш тәүгеләрҙән булып Ислам ҡабул иткән. Ул Мөхәммәд Пәйғәмбәргә рисаләт инә башларҙан 20 йыл әүәл донъяға килгән. Тыуғанында бирелгән исеме Бәррә, мәгәр Мөхәммәд с.ғ.с уға яңы исем ҡуша - ул Зәйнәб исеме менән таныла{{sfn|Али-заде, А. А.|2007|name=Али}}.
Зәйнәб бинт Йәһеш тәүгеләрҙән булып Ислам ҡабул иткән. Ул Мөхәммәд Пәйғәмбәргә рисаләт инә башларҙан 20 йыл әүәл донъяға килгән. Тыуғанында бирелгән исеме Бәррә, мәгәр Мөхәммәд с.ғ.с уға яңы исем ҡуша - ул Зәйнәб исеме менән таныла{{sfn|Али-заде, А. А.|2007|name=Али}}.


Кейәүгә сыҡмаҫ элек үк әле Зәйнәб тәүгеләрҙән булып Мәҙинәгә һижрәт ҡыла. Аҫрау улы Зәйд ибн Харисты Пәйғәмбәр ҡоллоҡтан иреккә сығарған була, үҙ нәҫеленә ҡатнаштырып, Аллаһ Илсеһе элекке ҡолдарға кәмһетеп ҡарауға сик ҡуйырға теләй, сөнки шуғаса ирекле ҡатын-ҡыҙҙы ундайҙарға кейәүгә бирмәгәндәр. Зәйнәб баштан уҡ никахҡа ҡырҡа ҡаршы сыға, хурлана, әммә шунан алда ғына Пәйғәмбәребеҙ әмеренә буйһонмауҙы тыйыусы аят («Әл-Әхзәб» сүрәһе, 36-сы аят) иңгәнлектән, сараһыҙҙан ризалаша. Мәгәр йәш ғаиләлә туҡтауһыҙ ыҙғыш китә, Зәйнәб ирен һис тә үҙ итергә теләмәй. Ҡатындың туған-тыумасаһы был хәлгә бик көйөнә, төрлөсә өгөтләп ҡарауҙар ҙа һөҙөмтә бирмәй. Зәйед талаҡ ҡылырға теләгәс, Пәйғәмбәребеҙ нисә мәртәбә ҡаршы була, әммә бер йылдан йәштәр айырылыша.
Кейәүгә сыҡмаҫ элек үк әле Зәйнәб тәүгеләрҙән булып Мәҙинәгә һижрәт ҡыла. Мөхәммәд с.ғ.с [[яһилиәт]] (джахилия) осоронан ҡалған ҡолдарға ирекле ҡыҙ биреүгә тыйыу йолаһын бөтөрөр өсөн уны үҙенең ҡоллоҡтан иреккә сығарылған Зәйд ибн Харисҡа бирергә була. Зәйнәб тә, ағалары ла был никахҡа ҡаршы була, мәгәр Әл-Әзһәб сүрәһендәге 36-сы аят иңгәндән һуң ҡыҙ быға ризалаша. <ref>{{Коран|33|36}}</ref>. Уның никахы бик бәхетһеҙ булып сыға, улар насар йәшәй, һәм Зәйд ибн Харис уның менән айырылышырға була. Пәйғәмбәрҙең татыулаштырырға тырышыуына ҡарамаҫтан, бер йылдан улар айырылышалар<ref name="Али" />.


Пәйғәмбәребеҙ ошо ҡарар арҡаһында туғандары ғаиләһендә килеп сыҡҡан көйөнөстәр өсөн бик борсола һәм Зәйнәбкә өйләнеп, уларҙы ризалатырға теләй. Әммә элекке йолалар быға мөмкинлек бирмәй. Эш шунда, ғәрәптәрҙә аҫрау улдар үҙ улдары менән бер һаналған, ә ҡайныға килененә өйләнеү рөхсәт ителмәгән. Ләкин ошо ваҡиғанан һуң күпмелер ваҡыттан һуң аҫрау улдар үҙ атаһы исеме менән йөрөтөлөргә тейешлеге, һәм улар аҫраусыһы менән ҡан ҡәрҙәшлеккә дәғүә итә алмауы тураһында аяттар иңә («Әл-Әхзәб» сүрәһе, 4-5 аяттар). Аҫрау улдарҙың ҡатынына өйләнеүҙе тыйыусы йола ла юҡҡа сыға.<ref name="Али" />.
Мөхәммәд с.ғ.с был никахтың емерелеүенә бик бошона. Ул Зәйнәбкә үҙе өйләнеп хәлде төҙәтергә уйлай, тик Зәйд ибн Харис уның аҫрауға алған улы була, йола буйынса Мөхәммәд с.ғ.с аҫрау улының ҡатынына өйләнә алмаған. Мәгәр күпмелер ваҡыттан был йоланы юҡҡа сығарыусы аяттар иңә <ref>{{Коран|33|37|40}}</ref>. Шул уҡ ваҡытта аҫрауға алған кеше ул балаға атай булараҡ исемен бирә алмай башлай <ref>{{Коран|33|4|5}}</ref>. Һижрәттең 5-се йылында Мөхәммәд с.ғ.с Зәйнәб бинт Йәһешкә өйләнә<ref name="Али" />.

Мөхәммәд с.ғ.с был никахтың емерелеүенә бик бошона. Ул Зәйнәбкә үҙе өйләнеп хәлде төҙәтергә уйлай, тик Зәйд ибн Харис уның аҫрауға алған улы була, йола буйынса Мөхәммәд с.ғ.с аҫрау улының ҡатынына өйләнә алмаған. Мәгәр күпмелер ваҡыттан был йоланы юҡҡа сығарыусы аяттар иңә <ref>{{Коран|33|37|40}}</ref>. Шул уҡ ваҡытта аҫрауға алған кеше ул балаға атай булараҡ исемен бирә алмай башлай <ref>{{Коран|33|4|5}}</ref>. Һижрәттең 5-се йылында Мөхәммәд с.ғ.с Зәйнәб бинт Йәһешкә өйләнә<ref name="Али" />. <ref>Ситдиҡова Гүзәл. Динебеҙҙә ҡатын-ҡыҙ//[[Башҡортостан ҡыҙы (журнал)|Башҡортостан ҡыҙы]]. — 2008, № 7—12</ref>
Зәйнәб бик эшсән, игелекле һәи тәҡүә ҡатын була. Ул гел намаҙҙа була, ураҙа тота. Ул 53 йәшендә Мәҙинәлә вафат була. Мөхәммәд с.ғ.с вафатынан һуң хәләл ефеттәренән беренсе булып баҡый донъяға күсә. <ref name="Али" />.
Зәйнәб бик эшсән, игелекле һәи тәҡүә ҡатын була. Ул гел намаҙҙа була, ураҙа тота. Ул 53 йәшендә Мәҙинәлә вафат була. Мөхәммәд с.ғ.с вафатынан һуң хәләл ефеттәренән беренсе булып баҡый донъяға күсә. <ref name="Али" />.

16:10, 22 октябрь 2017 өлгөһө

Зәйнәб бинт Йәһеш
араб. زينب بنت جحش
Портрет
Шәхси мәғлүмәт
Тыуған ваҡыттағы исеме:

Бәррә бинт Йәһеш

Тыуған көнө:

592

Тыуған ере:

Мәккә, Хижәз

Үлем көнө:

642[1]

Үлгән ере:

Мәҙинә, Хаҡ хәлифәт

Ерләнгән ере:

Әл-Баҡый

Милләте:

ғәрәп

Дине:

ислам

Атаһы:

Йәһеш ибн Риаб

Әсәһе:

Үмәймә

Ҡатыны

Зәйет бин Хариҫа һәм Мөхәммәт (Пәйғәмбәр)

 Зәйнәб бинт Йәһеш Викимилектә

Зәйнәб бинт Йәһеш (Джахш) әл- Ҡорайши (ғәр. زينب بنت جحش‎вафаты- 20/642) — Мөхәммәд Пәйғәмбәрҙең хәләл ефеттәренең береһе, хаҡ мосолмандар Инәһе.

Биографияһы

Ҡорайыш ҡәбиләһе әсәд ырыуынан. Атаһы Йәһеш ибн Риаб ибн Ямара ибн Сабра ибн Мурра ибн Әсәд ибн Һүзәймә, ә әсәһе — Үмәймә бинт Әбд әл-Мотталиб ибн Хашим[2].

Зәйнәб бинт Йәһеш тәүгеләрҙән булып Ислам ҡабул иткән. Ул Мөхәммәд Пәйғәмбәргә рисаләт инә башларҙан 20 йыл әүәл донъяға килгән. Тыуғанында бирелгән исеме Бәррә, мәгәр Мөхәммәд с.ғ.с уға яңы исем ҡуша - ул Зәйнәб исеме менән таныла[3].

Кейәүгә сыҡмаҫ элек үк әле Зәйнәб тәүгеләрҙән булып Мәҙинәгә һижрәт ҡыла. Аҫрау улы Зәйд ибн Харисты Пәйғәмбәр ҡоллоҡтан иреккә сығарған була, үҙ нәҫеленә ҡатнаштырып, Аллаһ Илсеһе элекке ҡолдарға кәмһетеп ҡарауға сик ҡуйырға теләй, сөнки шуғаса ирекле ҡатын-ҡыҙҙы ундайҙарға кейәүгә бирмәгәндәр. Зәйнәб баштан уҡ никахҡа ҡырҡа ҡаршы сыға, хурлана, әммә шунан алда ғына Пәйғәмбәребеҙ әмеренә буйһонмауҙы тыйыусы аят («Әл-Әхзәб» сүрәһе, 36-сы аят) иңгәнлектән, сараһыҙҙан ризалаша. Мәгәр йәш ғаиләлә туҡтауһыҙ ыҙғыш китә, Зәйнәб ирен һис тә үҙ итергә теләмәй. Ҡатындың туған-тыумасаһы был хәлгә бик көйөнә, төрлөсә өгөтләп ҡарауҙар ҙа һөҙөмтә бирмәй. Зәйед талаҡ ҡылырға теләгәс, Пәйғәмбәребеҙ нисә мәртәбә ҡаршы була, әммә бер йылдан йәштәр айырылыша.

Пәйғәмбәребеҙ ошо ҡарар арҡаһында туғандары ғаиләһендә килеп сыҡҡан көйөнөстәр өсөн бик борсола һәм Зәйнәбкә өйләнеп, уларҙы ризалатырға теләй. Әммә элекке йолалар быға мөмкинлек бирмәй. Эш шунда, ғәрәптәрҙә аҫрау улдар үҙ улдары менән бер һаналған, ә ҡайныға килененә өйләнеү рөхсәт ителмәгән. Ләкин ошо ваҡиғанан һуң күпмелер ваҡыттан һуң аҫрау улдар үҙ атаһы исеме менән йөрөтөлөргә тейешлеге, һәм улар аҫраусыһы менән ҡан ҡәрҙәшлеккә дәғүә итә алмауы тураһында аяттар иңә («Әл-Әхзәб» сүрәһе, 4-5 аяттар). Аҫрау улдарҙың ҡатынына өйләнеүҙе тыйыусы йола ла юҡҡа сыға.[3].

Мөхәммәд с.ғ.с был никахтың емерелеүенә бик бошона. Ул Зәйнәбкә үҙе өйләнеп хәлде төҙәтергә уйлай, тик Зәйд ибн Харис уның аҫрауға алған улы була, йола буйынса Мөхәммәд с.ғ.с аҫрау улының ҡатынына өйләнә алмаған. Мәгәр күпмелер ваҡыттан был йоланы юҡҡа сығарыусы аяттар иңә [4]. Шул уҡ ваҡытта аҫрауға алған кеше ул балаға атай булараҡ исемен бирә алмай башлай [5]. Һижрәттең 5-се йылында Мөхәммәд с.ғ.с Зәйнәб бинт Йәһешкә өйләнә[3]. [6]

Зәйнәб бик эшсән, игелекле һәи тәҡүә ҡатын була. Ул гел намаҙҙа була, ураҙа тота. Ул 53 йәшендә Мәҙинәлә вафат була. Мөхәммәд с.ғ.с вафатынан һуң хәләл ефеттәренән беренсе булып баҡый донъяға күсә. [3].

Иҫкәрмәләр

  1. Али-заде А. Зайнаб бинт Джахш (урыҫ) // Исламский энциклопедический словарьМ.: Ансар, 2007. — ISBN 978-5-98443-025-8
  2. Зайнаб бинт Джахш. azan.kz (16 ноябрь 2012). Дата обращения: 23 июль 2015.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Али-заде, А. А., 2007
  4. Әл-Әхзәб 33:37—40
  5. Әл-Әхзәб 33:4, 5
  6. Ситдиҡова Гүзәл. Динебеҙҙә ҡатын-ҡыҙ//Башҡортостан ҡыҙы. — 2008, № 7—12

Әҙәбиәт

  • Али-заде, А. А. Зәйнәб бинт Йәһеш (архив ) // Исламский энциклопедический словарь. — М.: Ансар, 2007.
  • Ҡалып:ЭИ/2