Силәбе

Ҡала
Силәбе Челябинск
Файл:ЮУрГУ(SUSU).jpg
Флаг Герб
Ил	Рәсәй Рәсәй
Регион	Силәбе өлкәһе
Координаталар	55°09′ с. ш. 61°24′ в. д.
Эске бүленеш	7 район
Башлыҡ	Котова, Наталья Петровна[d]
Нигеҙләнгән	1736
Элекке исеме	Силәбе кәлғәһе
Ҡала с	1787
Майҙаны	500,91 или 501,57 или 530 км²
Климат тибы	уртаса-континенталь
Халҡы	▲ 1 156 471 кеше (2013)
Тығыҙлығы	2254 кеше/км²
Милли состав	урыҫтар 86,5%, татарҙар 5%, башҡорттар 3,1%, украиндар 1,4% һәм башҡалар
Этнохороним	силәбеләр
Сәғәт бүлкәте	UTC+5
Телефон коды	351
Почта индексы	454000—454999
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	74, 174
[[{{{вид идентификатора}}}]]	75401
Рәсми сайт	cheladmin.ru
бүләктәр
Рәсми булмаған исемдәр	Көньяҡ Урал башҡалаһы Танкоград Челяба Че.
Силәбе

Силәбе

Силәбе (рус. Челябинск) — Силәбе өлкәһе үҙәге. «Силәбе» — башҡорт теленән топоним.

Тарихы

Силәбе кәлғәһе 1736 йылда башҡа кәлғәләр һымаҡ (Сыбаркүл) башҡорт тарханы Таймаҫ Шәһимов рөхсәте менән һалына.

1743—1781 йылдарҙа Ырымбур губернаһының Иҫәт провинцияһы үҙәге.

1804—1919 йылдарҙа Ырымбур губернаһының Силәбе өйәҙе үҙәге, 1919—1924 йылдарҙа Силәбе губернаһы үҙәге.

Иҡтисады

• Беренсе йөк ташыу компанияһы филиалы
• Рәсәй Һаҡлыҡ Банкы
• Мобиль ТелеСистемалар, Элемтә һәм телекоммуникация
• Ростелеком

Халҡы

1,15 млн. кеше. Урыҫтар - 86,5%, татарҙар - 5%, башҡорттар - 3,1%, украиндар - 1,4% һәм башҡалар

Климаты

Ҡала климаты
Күрһәткес	Ғин	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Йыл
Абсолют максимум, °C	4,1	8,0	15,3	30,5	35,7	37,3	41,0	36,0	32,5	25,5	16,1	6,5	41,0
Уртаса максимум, °C	−10,8	−8,1	−0,6	10,2	18,4	22,8	24,5	21,5	17,5	8,5	1,6	−7,7	7,5
Уртаса температура, °C	−14,1	−12,5	−4,8	4,7	12,1	18,3	19,3	17,1	10,9	4,1	−5,2	−11,1	3,2
Уртаса минимум, °C	−21	−19,3	−12,2	−0,8	6,2	11,5	14,2	11,4	6,4	−1	−9,3	−16,9	−2,5
Абсолют минимум, °C	−48,1	−45	−36	−26,3	−11,1	−2,9	3,3	0,2	−10,1	−24	−36,4	−42,6	−48,1
Яуым-төшөм нормаһы, мм	19	16	18	27	47	58	87	43	41	30	26	21	429
Сығанаҡ: Челябинский гидрометеоцентр УРЦ FreeNet

Университеттар

• Силәбе дәүләт педагогия университеты 1934 йылда асылды.
• Силәбе дәүләт университеты
• Көньяҡ Урал дәүләт университеты
• Силәбе дәүләт мәҙәниәт һәм сәнғәт академияһы
• Рәсәй Президенты янында халыҡ хужалығы һәм дәүләт хеҙмәт Рәсәй академияһы(РАНХиГС) филиалы.

Административ бүленеш

Силәбенең административ бүленеше

• Силәбенең Калинин районы
• Силәбенең Курчатов районы
• Силәбенең Ленин районы
• Силәбенең Металлург районы
• Силәбенең Совет районы
• Силәбенең Тракторҙар төҙөү районы
• Силәбенең Үҙәк районы