Картлос: өлгөләр араһындағы айырма

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
"Картлос" битен тәржемә итеп төҙөлгән
 
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл: 1 юл:
{{персона}}
'''Картлос''' ({{Lang-ka|ქართლოს}}) — грузин халҡының легендар ата-бабаһы, Картлиға нигеҙ һалыусы, Фогарма ырыуынан. Әрмәндәрҙең легендар ата-бабаһы Хайостың  ҡустыһы.
'''Картлос''' ({{Lang-ka|ქართლოს}}) — грузин халҡының легендар ата-бабаһы, Картлиға нигеҙ һалыусы, Фогарма ырыуынан. Әрмәндәрҙең легендар ата-бабаһы Хайостың  ҡустыһы.


== Иң баштағы таралып ултырыу ==
== Иң баштағы таралып ултырыу ==
Леонти Мровели «Картли батшалары тормошо» йылъяҙмаһында былай тип яҙа<ref name="Леонти Мровели">[http://www.vostlit.info/Texts/rus8/Mroveli/text.phtml?id=959 Леонти Мровели. «Жизнь картлийских царей»]</ref>:
Леонти Мровели «Картли батшалары тормошо» йылъяҙмаһында былай тип яҙа<ref name="Леонти Мровели">[http://www.vostlit.info/Texts/rus8/Mroveli/text.phtml?id=959 Леонти Мровели. «Жизнь картлийских царей»]</ref>:
{{Цитата|''Уның улдары араһынан һигеҙ ағай-эне (һүҙмә-һүҙ: «һигеҙ кеше»)айырылып тора, ҙур көскә эйә һәм данлыҡлы геройҙар, уларҙың исемдәре: беренсеһе — [[Хайк|Хайос]], икенсеһе — Картлос, өсөнсөһө — Бардос, дүртенсеһе — Мовакан, бишенсеһе — [[Лекос|Лек]], алтынсыһы — Эрос, етенсеһе — Кавкас, һигеҙенсеһе — Эгрос. Һәм был һигеҙ ағай-эне батырҙар булғандар. Әммә был батырҙарҙың иң яҡшыһы Хайос булған, сөнки буй-һыны менән дә, көс-ҡеүәте һәм батырлығы менән дә уға тиң кеше туфан ҡалҡҡанға тиклем дә, унан һуң да булмаған.''}}


{{Цитата|
...һәм Таргамос үҙенең ерҙәрен һәм ҡәүемдәрен был һигеҙ батырға бүлеп биргән: ҡәүеменең яртыһын һәм иң яҡшы ерҙәренең яртыһын ул Хайосҡа биргән, ә ҡалған ете батырға өлөшөн һәр береһенә дәрәжәһенә ҡарап биргән: Картлосҡа ер бүлеп биргән һәм (уға) сиктәрен билдәләгән: көнсығышта — Эрети һәм Бердуджи йылғаһы; көнбайышта — Понт диңгеҙе (Ҡара диңгеҙҙең боронғо исеме); көньяҡтан — Бердуджи йылғаһы башынан һуҙылған тау һәм, көнбайышҡа һуҙылған, һыуҙары төньяҡҡа ҡарай аҡҡан һәм Кларджети һәм Тао тауҙары араһынан ағып диңгеҙгә ҡойған Кура йылғаһына ҡойған тау; төньяҡтан Гадо сиктәре, Кавказдың тармағы булып айырылып киткән һәм Гадо осона барып тоташҡан Кесе Тау, уны хәҙерге ваҡытта Лихи тип атайҙар. Һәм улар араһындағы бөтә [ерҙәрҙе] [Таргамос] Картлосҡа бирә.
}}
== Картлос Вариҫтары ==
== Картлос Вариҫтары ==
Мровели Картлостың түбәндәге вариҫтарын телгә ала:
Мровели Картлостың түбәндәге вариҫтарын телгә ала:

07:17, 5 апрель 2018 өлгөһө

Картлос
Ил

 Грузия

Картлос (груз. ქართლოს) — грузин халҡының легендар ата-бабаһы, Картлиға нигеҙ һалыусы, Фогарма ырыуынан. Әрмәндәрҙең легендар ата-бабаһы Хайостың  ҡустыһы.

Иң баштағы таралып ултырыу

Леонти Мровели «Картли батшалары тормошо» йылъяҙмаһында былай тип яҙа[1]:

« Уның улдары араһынан һигеҙ ағай-эне (һүҙмә-һүҙ: «һигеҙ кеше»)айырылып тора, ҙур көскә эйә һәм данлыҡлы геройҙар, уларҙың исемдәре: беренсеһе — Хайос, икенсеһе — Картлос, өсөнсөһө — Бардос, дүртенсеһе — Мовакан, бишенсеһе — Лек, алтынсыһы — Эрос, етенсеһе — Кавкас, һигеҙенсеһе — Эгрос. Һәм был һигеҙ ағай-эне батырҙар булғандар. Әммә был батырҙарҙың иң яҡшыһы Хайос булған, сөнки буй-һыны менән дә, көс-ҡеүәте һәм батырлығы менән дә уға тиң кеше туфан ҡалҡҡанға тиклем дә, унан һуң да булмаған. »
«

...һәм Таргамос үҙенең ерҙәрен һәм ҡәүемдәрен был һигеҙ батырға бүлеп биргән: ҡәүеменең яртыһын һәм иң яҡшы ерҙәренең яртыһын ул Хайосҡа биргән, ә ҡалған ете батырға өлөшөн һәр береһенә дәрәжәһенә ҡарап биргән: Картлосҡа ер бүлеп биргән һәм (уға) сиктәрен билдәләгән: көнсығышта — Эрети һәм Бердуджи йылғаһы; көнбайышта — Понт диңгеҙе (Ҡара диңгеҙҙең боронғо исеме); көньяҡтан — Бердуджи йылғаһы башынан һуҙылған тау һәм, көнбайышҡа һуҙылған, һыуҙары төньяҡҡа ҡарай аҡҡан һәм Кларджети һәм Тао тауҙары араһынан ағып диңгеҙгә ҡойған Кура йылғаһына ҡойған тау; төньяҡтан Гадо сиктәре, Кавказдың тармағы булып айырылып киткән һәм Гадо осона барып тоташҡан Кесе Тау, уны хәҙерге ваҡытта Лихи тип атайҙар. Һәм улар араһындағы бөтә [ерҙәрҙе] [Таргамос] Картлосҡа бирә.

»

Картлос Вариҫтары

Мровели Картлостың түбәндәге вариҫтарын телгә ала:

  • Мцхетос — Мцхетаға  нигеҙ һалыусы
    • Уплос «хаким»
    • Одзрхос — тарихи Грузияның көньяҡ өлкәһе — Самцхе эпонимы
    • Джавахос — Джавахетия эпонимы
  • Гардабос
  • Кахос — Кахетия эпонимы
  • Кухос
  • Гачиос

Шулай уҡ ҡара

  • Картлис Цховреба
  • Хайк

Иҫкәрмәләр

Һылтанмалар