Графема: өлгөләр араһындағы айырма

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
"Графема" битен тәржемә итеп төҙөлгән
 
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл: 1 юл:
{{Ук}}
'''Графема''' (др.-греч.{{lang-grc|γράφω}} «яҙам» + <small>суфф.</small> «-ем») —   [[Яҙма (Әлифба)|яҙма]]  берәмеге: [[Алфавит|алфавитта]]   — [[хәреф]], алфавитһыҙ яҙыу  системаларында — [[ижек]]  билдәһе, [[иероглиф]], идеограмма һәм башҡалар
'''Графема''' ({{lang-grc|γράφω}} «яҙам» + <small>суфф.</small> «-ем») —   [[Яҙма (Әлифба)|яҙма]]  берәмеге: [[алфавит]]та   — [[хәреф]], алфавитһыҙ яҙыу  системаларында — [[ижек]]  билдәһе, [[иероглиф]], идеограмма һәм башҡалар.


Бер үк графема төрлө формала ([[аллограф]]тар, глифтар, һыҙымдар  менән) төшөрөлә ала, әммә шрифт гарнитураһының, шәхси почерктың ниндәй булыуына ҡарамаҫтан, төҙөлөшөн, йәғни хәрефтең йә билдәнең уны айырып торған «һөлдәһен», һаҡлай.  


Бер үк графема төрлө формала (аллографтар, глифтар, һыҙымдар  менән) төшөрөлә ала, әммә шрифт гарнитураһының, шәхси почерктың ниндәй булыуына ҡарамаҫтан, төҙөлөшөн, йәғни хәрефтең йә билдәнең уны айырып торған «һөлдәһен», һаҡлай.  


Мәҫәлән,  "у" графемаһы  текста   У, ''У'', '''У''', '''''У''''', у, '''у ''' кеүек аллографтар аша бирелергә мөмкин.
Мәҫәлән,  "у" графемаһы  текста   У, ''У'', '''У''', '''''У''''', у, '''у ''' кеүек аллографтар аша бирелергә мөмкин.


Телмәр үҫеше боҙолғанда  йә  «таныуы ауыр булған почерклы» яҙыуҙа  графемаларҙың буталыуы мөмкин  (мәҫәлән, ҡулъҙямала ''α'' һәм ''ο'', ''[[М (кириллица)|м]]'' һәм ''[[ш]]'', ''[[д]]'' һәм ''[[у]]'').
Телмәр үҫеше боҙолғанда  йә  «таныуы ауыр булған почерклы» яҙыуҙа  графемаларҙың буталыуы ихтимал  (мәҫәлән, ҡулъҙямала ''α'' һәм ''ο'', ''[[М (кириллица)|м]]'' һәм ''[[ш]]'', ''[[д]]'' һәм ''[[у]]'').


Төшөнсә  [[1912 йыл|1912  йылда]] И. А. Бодуэн  де Куртенэ тарафынан индерелгән.
Төшөнсә  [[1912 йыл]]да И. А. Бодуэн  де Куртенэ тарафынан индерелгән.


== Шулай уҡ ҡарағыҙ ==
== Шулай уҡ ҡарағыҙ ==

15:56, 19 декабрь 2018 өлгөһө

Графема
Рәсем
Ҡайҙа өйрәнелә тел ғилеме
Асыусы йәки уйлап табыусы Бодуэн де Куртенэ Иван Александрович[1]
Асыу датаһы 1912[1]
 Графема Викимилектә

Графема (бор. грек. γράφω «яҙам» + суфф. «-ем») —   яҙма  берәмеге: алфавитта   — хәреф, алфавитһыҙ яҙыу  системаларында — ижек  билдәһе, иероглиф, идеограмма һәм башҡалар.

Бер үк графема төрлө формала (аллографтар, глифтар, һыҙымдар  менән) төшөрөлә ала, әммә шрифт гарнитураһының, шәхси почерктың ниндәй булыуына ҡарамаҫтан, төҙөлөшөн, йәғни хәрефтең йә билдәнең уны айырып торған «һөлдәһен», һаҡлай.  

Мәҫәлән,  "у" графемаһы  текста   У, У, У, У, у, у  кеүек аллографтар аша бирелергә мөмкин.

Телмәр үҫеше боҙолғанда  йә  «таныуы ауыр булған почерклы» яҙыуҙа  графемаларҙың буталыуы ихтимал  (мәҫәлән, ҡулъҙямала α һәм ο, м һәм ш, д һәм у).

Төшөнсә  1912 йылда И. А. Бодуэн  де Куртенэ тарафынан индерелгән.

Шулай уҡ ҡарағыҙ

Һылтанмалар

  • О понятии графемы // Зализняк А. А. «Русское именное словоизменение» с приложением избранных работ по современному русскому языку и общему языкознанию. — М., 2002.
  1. 1,0 1,1 научная статья