Миңнуллин Туфан Ғабдулла улы: өлгөләр араһындағы айырма

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
күренеште төҙәтеү, аныҡлаштырыу
1 юл: 1 юл:
{{Ук}}
{{Ук}}
'''Миңнуллин Туфан Абдулла улы''' ({{Lang-tt|Туфа́н Габдулла́ улы Миңну́ллин}}; [[25 август]] [[1935 йыл]] — [[2 май]] [[2012 йыл]]) — [[СССР|совет]] һәм Рәсәй драматургы, [[проза]]ик, публицист һәм йәмәғәт эшмәкәре, [[Ҡазан]] ҡалаһының почетлы гражданы. Милләте [[Татарҙар|татар]].
'''Миңнуллин Туфан Абдулла улы''' ({{Lang-tt|Туфа́н Габдулла́ улы Миңну́ллин}}; [[25 август]] [[1935 йыл]] — [[2 май]] [[2012 йыл]]) — [[СССР|совет]] һәм Рәсәй драматургы, [[проза]]ик, публицист һәм йәмәғәт эшмәкәре, [[Ҡазан]] ҡалаһының почётлы гражданы. Милләте [[Татарҙар|татар]].


== Биографияһы ==
== Биографияһы ==
7 юл: 7 юл:
[[1952 йыл]]да урта мәктәпте тамамлай.
[[1952 йыл]]да урта мәктәпте тамамлай.


[[1956]]—[[1961 йыл]]дарҙа — [[Мәскәү]]ҙә М. С. Щепкин исемендәге Театр училищеһында уҡый.
[[1956]]—[[1961 йыл]]дарҙа — [[Мәскәү]]ҙә М. С. Щепкин исемендәге Театр училищеһында уҡый.


[[1961 йыл|1961]]—[[1964 йыл|1964 йылдарҙа]] Минзәлә академия театрында актёр булып эшләй, бер үк ваҡытта драматургия менән шөғөлләнеүен дауам итә.
[[1961]]—[[1964 йыл]]дарҙа Минзәлә академия театрында актёр булып эшләй, бер үк ваҡытта драматургия менән шөғөлләнеүен дауам итә.


[[1962 йыл]]да Минзәлә академия театрында уның «Беҙҙең ауыл кешеләре» комедияһы ҡуйыуға ҡабул ителгән. Шул уҡ йылда Ғ. Камал исемендәге Татар Дәүләт Академия театрында уның «Азат» (Ирекле) пьеса-әкиәте ҡуйыла.
[[1962 йыл]]да Минзәлә академия театрында уның «Беҙҙең ауыл кешеләре» комедияһы ҡуйыуға ҡабул ителгән. Шул уҡ йылда Ғ. Камал исемендәге Татар Дәүләт Академия театрында уның «Азат» (Ирекле) пьеса-әкиәте ҡуйыла.


[[1964 йыл|1964]]—[[1967 йыл]]дарҙа — Ҡаҙан телестудияһында, мөхәррир булып эшләй, бер үк ваҡытта «Чаян» (Скорпион) журналында әҙәби хеҙмәткәр бурысын үтәй.
[[1964]]—[[1967 йыл]]дарҙа — Ҡазан телестудияһында, мөхәррир булып эшләй, бер үк ваҡытта «Чаян» (Скорпион) журналында әҙәби хеҙмәткәр бурысын үтәй.


[[1968 йыл]]дан профессиональ әҙәби эшмәкәрлек менән шөғөлләнә.
[[1968 йыл]]дан профессиональ нигеҙә әҙәби ижад менән шөғөлләнә.


[[1975 йыл|1975]]—[[1977 йыл|1977 йылдарҙа]] — Мәскәүҙә Юғары әҙәби курстарында уҡый.
[[1975]]—[[1977 йыл]]дарҙа — Мәскәүҙә Юғары әҙәби курстарында уҡый.
[[1984 йыл|1984]]—[[1989 йыл|1989 йылдарҙа]] — ТАССР Яҙыусылар союзының идара рәйесе.
[[1984]]—[[1989 йыл]]дарҙа — ТАССР Яҙыусылар союзының идара рәйесе.


СССР-ҙың халыҡ депутаты (1989—1991), СССР Юғары Советы ағзаһы.
СССР-ҙың халыҡ депутаты (1989—1991), СССР Юғары Советы ағзаһы.


2012 йылдың 2 майында [[Ҡазан]]да республика клиник дауаханаһында йөрәк өйәнәгенән вафат була<ref>[http://www.tatar-inform.ru/news/2012/05/02/314494/ Ушел из жизни Туфан Миннуллин]</ref>. Ҡазандың Яңы Татар зыяратында ерләнгән.
2012 йылдың 2 майында Ҡазанда республика клиник дауаханаһында йөрәк өйәнәгенән вафат була<ref>[http://www.tatar-inform.ru/news/2012/05/02/314494/ Ушел из жизни Туфан Миннуллин]</ref>. Ҡазандың Яңы Татар зыяратында ерләнгән.


Ҡатыны — Нәжибә Ихсанова (1938 йылғы), Ғ. Камал исемендәге театр актёры, ҡыҙы — Әлфиә Миңнуллина — журналист.
Ҡатыны — Нәжибә Ихсанова (1938 йылғы), Ғ. Камал исемендәге театр актёры, ҡыҙы — Әлфиә Миңнуллина — журналист.


== Ижады ==
== Ижады ==
Театр йәмәғәтселегендә киң танылыу алған пьесалары: «Беҙҙең ауыл кешеләре» (1961 йылда ҡуйылған), «Беҙ һайлаған яҙмыштар» (1972); «Беҙ китәбеҙ, һеҙ ҡалаһығыҙ» (1986); «Хушығыҙ» (1993); [[Пугачёв Емельян Иванович|Емельян Пугачёвты]]ң тарафдашы [[Бәхтийәр Ҡанҡаев|Бәхтийәр]] тураһында «Бәхтийәр Ҡанкаев» (1974) тарихи драмаһы; «Диләфрүзгә дүрт кейәү», «Әлдермештән Әлмәндәр», «Илгизәр + Вера», «Йөрәккәйем» комедиялары; «Ай булмаһа, йондоҙ бар», «Әсәйҙәр һәм бәпәйҙәр» драмалары һәм башҡалар.
Театр йәмәғәтселегендә киң танылыу алған пьесалары: «Беҙҙең ауыл кешеләре» (1961 йылда ҡуйылған), «Беҙ һайлаған яҙмыштар» (1972); «Беҙ китәбеҙ, һеҙ ҡалаһығыҙ» (1986); «Хушығыҙ» (1993); [[Емельян Пугачёв]]тың тарафдашы [[Бәхтийәр Ҡанҡаев|Бәхтийәр]] тураһында «Бәхтийәр Ҡанкаев» (1974) тарихи драмаһы; «Диләфрүзгә дүрт кейәү», «Әлдермештән Әлмәндәр», «Илгизәр + Вера», «Йөрәккәйем» комедиялары; «Ай булмаһа, йондоҙ бар», «Әсәйҙәр һәм бәпәйҙәр» драмалары һәм башҡалар.


== Маҡтаулы исемдәре һәм наградалары ==
== Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре ==
* М. Йәлил исемендәге премия лауреаты ([[1974 йыл|1974]])
* М. Йәлил исемендәге премия лауреаты (1974)
* РСФСР-ҙың К. С. Станиславский исемендәге дәүләт премияһы ([[1979 йыл|1979]]) — Ғ. Камал исемендәге Татар Дәүләт Академия театрында ҡуйылған «Әлдермештән Әлмәндәр» («Белая ворона») пьесаһы өсөн
* РСФСР-ҙың К. С. Станиславский исемендәге дәүләт премияһы ([[1979 йыл|1979]]) — Ғ. Камал исемендәге Татар Дәүләт Академия театрында ҡуйылған «Әлдермештән Әлмәндәр» («Белая ворона») пьесаһы өсөн
* Ғабдулла Туҡай исемендәге премия ([[1979 йыл|1979]])
* Ғабдулла Туҡай исемендәге премия ([[1979 йыл|1979]])
39 юл: 39 юл:


== Хәтер ==
== Хәтер ==
[[Ҡазан|Ҡаҙандың]] Вахитов районындағы урам уның исемен йөрөтә.
Ҡазандың Вахитов районындағы урам уның исемен йөрөтә.


== Иҫкәрмәләр ==
== Иҫкәрмәләр ==

15:01, 23 август 2019 өлгөһө

Миңнуллин Туфан Ғабдулла улы
Рәсем
Зат ир-ат
Гражданлыҡ  СССР
 Рәсәй
Тыуған көнө 25 август 1935({{padleft:1935|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:25|2|0}})
Тыуған урыны Большое Мереткозино[d]
Вафат булған көнө 2 май 2012({{padleft:2012|4|0}}-{{padleft:5|2|0}}-{{padleft:2|2|0}}) (76 йәш)
Вафат булған урыны Ҡазан, Рәсәй
Ерләнгән урыны Яңы биҫтә зыяраты (Ҡазан)[d]
Хәләл ефете Ихсанова, Нажиба Гимаевна[d]
Әһәмиәтле кеше Айгуль Миннуллина[d]
Яҙма әҫәрҙәр теле татар теле һәм урыҫ теле
Һөнәр төрө сценарий яҙыусы, яҙыусы, сәйәсмән, драматург, публицист
Эшмәкәрлек төрө әҙәбиәт[1], драма[d][1] һәм публицистика[d][1]
Уҡыу йорто М. С. Щепкин исемендәге Юғары театр училищеһы
Әүҙемлек урыны Татарстан Республикаһы[1]
Сәнғәт йүнәлеше социалистик реализм[d]
Ойошма ағзаһы СССР Яҙыусылар союзы
Жанр театр пьесаһы[d], шиғыр[d] һәм хикәйә
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Рәсми сайт tufanminnullin.com
 Миңнуллин Туфан Ғабдулла улы Викимилектә

Миңнуллин Туфан Абдулла улы (татар. Туфа́н Габдулла́ улы Миңну́ллин; 25 август 1935 йыл — 2 май 2012 йыл) — совет һәм Рәсәй драматургы, прозаик, публицист һәм йәмәғәт эшмәкәре, Ҡазан ҡалаһының почётлы гражданы. Милләте татар.

Биографияһы

Туфан Абдулла улы Миңнуллин 1935 йылдың 25 авгусында хәҙерге Татарстан Республикаһы Кама Тамағы районының Оло Мереткозин ауылында тыуған.

1952 йылда урта мәктәпте тамамлай.

19561961 йылдарҙа — Мәскәүҙә М. С. Щепкин исемендәге Театр училищеһында уҡый.

19611964 йылдарҙа Минзәлә академия театрында актёр булып эшләй, бер үк ваҡытта драматургия менән шөғөлләнеүен дауам итә.

1962 йылда Минзәлә академия театрында уның «Беҙҙең ауыл кешеләре» комедияһы ҡуйыуға ҡабул ителгән. Шул уҡ йылда Ғ. Камал исемендәге Татар Дәүләт Академия театрында уның «Азат» (Ирекле) пьеса-әкиәте ҡуйыла.

19641967 йылдарҙа — Ҡазан телестудияһында, мөхәррир булып эшләй, бер үк ваҡытта «Чаян» (Скорпион) журналында әҙәби хеҙмәткәр бурысын үтәй.

1968 йылдан профессиональ нигеҙә әҙәби ижад менән шөғөлләнә.

19751977 йылдарҙа — Мәскәүҙә Юғары әҙәби курстарында уҡый. 19841989 йылдарҙа — ТАССР Яҙыусылар союзының идара рәйесе.

СССР-ҙың халыҡ депутаты (1989—1991), СССР Юғары Советы ағзаһы.

2012 йылдың 2 майында Ҡазанда республика клиник дауаханаһында йөрәк өйәнәгенән вафат була[2]. Ҡазандың Яңы Татар зыяратында ерләнгән.

Ҡатыны — Нәжибә Ихсанова (1938 йылғы), Ғ. Камал исемендәге театр актёры, ҡыҙы — Әлфиә Миңнуллина — журналист.

Ижады

Театр йәмәғәтселегендә киң танылыу алған пьесалары: «Беҙҙең ауыл кешеләре» (1961 йылда ҡуйылған), «Беҙ һайлаған яҙмыштар» (1972); «Беҙ китәбеҙ, һеҙ ҡалаһығыҙ» (1986); «Хушығыҙ» (1993); Емельян Пугачёвтың тарафдашы Бәхтийәр тураһында «Бәхтийәр Ҡанкаев» (1974) тарихи драмаһы; «Диләфрүзгә дүрт кейәү», «Әлдермештән Әлмәндәр», «Илгизәр + Вера», «Йөрәккәйем» комедиялары; «Ай булмаһа, йондоҙ бар», «Әсәйҙәр һәм бәпәйҙәр» драмалары һәм башҡалар.

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

  • М. Йәлил исемендәге премия лауреаты (1974)
  • РСФСР-ҙың К. С. Станиславский исемендәге дәүләт премияһы (1979) — Ғ. Камал исемендәге Татар Дәүләт Академия театрында ҡуйылған «Әлдермештән Әлмәндәр» («Белая ворона») пьесаһы өсөн
  • Ғабдулла Туҡай исемендәге премия (1979)
  • Татарстан Республикаһының халыҡ яҙыусыһы (2005)
  • Татар АССР-ының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре
  • Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре
  • Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре

Хәтер

Ҡазандың Вахитов районындағы урам уның исемен йөрөтә.

Иҫкәрмәләр

Һылтанмалар