Алтын: өлгөләр араһындағы айырма

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
спам
17 юл: 17 юл:
1) химик элемент (Au); 2) алтын һәм ҡушылмаларҙан — [[көмөш]], [[баҡыр]] һ.б. торған минерал. 40-лап минерал билдәле. Алтын асыҡ һары, тоноҡ һары, ҡыҙғылт-һары, йәшкелт төҫтә. Бөртөктәр, тәңкә, тоташ массалар һ.б. хасил итә. Ҡатылығы 2-3, тығыҙлыгы 15,6-18,3 г/см3. [[Азот кислотаһы|Азот]] һәм [[тоҙ кислотаһы]] ҡатнашмаһында, шулай уҡ [[цианид кислотаһы]]нда эрей. Туҙан һамаҡ (5-50 мкм), ваҡ (0,05-2 мм) һәм эре (2 миллиметрҙан артығырак, шул иҫәптән самородок) төрҙәре бар. Төп сығанаҡтарҙа (кварцлы, полиметаллы, комплекслы һ.б.) һәм сәселмәләрҙә осорай.
1) химик элемент (Au); 2) алтын һәм ҡушылмаларҙан — [[көмөш]], [[баҡыр]] һ.б. торған минерал. 40-лап минерал билдәле. Алтын асыҡ һары, тоноҡ һары, ҡыҙғылт-һары, йәшкелт төҫтә. Бөртөктәр, тәңкә, тоташ массалар һ.б. хасил итә. Ҡатылығы 2-3, тығыҙлыгы 15,6-18,3 г/см3. [[Азот кислотаһы|Азот]] һәм [[тоҙ кислотаһы]] ҡатнашмаһында, шулай уҡ [[цианид кислотаһы]]нда эрей. Туҙан һамаҡ (5-50 мкм), ваҡ (0,05-2 мм) һәм эре (2 миллиметрҙан артығырак, шул иҫәптән самородок) төрҙәре бар. Төп сығанаҡтарҙа (кварцлы, полиметаллы, комплекслы һ.б.) һәм сәселмәләрҙә осорай.


Төп [[руда]]ларҙа алтындың күләме 1-50 г/т һәм артығыраҡ, сәселмәләрҙә 0,05-2 г/м3 һәм артығыраҡ. 2006 йылда донъя күләмендәге запасы 87,1 мең т самаһы, табыш (т/йыл) — 2500, шул иҫәптән ЮАР-ҙа — 279, АҠШ-та — 257, Рәсәй Федерацияһында — 173).<ref>[https://buysellgold.info/novosti/wgc-rezervy-zolota-stran-za-mart-aprel-2020.html Илдең алтын резервтары]</ref>
Төп [[руда]]ларҙа алтындың күләме 1-50 г/т һәм артығыраҡ, сәселмәләрҙә 0,05-2 г/м3 һәм артығыраҡ. 2006 йылда донъя күләмендәге запасы 87,1 мең т самаһы, табыш (т/йыл) — 2500, шул иҫәптән ЮАР-ҙа — 279, АҠШ-та — 257, Рәсәй Федерацияһында — 173).
[[Рәсем:Goldkey_logo_removed.jpg|thumb|left|300px|Алтын]]
[[Рәсем:Goldkey_logo_removed.jpg|thumb|left|300px|Алтын]]


33 юл: 33 юл:


{{Chem-stub}}
{{Chem-stub}}

== Иҫкәрмәләр ==

09:20, 13 июнь 2020 өлгөһө

PtАлтын / Aurum (Au) Hg
Атом номеры 79
Матдәнең тышҡы күренеше Йомшаҡ, сүкелеүсән һары металл
Атом үҙенсәлеге
Атом массаһы
(моляр масса)
196,96654 а. м. б. (г/моль)
Атом радиусы 146 пм
Ионизация энергияһы
(беренсе электрон)
889,3 (9,22) кДж/моль (эВ)
Электрон конфигурацияһы [Xe] 4f14 5d10 6s1
Химик үҙенсәлеге
Ковалент радиусы 134 пм
Ион радиусы (-3e) 185 (+1e) 137 пм
Электр тиҫкәрелеге
(Полинг буйынса)
2,64
Электрод потенциалы Au←Au-3 1,50 В
Au←Au+ 1,70В
Оксидлашыу дәрәжәһе -3,1,3
Матдәнең термодинамик үҙенсәлеге
Тығыҙлыҡ 19,3 г/см³
Моляр йылы һыйҙырыусанлығы 25,39 Дж/(Kмоль)
Йылы үткәреүсәнлек 318 Вт/(мK)
Эреү температураһы 1337,58 K
Эреү йылылығы 12,68 кДж/моль
Ҡайнау температураһы 3080 K
Парға әйләнеү йылылығы ~340 кДж/моль
Моляр күләм 10,2 см³/моль
Матдәнең кристаллик рәшәткәһе
Рәшәткә төҙөлөшө кубик
Рәшәткә параметрҙары 4,080 Å
Дебай температураһы 170,00 K
Au 79
196,96654
[Xe]4f145d106s1
Алтын

Алтын (Aurum ,Au) — химик элементтарҙың периодик таблицаһында атом һаны буйынса 79-сы элемент.

1) химик элемент (Au); 2) алтын һәм ҡушылмаларҙан — көмөш, баҡыр һ.б. торған минерал. 40-лап минерал билдәле. Алтын асыҡ һары, тоноҡ һары, ҡыҙғылт-һары, йәшкелт төҫтә. Бөртөктәр, тәңкә, тоташ массалар һ.б. хасил итә. Ҡатылығы 2-3, тығыҙлыгы 15,6-18,3 г/см3. Азот һәм тоҙ кислотаһы ҡатнашмаһында, шулай уҡ цианид кислотаһында эрей. Туҙан һамаҡ (5-50 мкм), ваҡ (0,05-2 мм) һәм эре (2 миллиметрҙан артығырак, шул иҫәптән самородок) төрҙәре бар. Төп сығанаҡтарҙа (кварцлы, полиметаллы, комплекслы һ.б.) һәм сәселмәләрҙә осорай.

Төп рудаларҙа алтындың күләме 1-50 г/т һәм артығыраҡ, сәселмәләрҙә 0,05-2 г/м3 һәм артығыраҡ. 2006 йылда донъя күләмендәге запасы 87,1 мең т самаһы, табыш (т/йыл) — 2500, шул иҫәптән ЮАР-ҙа — 279, АҠШ-та — 257, Рәсәй Федерацияһында — 173).

Алтын

Сығанаҡтар