1 декабрь: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Айсар (фекер алышыу | өлөш) →0 һәм 5 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар: яңы мәғлүмәт |
Айсар (фекер алышыу | өлөш) →0 һәм 5 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар: күренеште төҙәтеү |
||
32 юл: | 32 юл: | ||
<onlyinclude>{{#if: {{replace|{{{1|}}}|3|}} || |
<onlyinclude>{{#if: {{replace|{{{1|}}}|3|}} || |
||
* [[Байыҡ сәсән]] (1710—10.10.1814), башҡорт сәсәне, шағир-импровизатор, азатлыҡ өсөн көрәшеүсе. |
* [[Байыҡ сәсән]] (1710—10.10.1814), башҡорт сәсәне, шағир-импровизатор, азатлыҡ өсөн көрәшеүсе. |
||
* Мөхәмәтйәнова Ғәлиә Мөхтәр ҡыҙы (1950), дәүләт хеҙмәте һәм мәғариф ветераны, ғалим-педагог. 1998—2004 йылдарҙа [[Башҡортостан Республикаһы]]ның мәғариф министры. Рәсәй Федерацияһы Педагогия һәм социаль фәндәр академияһының ағза-корреспонденты, педагогия фәндәре кандидаты. СССР-ҙың мәғариф отличнигы, Рәсәй Федерацияһының почётлы дөйөм белем биреү хеҙмәткәре, |
* [[Мөхәмәтйәнова Ғәлиә Мөхтәр ҡыҙы]] (1950), дәүләт хеҙмәте һәм мәғариф ветераны, [[фән|ғалим]]-[[Педагогика|педагог]]. 1998—2004 йылдарҙа [[Башҡортостан Республикаһы]]ның мәғариф министры. [[Рәсәй Федерацияһы]] Педагогия һәм социаль фәндәр академияһының ағза-корреспонденты, педагогия фәндәре кандидаты. [[СССР]]-ҙың мәғариф отличнигы, Рәсәй Федерацияһының почётлы дөйөм белем биреү хеҙмәткәре, Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған халыҡ мәғарифы хеҙмәткәре. Сығышы менән [[Силәбе]] ҡалаһынан. |
||
}}</onlyinclude> |
}}</onlyinclude> |
||
16:49, 27 ноябрь 2020 өлгөһө
1 декабрь | |
Аҙна көнө | Йәкшәмбе, Дүшәмбе, Шишәмбе, Шаршамбы, Кесаҙна, Йома һәм Шәмбе |
---|---|
1 декабрь Викимилектә |
1 декабрь — григориан стиле буйынса йылдың 335-се көнө (кәбисә йылында 336-сы). Йыл тамамланыуға 30 көн ҡала.
← декабрь → | ||||||
Дш | Шш | Шр | Кс | Йм | Шм | Йк |
1 | ||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
30 | 31 | |||||
2024 йыл |
Байрамдар һәм иҫтәлекле даталар
- БМО: СПИД-ҡа ҡаршы бөтә донъя көрәш көнө.
- Ҡаҙағстан: Ҡаҙағстандың беренсе Президенты көнө.
- Ҡарағалпаҡстан: Ҡарағалпаҡ теле көнө.
- Рәсәй: Хәрби дан көнө. Нахимов етәкселегендә рус эскадраһы Синоп мороно янында төрөк эскадраһын тар-мар итә (1853).
- Румыния: Румынияның берләшеү көнө (Милли көн).
- Португалия: Бойондороҡһоҙлоҡ көнө.
- Украина: Прокуратура хеҙмәткәрҙәре көнө.
Тарихи ваҡиғалар
- 1887: Артур Конан Дойлдың Шерлок Холмс тураһында тәүге китабы «Этюд в багровых тонах» баҫылып сыға.
- 1891: Джеймс Нейсмит баскетбол уйынын уйлап таба.
- 1943: Тәһран конференцияһы тамамлана.
- 1959: Өфө ҡалаһында «Башнефтехимремстрой» тресы ойошторола.
- 2005: Пермь өлкәһен һәм Коми-Пермяк милли округын ҡушыу һөҙөмтәһендә Пермь крайы ойошторола.
- 2011: Алма-Атала (Ҡаҙағстан) метрополитен асыла.
Был көндө тыуғандар
Башҡортостан менән бәйле шәхестәр
0 һәм 5 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар
- Байыҡ сәсән (1710—10.10.1814), башҡорт сәсәне, шағир-импровизатор, азатлыҡ өсөн көрәшеүсе.
- Мөхәмәтйәнова Ғәлиә Мөхтәр ҡыҙы (1950), дәүләт хеҙмәте һәм мәғариф ветераны, ғалим-педагог. 1998—2004 йылдарҙа Башҡортостан Республикаһының мәғариф министры. Рәсәй Федерацияһы Педагогия һәм социаль фәндәр академияһының ағза-корреспонденты, педагогия фәндәре кандидаты. СССР-ҙың мәғариф отличнигы, Рәсәй Федерацияһының почётлы дөйөм белем биреү хеҙмәткәре, Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған халыҡ мәғарифы хеҙмәткәре. Сығышы менән Силәбе ҡалаһынан.
1 һәм 6 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар
2 һәм 7 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар
- Камалов Азат Әхмәҙулла улы (1937—24.04.2007), ғалим-тел белгесе, юғары мәктәп уҡытыусыһы. Филология фәндәре докторы (1997).
3 һәм 8 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар
- Выясновский Андрей Юлианович (1898—1970), ғалим-психиатр, юғары мәктәп уҡытыусыһы. 1954—1959 йылдарҙа Башҡортостан дәүләт медицина институтының психиатрия кафедраһы мөдире. Медицина фәндәре докторы (1939), профессор (1940). Сығышы менән Подольск губернаһының Антоновка ауылынан.
- Саҡаев Йәлил Хәнәфи улы (1958), спортсы, тренер, шашка буйынса Ишембай олимпия резервы мәктәбе директоры. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған физик культура хеҙмәткәре (1996) һәм иң яҡшы тренеры (2000). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Илеш районы Рсай ауылынан.
- Ситдиҡова Флүрә Булат ҡыҙы (1958), музыкант-скрипкасы, педагог, юғары мәктәп уҡытыусыһы. Сәнғәт фәндәре кандидаты (2012), профессор (2012). Рәсәй Федерацияһының мәғариф өлкәһенең почётлы хеҙмәткәре (2017), Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (2009).
- Ғәлләмов Флүр Фәнәүи улы (1968), иҡтисадсы, йәмәғәт эшмәкәре. Башҡортостан Республикаһының 4-се һәм 5-се саҡырылыш Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай депутаты, Башҡортостан Республикаһының Кредит һәм финанс ойошмалары ассоциацияһы Советы рәйесе, Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған иҡтисадсыһы (2011).
4 һәм 9 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар
- Фәхрәзиев Миңлеғәлим Фәхрәзи улы (1899—1985), Рәсәйҙәге Граждандар һуғышында, 1939—1940 йылдарҙағы совет-фин һуғышында һәм Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. Ҡыҙыл Йондоҙ һәм I дәрәжә Ватан һуғышы ордендары кавалеры. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Мәсетле районы Абдулла ауылынан.
- Монасипов Миңлеғаффан Хәйрулла улы (1929—21.10.1997), нефтсе, 1954—1966 йылдарҙа Иҫәнғол быраулау контораһы мастеры, өлкән инженеры, участка начальнигы һәм произодство бүлеге начальнигы; Ишембай быраулау контораһының бүлек начальнигы; 1966—1972 йылдарҙа «Башюгнефтеразведка» тресы начальнигы; 1972 йылдан – Ишембай быраулау эштәре идаралығының баш инженеры һәм начальнигы. Башҡорт АССР‑ының атҡаҙанған (1979) һәм почётлы нефтсеһе (1980). Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ (1977) һәм «Почёт Билдәһе» (1971) ордендары кавалеры. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Стәрлетамаҡ районы Бүреҡаҙған ауылынан.
- Урманов Тәлғәт Фәтхетдин улы (1929), бейеүсе. 1951—1971 йылдарҙа хәҙерге Фәйзи Ғәскәров исемендәге дәүләт академия халыҡ бейеүҙәре ансамбле артисы. 1955 йылда Мәскәүҙә үткән башҡорт әҙәбиәте һәм сәнғәте декадаһында ҡатнашыусы. Башҡорт АССР‑ының атҡаҙанған артисы (1963). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Шишмә районы Шишмә ауылынан.
- Дашкина Римма Ғосман ҡыҙы (1944), бейеүсе, һөйләү жанры артисы, 1967—2003 йылдарҙа Башҡорт дәүләт филармонияһы солисы. Башҡортостандың атҡаҙанған артисы. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Краснокама районы Яңы Ҡайынлыҡ ауылынан.
- Ишмырҙин Зиннур Йыһанур улы (1949—2016), ауыл хужалығы алдынғыһы. 1970—2003 йылдарҙа Баймаҡ районы «Таналыҡ» колхозы механизаторы. Башҡорт АССР‑ы ауыл хужалығының атҡаҙанған механизаторы (1981).
- Миһранов Искәндәр Абрар улы (1939), мәғариф ветераны, тарих уҡытыусыһы, ауыл хәбәрсеһе, тыуған яҡты өйрәнеүсе, һәүәҫкәр йырсы һәм ҡурайсы. Башҡорт АССР‑ының атҡаҙанған уҡытыусыһы, РСФСР-ҙың мәғариф отличнигы, Салауат районының Рәми Ғарипов исемендәге премияһы лауреаты (1997). Сығышы менән Салауат районының Мәхмүт ауылынан.
Дөйөм исемлек
- 1792: Николай Иванович Лобачевский, Рәсәй империяһы математигы.
- 1889: Василий Константинович Блюхер, совет хәрби, дәүләт һәм партия эшмәкәре, Советтар Союзы Маршалы.
- 1896: Георгий Константинович Жуков, совет полководецы, Советтар Союзы Маршалы, дүрт тапҡыр Советтар Союзы Геройы.
- 1935: Аллен Вуди, Америка кинорежиссёры, яҙыусы, актёр, продюсер.
- 1945: Геннадий Хазанов, СССР һәм Рәсәй актёры, һөйләү жанры артисы.
- 1959: Гарик Сукачёв, СССР һәм Рәсәйҙең рок-музыканты, актёр, режиссёр һәм композитор.
- 1969: Дмитрий Марьянов, СССР һәм Рәсәйҙең театр һәм кино актёры, телетапшырыуҙар алып барыусы.
Был көндө вафат булғандар
- 1825: Александр I, Рәсәй императоры.
- 1866: Джордж Эверест, Англия геодезисы.
Йыл көндәре