Сүәйс (Суэц)
| Сүәйс | |
| Нигеҙләү датаһы | 1859 |
|---|---|
 | |
| Дәүләт |
 Мысыр |
| Административ үҙәге | Әс-Сүәйс[d] |
| Административ-территориаль берәмек | Әс-Сүәйс[d] |
| Сәғәт бүлкәте | UTC+2:00[d] |
| Халыҡ һаны | 516 959 кеше (2010) |
| Диңгеҙ кимәленән бейеклек | 11 ± 1 метр[1] |
| Туғандаш ҡала | Джибути[d] һәм Скопье[2] |
| Майҙан | 250,4 км² |
| Рәсми сайт | suez.gov.eg |
 | |
 | |
 Сүәйс Викимилектә | |
Сүәйс - рус. Суэ́ц[3] (ғәр. السويس, рус. Эс-Сувайс[4]) — Мысырҙың төньяҡ-көнсығышындағы ҡала һәм эре порт.
Географияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Сүәйс ҡалаһы Ҡыҙыл диңгеҙҙәге Сүәйс ҡултығының төньяҡ осонда, Сүәйс каналына көньяҡтан ингән ерҙә урынлашҡан.
Сүәйс мүхәфәҙәһенең административ үҙәге.
Ике гаване бар: Порт Ибраһим (рус. Порт-Ибрагим, лат. Port Ibrahim) һәм Порт Тәүфиҡ (рус. Порт-Тауфик, лат. Port Tawfiq).
Тимер юл линиялары һәм автострадалар аша Ҡаһирә һәм Порт Сәйет (рус. Порт-Саид) бәйләнеш тота.
Тасуирламаһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Химия һәм нефть эшкәртеү сәнәғәте үҫешкән. Нефть эшкәртеү продукттары нефть үткәргес торба аша илдең баш ҡалаһы Ҡаһирәгә тиклем еткерелә.
Сүәйс Мәккә ҡалаһында хаж ҡылыусылар өсөн мөһим халыҡ-ара транзит станцияһы булып тора.
Халыҡ һаны 417 мең кеше (1998).
Тарихынан[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
VII быуатта хәҙерге Сүәйс янында Ҡыҙыл диңгеҙ менән Нил йылғаһын тоташтырыусы каналдың көнсығыш осо булған.
XVI быуатта ҡала төрөктәрҙең эре хәрби-диңгеҙ базаһы булып торған.
1869 йылда Сүәйс каналы төҙөлгәндән һуң ҡала мөһим халыҡ-ара порт статусына эйә була.
1973 йылдың октябрендәге Дүртенсе ғәрәп-израиль һуғышы ваҡытында ныҡ емерелгән була. 1975 йылдан һуң тергеҙелгән.
Иҡтисады[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Сүәйс каналы, металлургия заводы.
Туғандаш ҡалалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Ҡаһирә, Мысыр-
Порт Сәйет, ЕМысыр 
Мәккә, Сәғүд Ғәрәбстаны
Климаты[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
| Ҡала климаты | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Күрһәткес | Ғин | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Йыл |
| Уртаса максимум, °C | 19,4 | 21,2 | 23,6 | 28,5 | 32,4 | 35,1 | 36,1 | 37,7 | 33,2 | 30,1 | 25,4 | 20,7 | 28,4 |
| Уртаса температура, °C | 14,8 | 16,0 | 18,2 | 22,3 | 25,7 | 28,1 | 29,3 | 29,3 | 27,3 | 24,5 | 20,2 | 16,0 | 22,6 |
| Уртаса минимум, °C | 10,5 | 11,3 | 13,1 | 16,4 | 19,5 | 22,4 | 23,9 | 24,2 | 22,8 | 20,0 | 15,7 | 11,8 | 17,6 |
| Яуым-төшөм нормаһы, мм | 5,0 | 2,0 | 4,0 | 1,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 2,0 | 3,0 | 17,0 |
| Сығанаҡ: Climate Charts | |||||||||||||
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ http://www.geonames.org/359796
- ↑ https://starportal.skopje.gov.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=0&tabid=172
- ↑ Словарь географических названий зарубежных стран / отв. редактор А. М. Комков. — 3-е изд., перераб. и доп. — М.: Недра, 1986. — С. 352.
- ↑ Инструкция по передаче на картах географических названий арабских стран. — М.: Наука, 1966. — С. 27.
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Густерин П. В. Города Арабского Востока. — М.: Восток—Запад, 2007. — 352 с. — (Энциклопедический справочник). — 2000 экз. — ISBN 978-5-478-00729-4
- The Economist, July 17 — July 23, 2010, A Favored Spot: Egypt is making the most of its natural advantages.
Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- suez.gov.eg — Суэца рәсми сайты (ғәр.)
