Атып үлтерелгән тыныс халыҡҡа һәйкәл (Константиновск)
| Атып үлтерелгән тыныс халыҡҡа һәйкәл | |
| Дәүләт |
 Рәсәй |
|---|---|
| Административ-территориаль берәмек | Константиновск[d] |
 | |
Атып үлтерелгән тыныс халыҡҡа һәйкәл — Ростов өлкәһенең Константиновск ҡалаһында Фрунзе урамындағы һәйкәл
Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
XX быуаттың 60-сы йылдарында Ростов өлкәһе Константиновск ҡалаһының төньяҡ ситендә Бөйөк Ватан һуғышы йылдарында Константиновск ҡасабаһының немец оккупацияһы ваҡытында атып үлтерелгән халыҡҡа һәйкәл урынлашҡан.
Атып үлтерелгәндәрҙең күпселеге урындағы халыҡ түгел, ә балалары менән ҡасаҡ йәһүдтәр була. 1942 йылдың йәйендә ҡасаба эргәһендә бер нисә окоп ҡаҙыла. Урындағы халыҡты атыуҙан алда беренселәрен окопҡа йөҙҙәре менән ҡуялар. Атыуҙан алда халыҡ араһынан бер кеше, Александр Воробьев немецтарға боролоп ҡысҡыра: «Ҡәбәхәттәр, балаларҙы йәлләгеҙ!». Автомат тыҡылдауы ҡысҡырыусыларҙың тауышын өҙә.
Тасуирламаһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Ҡалалағы атып үлтерелгән халыҡҡа ҡуйылған һәйкәл ҡатмарлы композицияға эйә. Ҙур булмаған металдан ҡойолған аҡ постаментта һәйкәлдең ҡара стелаһы тора. Постаментта ҡара таяҡ һәм алтын ялатылған вертикаль бағана менән тәре ҡуйылған. Тәре уртаһында ураҡ һәм сүкеш менән ҡара венок тора. Стеланы биш мөйөшлө алтын йондоҙ ослай.
Композицияның бейеклеге алтын йондоҙға тиклем 180 см тәшкил итә. Һәйкәлдең төп стелаһында бронза мемориаль таҡтаташ беркетелгән, унда былай тип яҙылған: «13 ир-егет, 14 ҡатын-ҡыҙ һәм 18 бала ерләнгән».
Үҙ ваҡытында атып үлтерелгән алты кеше билдәле була. Стелала уларҙың исемдәре яҙылған: И. Ф. Васильковский, партияның район комитеты инструкторы Александр Иванович Воробьев, Г. И. Жиленков, В. Г. Давыдов, А. И. Савкина, А. А. Исаев, М. И. Осипова.
Һәйкәл алдында 100 х 100 см ҙурлыҡтағы ҡәбер ташы, 100 х 50 см күләмле ике бәләкәй ҡәбер ташы, клумбалар урынлашҡан. Һәйкәл Волгоградта төҙөлә. Һәйкәл семәрле тимер рәшәткә менән уратып алынған.
Константиновск ҡалаһында һәйкәлде атып үлтерелгән И. Ф. Васильковскийҙың улы Дмитрий Иванович Васильковский XX быуаттың 60-сы йылдарында ҡуя
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Крюков В.Память.//Донские огни.-2005.-5 февраля.(Памятник по ул. Фрунзе)