Буг-Днестр мәҙәниәте
| Буг-Днестр мәҙәниәте неолит | ||||
 | ||||
| Урынлашыуы | ||||
|---|---|---|---|---|
| Дәүере |
беҙҙең эраға тиклем VI мең йыллыҡ | |||
| Этник составы | ||||
| Хужалыҡ төрө |
охота | |||
| Дауамсылар: | ||||
| ||||
Буг-Днестр мәҙәниәте — беҙҙең эраға тиклем VI мең йыллыҡтың неолит археологик мәҙәниәте[1]. Сороки ҡалаһы һәм Днестр, Көньяҡ Буг йылғалары буйлап Молдавия менән Украинаның йәнәшәләге өлкәләре эргәһендә урынлашҡан ҙур булмаған тораҡтары буйынса билдәле.
Урындағы финал мезолитының урындағы кукерск мәҙәниәтенән эволюциялана. Буг-Днестр мәҙәниәтенең тәүге осор һауыт-һабаһы Болгария, Дунайҙағы Гривац һәм Благотин биләмәләренең боронғо ҡатламдарының манохром горизонты керамикаһына оҡшаш. Боронғо Буго-Днестр һауыт-һабаһы Криш мәҙәниәтенең йәш керамикаһынан һауыт-һабаны биҙәү, налеп һәм валиктарҙың аҙ һанлы булыуы, мискәләрҙең берәм-бөртөклөгө менән айырыла. Иртә Буг-Днестр мәҙәниәте һауыт-һабаһының Төньяҡ-Көнсығыш Болгария, Сербия һәм Хорватия һауыт-һабаһы менән дөйөм элементы булып беҙҙең эраға тиклем VI мең йыллыҡҡа тиклем балсыҡҡа ҙур күләмдә органика ҡушып эшләү техникаһы тора. Һуңынан был технологияны ҙур күләмдә ҡом һәм аҙ ҡына үҫемлек өҫтәмәләре ҡушыу традицияһы алмаштыра. Был Буг-Днестр мәҙәниәтенең бер осорҙан икенсеһенә күсеүенә тура килә[2]. Иртә фазала (беҙҙең эраға тиклем VII мең йыллыҡ уртаһы) мәҙәниәт йөрөтөүселәр керамика һәм ер эшкәртеү менән таныш булмай, зубрҙарға, боландарға, ҡабандарға һунар итә, йылға балығын: сабаҡ, шүкә, йыланбалыҡ тота. В. И. Маркевич СССР-ҙың алыҫ Көньяҡ-Көнбайышындағы иртә неолитында беҙҙең эраға тиклем VII мең йыллыҡтың беренсе яртыһындағы һәйкәлдәр араһында сорокск комплексы тип аталған, сусҡаны һәм үгеҙҙе ҡулға эйәләштәреү билдәләре күҙәтелгән боронғо керамикаһыҙ фазаны айыра. Беҙҙең эраға тиклем 5800 йыл тирәһендә ваҡланған ҡабырсаҡтар ҡушылған оригиналь керамика, нигеҙҙә, тура һәм ослайған төплө, тулҡынлы һыҙаттар менән биҙәлгән кувшиндар эшләй башлайҙар. Һуңынан старчево-кришск мәҙәниәте йоғонтоһона биреләләр. Был керамика характерының ҡырҡа үҙгәреүендә сағыла. Ә инде ҡырағай үҫкән бөртөклөләр урынына культуралы бойҙайға өҫтөнлөк бирелә.
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ Буго-днестровская культура // БРЭ. Т.4. М.,2006.
- ↑ Котова Н. С. Древнейшая керамика Украины // Киев-Харьков, 2015 В книге рассмотрена древнейшая керамика на территории Украины.
Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Игорь Рассоха. Украинская прародина индоевропейцев(недоступная ссылка)
- BOUG-DNIESTR (на французском языке)
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Даниленко В. Н. Неолит Украины: Главы древней истории Юго-Восточной Европы, Киев: Наукова думка, 1969.
- Маркевич В. И. Буго-Днестровская культура на территории Молдавии, Кишинев: Штиинца, 1974.
- Товкайло М. Т. Неоліт Степового Побужжя (Кам’яна доба України, вип. 6), Київ: Шлях, 2005.
|
Был археология буйынса тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ. |