Бызынғы диуары
| Бызынғы диуары | |
 | |
| Тау һырты | Төп Кавказ һырты |
|---|---|
| Дәүләт |
 Рәсәй |
| Административ-территориаль берәмек | Самегрело — Земо-Сванети[d] һәм Ҡабарҙы-Балҡар Республикаһы |
| Иң юғары нөктә | Шхара |
| Диңгеҙ кимәленән бейеклек | 5193,2 метр |
| Оҙонлоҡ | 12 km |
 | |
Бызынғы диуары (груз. ბეზენგის კედელი; рус. Безенги́йская стена) — 13 километрлыҡ тау массивы, Төп Кавказ (Һыу Айырғыс) һыртының иң бейек участкаһы, көнбайышта Цаннер (3887,0 м) һәм көнсығышта Дыхныауш (3836,1 м) киҫелештәре араһында урынлашҡан. Көнбайыштан көнсығышҡа табан Бызынғы боҙлоғо өҫтөндә Ляльвер (4355,0 м), Есенин суҡыһы (4346,3 м), Гестола (4859,9 м), Ҡатынтау (4979,0 м), 4859-сы суҡы, Көнбайыш Джангитау (5058,8 м), Көнсығыш Джангитау (5033,6 м), Шота Руставели суҡыһы(~4900 м), Көнбайыш Шхара (5068,8 м), Төп Шхара(5193,2 м), Көнсығыш Шхара(4866,5 м) суҡылары"диуар" барлыҡҡа килтергән .
Бызынғы диуары буйлап 5б траверстары[1] һәм 6А[2] ҡатмарлылыҡ категориялары һалынған.
Күтәрелеү[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- 1938 — көнсығыштан көнбайышҡа беренсе траверс: Е. Белецкий (мс), А. Бердичевский, Д. Гущин (мс), И. Леонов[3];
- 1953 — көнбайыштан көнсығышҡа беренсе траверс: К. Кузьмин[3] етәкселегендәге төркөм;
- 2014 — Беренсе ҡышҡы траверс: Виктор Коваль (етәксе), Николай Тотмянин, Петр Кузенков һәм Сергей Кондрашкин[4].
Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Бызынғы (тау районы)
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ Олег Фомичёв. Безенгийская Стена. Траверс. Шхара Главная — Ляльвер. 2021 йыл 28 ноябрь архивланған.
- ↑ Хрустальный пик-2014: траверс Безенгийской стены зимой! Дата обращения: 18 май 2015. Архивировано 30 ноябрь 2014 года.
- ↑ 3,0 3,1 Безенгийская стена — из истории восхождений и траверсов. Дата обращения: 11 март 2014. Архивировано 13 март 2014 года. 2014 йыл 13 март архивланған.
- ↑ Зимний траверс Безенгийской стены. Дата обращения: 25 ғинуар 2014. Архивировано 9 ғинуар 2014 года. 2014 йыл 9 ғинуар архивланған.
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Наумов А. Ф. Центральный Кавказ. Район Безенги : Маршруты восхождений на вершины Сев. массива и на Безенгийскую стену с севера. — М.: Физкультура и спорт, 1967. — 232 с.
- Гранильщиков Ю. В. Чегем, Твибер, Безенги. — М.: Физкультура и спорт, 1986. — 161 с. — (По родным просторам). — 50 000 экз.