Майҙаны буйынса йондоҙлоҡтар исемлеге

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Гидра — майҙаны буйынса иң ҙур йондоҙлоҡ

Күктәге есми мөйөш ҙурлығы буйынса хәҙерге 88 йондоҙлоҡтар исемлеге.

Йондоҙлоҡтар сиктәрен Халыҡ-ара астрономия союзы (IAU) исеменән 1930 йылда Жозеф Дельпорт төҙөгән һәм Délimitation scientifique des constellations (Cambridge University Press) нәшриәтендә нәшер иткән. Дельпорт сиктәрҙе туры күтәрелеш һәм ауышлыҡ тың вертикаль һәм горизонталь һыҙыҡтары буйынса үткәргән; әммә ул бына 1875,0 эпоха өсөн эшләгән, шуға күрә прецессияға бәйле хәҙерге йондоҙлоҡ сиктәре (J2000 эпохаһы өсөн) бер аҙ йуйылған. Ваҡыт үтеү менән был үҙгәреш көсәйә, ә ғөмөм алғанда йондоҙлоҡ тар сиктәре үҙгәрешһеҙ ҡала.

Исемлек[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Таблицала хәҙерге замандағы 88 йондоҙлоҡ күктәге майҙаны ҙурлығы буйынса күрһәтелгән, үлсәм квадрат грасустарҙа һәм стрерадиндарҙа.

Урын Төркөм[1] Аббревиатура Йондоҙлоҡ Майҙан[2] (кв. градусы) Процент RA[3]:h m DEC[4]: d m Өлкә[5]
01 Her HYA Гидра 1302,844 3,16 % 11ч 36,73м -14° 31,91′ SQ2
02 Zod VIR Ҡыҙ 1294,428 3,14 % 13ч 24,39м -04° 09,51′ SQ3
03 Urs UMA Ҙур Һүмес 1279,660 3,10 % 11ч 18,76м +50° 43,27′ NQ2
04 Per CET Кит 1231,411 2,99 % 01ч 40,10м -07° 10,76′ SQ1
05 Her HER Геркулес 1225,148 2,97 % 17ч 23,16м +27° 29,93′ NQ3
06 Wat ERI Эридан 1137,919 2,76 % 03ч 18,02м -28° 45,37′ SQ1
07 Per PEG Пегас 1120,794 2,72 % 22ч 41,84м +19° 27,98′ NQ4
08 Urs DRA Аждаһа 1082,952 2,63 % 13ч 04,27м +67° 00,40′ NQ3
09 Her CEN Центавр 1060,422 2,57 % 22ч 17,38м -47° 20,72′ SQ3
10 Zod AQR Һыуғояр 979,854 2,38 % 22ч 17,38м -10° 47,35′ SQ4
11 Her OPH Змееносец 948,340 2,30 % 17ч 23,69м -07° 54,74′ SQ3
12 Zod LEO Арыҫлан 946,964 2,30 % 10ч 40,03м +13° 08,32′ NQ2
13 Urs BOO Үгеҙкөтөүсө 906,831 2,20 % 14ч 42,64м +31° 12,16′ NQ3
14 Zod PSC Балыҡтар 889,417 2,16 % 00ч 28,97м +13° 41,23′ NQ1
15 Zod SGR Уҡсы 867,432 2,10 % 19ч 05,94м -28° 28,61′ SQ4
16 Her CYG Аҡҡош 803,983 1,95 % 20ч 35,28м +44° 32,70′ NQ4
17 Zod TAU Буға 797,249 1,93 % 04ч 42,13м +14° 52,63′ NQ1
18 Urs CAM Жираф 756,828 1,83 % 08ч 51,37м +69° 22,89′ NQ2
19 Per AND Андромеда 722,278 1,75 % 00ч 48,46м +37° 25,91′ NQ1
20 Wat PUP Корма 673,434 1,63 % 07ч 15,48м -31° 10,64′ SQ2
21 Per AUR Йөксө 657,438 1,59 % 06ч 04,42м +42° 01,68′ NQ2
22 Her AQL Бөркөт 652,473 1,58 % 19ч 40,02м +03° 24,65′ NQ4
23 Her SER Йылан[6] 636,928 1,54 % 16ч 57,04м +06° 07,32′ NQ3
24 Per PER Персей 614,997 1,49 % 03ч 10,50м +45° 00,79′ NQ1
25 Per CAS Кассиопея 598,407 1,45 % 01ч 19,16м +62° 11,04′ NQ1
26 Ori ORI Орион 594,120 1,44 % 05ч 34,59м +05° 56,94′ NQ1
27 Per CEP Цефей 587,787 1,42 % 22ч +71° 00,51′ NQ4
28 Urs LYN Һеләүһен 545,386 1,32 % 07ч 59,53м +47° 28,00′ NQ2
29 Zod LIB Үлсәү 538,052 1,30 % 15ч 11,96м -15° 14,08′ SQ3
30 Zod GEM Игеҙәктәр 513,761 1,25 % 07ч 04,24м +22° 36,01′ NQ2
31 Zod CNC Ҡыҫала 505,872 1,23 % 08ч 38,96м +19° 48,35′ NQ2
32 Wat VEL Елкәндәр 499,649 1,21 % 09ч 34,64м -47° 10,03′ SQ2
33 Zod SCO Саян 496,783 1,20 % 16ч 53,24м -27° 01,89′ SQ3
34 Wat CAR Киль 494,184 1,20 % 08ч 41,70м -63° 13,16′ SQ2
35 Ori MON Һыңармөгөҙ 481,569 1,17 % 07ч 03,63м +00° 16,93′ NQ2
36 Lac SCL Скульптор 474,764 1,15 % 00ч 26,28м -32° 05,30′ SQ1
37 Bay PHE Феникс 469,319 1,14 % 00ч 55,91м -48° 34,84′ SQ1
38 Urs CVN Таҙылар 465,194 1,13 % 13ч 06,96м +40° 06,11′ NQ3
39 Zod ARI Ҡуҙы 441,395 1,07 % 02ч 38,16м +20° 47,54′ NQ1
40 Zod CAP Кәзәмөгөҙ 413,947 1,00 % 21ч 02,93м -18° 01,39′ SQ4
41 Lac FOR Мейес 397,502 0,96 % 02ч 47,88м -31° 38,07′ SQ1
42 Urs COM Вероники сәс 386,475 0,94 % 12ч 47,27м +23° 18,34′ NQ3
43 Ori CMA Ҙур эт 380,118 0,92 % 06ч 49,74м -22° 08,42′ SQ2
44 Bay PAV Тауис 377,666 0,92 % 19ч 36,71м -65° 46,89′ SQ4
45 Bay GRU Торна 365,513 0,89 % 22ч 27,39м -46° 21,11′ SQ4
46 Her LUP Бүре 333,683 0,81 % 15ч 13,21м -42° 42,53′ SQ3
47 Her SEX Секстант 313,515 0,76 % 10ч 16,29м -02° 36,88′ SQ2
48 Bay TUC Тукан 294,557 0,71 % 23ч 46,64м -65° 49,80′ SQ4
49 Bay IND Индеец 294,006 0,71 % 21ч 58,33м -59° 42,40′ SQ4
50 Lac OCT Октант 291,045 0,71 % 23ч 00,00м -82° 09,12′ SQ4
51 Ori LEP Ҡуян 290,291 0,70 % 05ч 33,95м -19° 02,78′ SQ1
52 Her LYR Лира 286,476 0,69 % 18ч 51,17м +36° 41,36′ NQ4
53 Her CRT Сеүәтә 282,398 0,68 % 11ч 23,75м -15° 55,74′ SQ2
54 Wat COL Күгәрсен 270,184 0,65 % 05ч 51,76м -35° 05,67′ SQ1
55 Her VUL Бала төлкө 268,165 0,65 % 20ч 13,88м +24° 26,56′ NQ4
56 Urs UMI Бәләкәй Һүмес 255,864 0,62 % 15ч 00,00м +77° 41,99′ NQ3
57 Lac TEL Телескоп 251,512 0,61 % 19ч 19,54м -51° 02,21′ SQ4
58 Lac HOR Сәғәт 248,885 0,60 % 03ч 16,56м -53° 20,18′ SQ1
59 Lac PIC Рәссам 246,739 0,60 % 05ч 42,46м -53° 28,45′ SQ1
60 Wat PSA Көньяҡ Балыҡ 245,375 0,59 % 22ч 17,07м -30° 38,53′ SQ4
61 Bay HYI Көньяҡ Гидра 243,035 0,59 % 02ч 20,65м -69° 57,39′ SQ1
62 Lac ANT Насос 238,901 0,58 % 10ч 16,43м -32° 29,01′ SQ2
63 Her ARA Ҡорбан салыу урыны 237,057 0,57 % 17ч 22,49м -56° 35,30′ SQ3
64 Urs LMI Бәләкәй Арыҫлан 231,956 0,56 % 10ч 14,72м +32° 08,08′ NQ2
65 Wat PYX Ҡибланма 220,833 0,54 % 08ч 57,16м -27° 21,10′ SQ2
66 Lac MIC Микроскоп 209,513 0,51 % 20ч 57,88м -36° 16,49′ SQ4
67 Bay APS Ожмах ҡошо 206,327 0,50 % 16ч 08,65м -75° 18,00′ SQ3
68 Per LAC Кеҫәртке 200,688 0,49 % 22ч 27,68м +46° 02,51′ NQ4
69 Wat DEL Дельфин 188,549 0,46 % 20ч 41,61м +11° 40,26′ NQ4
70 Her CRV Ҡарға 183,801 0,45 % 12ч 26,52м -18° 26,20′ SQ3
71 Ori CMI Бәләкәй эт 183,367 0,44 % 07ч 39,17м +06° 25,63′ NQ2
72 Bay DOR Алтын Балыҡ 179,173 0,43 % 05ч 14,51м -59° 23,22′ SQ1
73 Urs CRB Төньяҡ таж 178,710 0,43 % 15ч 50,59м +32° 37,49′ NQ3
74 Lac NOR Мөйөшлөк 165,290 0,40 % 15ч 54,18м -51° 21,09′ SQ3
75 Lac MEN Өҫтәл Тау 153,484 0,37 % 05ч 24,90м -77° 30,24′ SQ1
76 Bay VOL Елбәҙәк Балыҡ 141,354 0,34 % 07ч 47,73м -69° 48,07′ SQ2
77 Bay MUS Себен 138,355 0,34 % 12ч 35,28м -70° 09,66′ SQ3
78 Per TRI Өсмөйөш 131,847 0,32 % 02ч 11,07м +31° 28,56′ NQ1
79 Bay CHA Хамелеон 131,592 0,32 % 10ч 41,53м -79° 12,30′ SQ2
80 Her CRA Көньяҡ таж 127,696 0,31 % 18ч 38,79м -41° 08,85′ SQ4
81 Lac CAE Ҡырҡҡыс 124,865 0,30 % 04ч 42,27м -37° 52,90′ SQ1
82 Lac RET Селтәр 113,936 0,28 % 03ч 55,27м -59° 59,85′ SQ1
83 Her TRA Көньяҡ Өсмөйөш 109,978 0,27 % 16ч 04,95м -65° 23,28′ SQ3
84 Her SCT Ҡалҡан 109,114 0,26 % 18ч 40,39м -09° 53,32′ SQ4
85 Lac CIR Йәзбә 93,353 0,23 % 14ч 34,54м -63° 01,82′ SQ3
86 Her SGE Уҡ 79,932 0,19 % 19ч 39,05м +18° 51,68′ NQ4
87 Wat EQU Бәләкәй Ат 71,641 0,17 % 21ч 11,26м +07° 45,49′ NQ4
88 Her CRU Көньяҡ Тәре 68,447 0,17 % 12ч 26,99м -60° 11,19′ SQ3

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. «Группа» — все созвездия разбиты на 8 групп, Per=Персей, Urs=Большая Медведица, Her=Геркулес, Zod=Зодиакальная, Ori=Орион, Wat="Водная группа", Bay=группа Байера, Lac=группа , Николы Луи де Лакайль.
  2. Общая площадь всех созвездий — площадь неба в 4π Стерадиан, или (4π × 180/π)², или приблизительно 41252,961 квадратных градусов.
  3. Прямое восхождение.
  4. Склонение.
  5. «Область» определяет область неба, в котором расположено йондоҙлоҡ: N — Северное полушарие, S — Южное, квадраты с 1-го по 4-е.
  6. йондоҙлоҡ Змеи разделено на две части: Голова Змеи (Serpens Caput, 428,48 кв. градуса, 15ч 46,49м, +10° 58,20′) и Хвост Змеи (Serpens Cauda, 208,44 кв. градуса, 18ч 07,60м, -04° 51,73′).