Сретенский Леонид Николаевич

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Сретенский Леонид Николаевич
Зат ир-ат
Гражданлыҡ  Рәсәй империяһы
 СССР
Тыуған көнө 14 (27) февраль 1902
Тыуған урыны Мәскәү, Рәсәй империяһы[1]
Вафат булған көнө 8 август 1973({{padleft:1973|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:8|2|0}})[1] (71 йәш)
Вафат булған урыны Мәскәү, РСФСР, СССР[1]
Ерләнгән урыны Новодевичье зыяраты[d]
Һөнәр төрө математик, механик, физик
Эшмәкәрлек төрө дифференциаль геометрия һәм топология[d] һәм механика
Эш урыны М. В. Ломоносов исемендәге Мәскәү дәүләт университеты
Уҡыу йорто М. В. Ломоносов исемендәге Мәскәү дәүләт университеты
Ғилми дәрәжә физика-математика фәндәре докторы[d]
Ғилми етәксе Дмитрий Фёдорович Егоров[d]
Аспиранттар Свешникова, Елена Ивановна[d], B. K. Kabalevskii[d][2], P. L. Smirnov[d][2], P. I. Tsoi[d][2] һәм S. V. Nesterov[d][2]
Ойошма ағзаһы СССР Фәндәр академияһы[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Ленин ордены Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены
Вики-проект Проект:Математика[d]

Леонид Николаевич Сретенский (14 (27) февраль 1902, Мәскәү[1] — 8 август 1973({{padleft:1973|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:8|2|0}})[1] (71 йәш), Мәскәү, РСФСР, СССР[1]) — совет механигы һәм математигы,СССР Фәндәр академияһының ағза-корреспонденты.

Ҡыҫҡаса биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Реаль училищела урта белем ала. 1919 йылда Мәскәү университетының физика-математика факультетына уҡырға инә һәм уны 1923 йылда тамамлай. 1925 йылда математика һәм механика ғилми-тикшеренеү институты аспирантураһына уҡырға инә. Фәнни етәкселәре Д. Ф. Егоров һәм С. А. Чаплыгин була. 1929 йылда «Уравнения Вольтерра в плоскости комплексного переменного» темаһына кандидатлыҡ диссертацияһы яҡлай.

1923 йылдан — Мәскәү химия-технология институтының теоретик механика кафедраһында өлкән ассистент, һуңынан 1930 йылдан 1934 йылға тиклем — Гидрометеорология институтының математика кафедраһы доценты (1944 йылға тиклем Мәскәүҙә урынлашҡан була), 1931—1941 йылдарҙа — Аэрогидродинамика институтының теоретик бүлегенең өлкән инженеры, ә 1934 йылдан 1973 йылға тиклем — МДУ-ның механика-математика факультетында гидродинамика кафедраһы профессоры[3].

1936 йылда физика-математика фәндәре буйынса доктор дәрәжәһе ала, ә 1939 йылда СССР Фәндәр академияһының техник фәндәр бүлеге буйынса ағза-корреспонденты була[4].

Уҡытыусы эшмәкәрлеге менән бер рәттән фәнни-ойоштороу эштәре менән шөғөлләнә: СССР Фәндәр академияһының теоретик геоэкология институты өлкән ғилми хеҙмәткәре (1941—1945); СССР Фәндәр академияһының диңгеҙ гидрофизикаһы институтының тулҡындар һәм ағымдар теорияһы лабораторияһы мөдире (1951—1962). 1953 йылда Мәскәү математик йәмғиәтенең вице-президенты булып китә.

Теоретик һәм ғәмәли механика буйынса СССР Милли комитетының тәүге составына инә (1956).

Йөрәк сиренән ҡапыл вафат була. Новодевичье зыяратының колумбарийында ерләнгән.

Фәнни ҡыҙыҡһыныуҙары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Л. Н. Сретенскийҙың тәүге хеҙмәттәре дифференциаль геометрияға арналған. Тик төп хеҙмәттәре шыйыҡсаның тулҡын хәрәкәте теорияһына арналған: һыу күтәрелеү тулҡындары теорияһының, сикле амплитудалы тулҡындарҙың, карап тулҡындарының, һауыттарҙа шыйыҡлыҡтар тирбәлеүенең төрлө мәсьәләләрен өйрәнеү. Был өлкәләрҙә ул үҙ осороноң иң ҙур белгестәренең береһе була.

Маҡтаулы исемдәре һәм бүләктәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

- Ике Ленин ордены (1953; 1972)

- Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены (10.06.1945)

- миҙалдар

Библиография[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • О волнах на поверхности раздела двух жидкостей с применением к явлению «мертвой воды // Геофизика. — 1934. — Т. 4. — № 3. — С. 332—370.
  • «Теория волновых движений жидкости» (М., ОНТИ, 1936; 2-е изд. М., Наука, 1977 — содержит полный список опубликованных работ Л. Н. Сретенского)
  • О фигурах равновесия // Успехи математических наук (1938)
  • «Теория ньютоновского потенциала» (М., Гостехиздат, 1946)[5]
  • Теория приливов долгого периода // Известия АН СССР. Серия географическая и геофизическая. — 1947. — Т. 11. — № 3.[6]
  • Движение гироскопа Горячева—Чаплыгина // Известия АН СССР. Отдел. технических наук. — 1953. — № 1. — С. 109—119.[6]
  • Пространственная задача об установившихся волнах конечной амплитуды // Вестник Московского ун-та/ Серии физ.-мат. и естеств. наук. — 1954. — № 5.[6]
  • «Динамическая теория приливов» (М., Наука, 1987)[5]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Сретенский Леонид Николаевич // Большая советская энциклопедия (урыҫ): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Математическая генеалогия (ингл.) — 1997.
  3. ↑ Позже она стала называться кафедрой гидромеханики.
  4. ↑ Одновременно с ним стал академиком профессор этой же кафедры Н. Е. Кочин
  5. ↑ 5,0 5,1 Өҙөмтә хатаһы: <ref> тамғаһы дөрөҫ түгел; ЖУМ төшөрмәләре өсөн текст юҡ
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Сретенский, Леонид Николаевич // Большая русская биографическая энциклопедия (электронное издание). — Версия 3.0. — М.: Бизнессофт, ИДДК, 2007.

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Колягин Ю. М., Саввина О. А. Дмитрий Федорович Егоров: Путь ученого и христианина. — М.: ПСТГУ, 2010. — 302 с. — 1000 экз. — ISBN 978-5-7429-0611-7.
  • Первый состав Российского национального комитета по теоретической и прикладной механике / Сост. А. Н. Богданов, Г. К. Михайлов. — М.: «КДУ», «Университетская книга», 2018. — 70 с. — ISBN 978-5-91304-805-9.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Сретенский_Леонид_Николаевич&oldid=1088302» битенән алынған