С. Моҡанов һәм Ғ.Мүсрәповтың Дәүләт әҙәби-мемориаль музейы комплексы
| С. Моҡанов һәм Ғ.Мүсрәповтың Дәүләт әҙәби-мемориаль музейы комплексы | |
| Нигеҙләү датаһы | 1999 |
|---|---|
| Дәүләт |
 Ҡаҙағстан |
| Административ-территориаль берәмек | Алматы |
| Рәсми сайт | museum-mm.kz |
 | |
С. Моҡанов һәм Ғ. Мүсрәповтың Дәүләт әҙәби-мемориаль музейы комплексы — Алматы (Ҡаҙағстан) ҡалаһында мемориаль музей, Ғәбит Мүсрәпов һәм Сабит Моҡанов йәшәгән йортта урынлашҡан.
Музей тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Сабит Моҡановтың әҙәби-мемориаль музейы ғаиләнең дуҫы Бикәшев Хәким инициативаһы менән 1978 йылда асыла. Уның етәкселеге аҫтында 1976 йылда музей экспозицияһының башланғысына нигеҙ һалына, музей экспозицияһын рәссам-реставрациялаусы Шамил Ҡожахановтың ижади төркөмө ойоштора. Эш ике йыл дауам итә һәм 1978 йылдың 21 ноябрендә яҙыусының йорт-музейын асыу тантанаһы үтә. Шул уҡ йылда Сабит Моҡанов йәшәгән йортта скульптор Тоҡтағыз Джанызбеков эшләгән мемориаль таҡтаташ ҡуйыла.
1989 йылда Ҡаҙағстан Республикаһының дизайнерҙар союзы ағзаһы Бекет Мүсрәпов етәкләгән ижади коллектив музейҙа реэкспозиция үткәрә
1987 йылда шул уҡ йортта Ғәбит Мүсрәповтың йорт-музейы ойошторола. Музейға яҙыусының ҡыҙы Мүсрәпова Энгелина нигеҙ һала[1].
Сабит Моҡановтың һәм Ғәбит Мүсрәповтың Дәүләт әҙәби-мемориаль музейы комплексы 1999 йылдың 8 февралендә С.Моҡановтың һәм Ғ. Мүсрәповтың эшләп килгән ике музей базаһында ойошторола[2].
Музей экспозицияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Музейҙың әҙәби экспозицияһы яҙыусыларҙың тормош һәм ижад юлын: йәш сағын, уҡыу йылдарын, С. Моҡанов һәм Ғ. Мүсрәповтың яҙыусы булараҡ формалашыуын, шулай уҡ уларҙың ижтимағи-сәйәси эшмәкәрлеген- сағылдыра. Музей экспонаттары әҙәби документаль материалдарҙы, әҫәрҙәрҙең ҡулъяҙмаларын һәм көндәлектәрҙе, шулай уҡ 50-нән ашыу теленә тәржемә ителгән яҙыусыларҙың әҫәрҙәр йыйынтығын сағылдыра.
Мемориаль өлөшөндә яҙыусыларҙың тормошон һүрәтләгән экспонаттар урынлашҡан, шәхси әйберҙәре китаптары һ.б. Һәр әйбер, музейҙағы һәр экспонат яҙыусыларҙың тормошо һәм ижады менән бәйле, үҙенең тарихы бар, яҙыусылар йәшәгән һәм ижад иткән атмосфераны тергеҙергә ярҙам итә[3]
Ҡомартҡы статусы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
2010 йылдың 10 ноябрендә Алматы ҡалаһының урындағы әһәмиәтенә эйә булған мәҙәниәт һәм тарих ҡомартҡыларының яңы Дәүләт исемлеге раҫлана, бер үк ваҡытта уға ярашлы алдағы ҡарарҙар көсөн юғалтҡан тип таныла[4].Был Ҡарарҙа урындағы әһәмиәткә эйә булған иузей бинаһы ҡомартҡы статусын һаҡлап ҡала. 2014 йылда һаҡлау зонаһы сиктәре раҫлана[5].
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ История создания Государственного литературно-мемориального музейного комплекса Сабита Муканова и Габита Мусрепова
- ↑ Постановление Правительства Республики Казахстан от 08.02.1999 N 104 «О государственном литературно-мемориальном музейном комплексе Сабита Муканова и Габита Мусрепова»
- ↑ Г. Алматы иҫтәлекле. Дәүләт әҙәби-мемориаль комплекстар һәм музейҙарға сабит муканов Габит Мусрепов 2016 йыл 12 апрель архивланған.
- ↑ 2010 йылдың 10 ноябрендәге ҡарары 4/840 н акимат алматы ҡалаһында «исемлеген раҫлау тураһында урындағы дәүләт әһәмиәтендәге тарих һәм мәҙәниәт ҡомартҡыһы алматы ҡалаһында»
- ↑ 261 ҡарары 2014 йылдың 10 сентябрҙә V саҡырылыш алматы ҡалаһында мәслихәт хххі ултырышы Н раҫлау тураһында «сиктәрен һаҡлаусы зоналар, ландшафт зоналары тәбиғәт объекттарының һаҡлау зонаһында төҙөлөшө һәм көй тарихи-мәҙәни мираҫ алматы ҡалаһында»