IEEE 802.11

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
802.11b стандартына яуап биргән Compaq WL200 селтәр картаһы
Шлюз (маршрутизатор) 802.11b инеү нөктәһе һәм интеграцияланған 4-портлы LAN коммутаторы менән

IEEE 802.11 — радиотулҡындар (йышлыҡ диапазондары 0,9; 2,4; 3,6; 5 һәм 60 ГГц) һәм үтә күренмәле яҡтылыҡ (Li-Fi) ярҙамында сымһыҙ элемтә стандарттары йыйылмаһы, компьютер селтәрҙәрен булдырыу өсөн тәғәйенләнгән.

Ҡулланыусыларға Wi-Fi исеме менән билдәле, ул ғәмәлдә Wi-Fi Alliance ойошмаһы тәҡдим иткән һәм пропагандалаған бренд булып тора. Мобиль электрон-иҫәпләү ҡоролмалары: КПК һәм ноутбуктар үҫеше арҡаһында киң таралыу ала.

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Башта IEEE 802.11 стандарты мәғлүмәтте радиоканал аша 1 Мбит/с тиҙлек менән һәм, мотлаҡ рәүештә, 2 Мбит/с тиҙлек менән тапшырыу мөмкинлеген үҙ өҫтөнә ала. Сымһыҙ селтәрҙәрҙең тәүге юғары тиҙлекле стандарттарының береһе — IEEE 802.11a — тапшырыу тиҙлеген 54 Мбит/с тиклем билдәләй. Стандарттың эш диапазоны — 5 ГГц. Үҙ атамаһына ҡарамаҫтан, 1999 йылда ҡабул ителгән IEEE 802.11b стандарты 802.11a стандартының дауамы түгел, сөнки уларҙа төрлө технологиялар ҡулланыла: 802.11b-ҙағы DSSS (дөрөҫөрәге, уның яҡшыртылған HR-DSSS версияһы) 802.11a-ҙағы OFDM-ға ҡаршы. Стандарт лицензияһыҙ 2,4 ГГц йышлыҡ диапазонын ҡулланыуҙы күҙҙә тота. Тапшырыу тиҙлеге 11 Мбит/с тиклем етә.

IEEE 802.11b стандарты продукцияһы төрлө етештереүселәр тарафынан тәьмин ителә, ул яраштырыу өсөн һынала һәм Wireless Ethernet Compatibility Alliance (WECA) ойошмаһы тарафынан сертификациялана, әлеге ваҡытта ул Wi-Fi Alliance исеме аҫтында билдәле. Wi-Fi Alliance программаһы буйынса һыналған яраҡлы сымһыҙ продукция Wi-Fi маркаһы менән билдәләнеүе ихтимал.

Оҙаҡ ваҡыт IEEE 802.11b киң таралған стандарт була, уның нигеҙендә күпселек сымһыҙ локаль селтәрҙәр төҙөлә. Хәҙер уның урынын IEEE 802.11g стандарты биләй, ул яйлап юғары тиҙлекле IEEE 802.11n стандарты менән ҡыҫырыҡлана.

IEEE 802.11g стандарт проекты 2002 йылдың октябрендә раҫлана. Был стандарт 2,4 ГГц йышлыҡ диапазонын ҡуллана, тоташыу тиҙлеген 54 Мбит/с тиклем тәьмин итә, шулай итеп, 11 Мбит/с тиклем тоташыу тиҙлеген тәьмин иткән IEEE 802.11b стандартын уҙып китә. ул тоташыу тиҙлеген 11 Мбит/с. Бынан тыш, ул 802.11b стандарты менән кире ярашлылыҡты гарантиялай. IEEE 802.11g кире яраҡлашыуҙы DSSS модуляцияһы режимында тормошҡа ашырырға мөмкин, был осраҡта тоташыу тиҙлеге секундына ун бер мегабит менән сикләнә, йәки OFDM модуляцияһы режимында тиҙлек 54 Мбит/с тиклем булырға мөмкин. Шулай итеп, был стандарт сымһыҙ селтәрҙәр төҙөгәндә иң ҡулайлыһы булып тора.

Исемдәрҙе ябайлаштырыу[1][үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

802.11n → Wi-Fi 4

802.11ac → Wi-Fi 5

802.11ax → Wi-Fi 6

802.11be → Wi-Fi 7[2]

Wi-Fi ҡоролмалары ҡулланылған селтәр тоташыуын график күрһәтеү өсөн пиктограммалар ҡуллана, мәҫәлән, был киң ҡулланылған сигнал кимәле индикаторы булыуы мөмкин, уның өҫтөнә һан һалынған. Иконка төрлө Wi-Fi селтәрҙәре араһында күскәндә үҙгәрә.

Стандарттар исемлеге[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Стандартты тасуирлағанда йәйә эсендә уның ҡабул ителгән йылы күрһәтелгән. Тиҙлек уртаса күрһәтелгән.

  • 802.11  — баштағы 1 мбит/с һәм 2 мбит / с, 2,4 ГГц һәм ИК стандарт (1997).
  • 802.11a  — 5,5 һәм 11 Мбит/с тәьмин итеү өсөн 802,11-гә тиклем төҙөкләндереү (1999).
  • 802.11b — 11 Мбит/с, 2,4 ГГц стандарты (1999, 2001 йылда сығарыла).
  • 802.11c — күперҙәр менән операциялар процедураһы; IEEE 802.1D (2001) стандартына индерелгән.
  • 802.11d  — Халыҡ-ара роуминг киңәйтеүҙәре (2001).
  • 802.11e  — яҡшыртыуҙар: QoS, Пакет режимы (packet bursting) (2005).
  • 802.11F — Inter-Access Point Protocol (2003).
  • 802.11g54 Мбит/c, 2,4 ГГц стандарт (b менән кире яраштырыу) (2003).
  • 802.11h  — 802.11а (5 ГГц) спектры буйынса бүленгән, Европала яраҡлылыҡ өсөн (2004).
  • 802.11i — яҡшыртылған хәүефһеҙлек (2004).
  • 802.11j — Япония өсөн киңәйтеүҙәр (2004).
  • 802.11k — радиоресурстарҙы үлсәүҙе яҡшыртыу.
  • 802.11l — һаҡланған, резерв.
  • 802.11m  — бөтә 802,11 стандарттар төркөмөнә төҙәтмәләр һәм төҙәтеүҙәр.
  • 802.11n (Wi-Fi 4) — мәғлүмәт тапшырыу тиҙлеген арттырыу (600 Мбит/c). 2,4-2,5 йәки 5 ГГц. 802.11a/b/g менән кире яраштырыусанлыҡ (2009 йылдың сентябре).
  • 802.11o — һаҡланған, резерв.
  • 802.11p — WAVE — Wireless Access for the Vehicular Environment (транспорт саралары мөхитенә сымһыҙ инеү).
  • 802.11q — һаҡланған, резерв, ҡайһы берҙә уны 802.1Q менән бутайҙар.
  • 802.11r — тиҙ роуминг.
  • 802.11s — ESS Wireless mesh network[en] (Extended Service Set — киңәйтелгән хеҙмәттәр йыйылмаһы; Mesh Network — күп бәйләнешле селтәр).
  • 802.11T — Wireless Performance Prediction (WPP, сымһыҙ ҡорамалдарҙың етештереүсәнлеген күҙаллау) тест һәм үлсәү ысулдары.
  • 802.11u — 802-булмаған селтәрҙәре менән үҙ-ара эш итеү (мәҫәлән, кәрәҙ селтәрҙәр).
  • 802.11v — сымһыҙ селтәрҙәр менән идара итеү.
  • 802.11w — Protected Management Frames (хәүефһеҙ идара итеүсе фреймдар).
  • 802.11x — һаҡланған һәм ҡулланылмай. IEEE 802.1X. инеү контроле стандарты менән бутамаҫҡа.
  • 802.11y — өҫтәмә элемтә стандарты, 3,65-3,70 ГГц йышлығында эшләй. Асыҡ арауыҡта 5000 м тиклем алыҫлыҡта 54 Мбит/с тиклем тиҙлекте тәьмин итә.
  • 802.11ac (Wi-Fi 5) — IEEE-ның яңы стандарты. Мәғлүмәт тапшырыу тиҙлеге —6,77 Гбит/с, 8 антенналы ҡоролмалар (девайстар) өсөн. 2014 йылдың ғинуарында раҫланған.
  • 802.11ad (WiGig) — 60 ГГц өҫтәмә диапазоны менән яңы стандарт (йышлыҡ лицензиялауҙы талап итмәй). Мәғлүмәт тапшырыу тиҙлеге 7 Гбит/с тиклем
  • 802.11ax (Wi-Fi 6)[3] — яңы стандарт (10,5 Гбит/с тиклем)
  • 802.11ay — эшкәртеүҙә (20 Гбит/с тиклем). Стандарт 2019 йылдың ноябрендә раҫланыр тип көтөлә.
  • 802.11az — перспективалы стандарт, 2021 йылдың мартында индерелеүе көтөлә.
  • 802.11bb[en] — 800-1000 нм яҡынса инфраҡыҙыл тулҡындарҙы ҡулланып, 10 Мбит/с-тан алып 9,6 Гбит/с-ҡа тиклем тапшырыу тиҙлеген тәҡдим итеүсе яҡтылыҡ лампалары ярҙамында мәғлүмәт тапшырыу стандарты (Li-Fi). 2023 йылдың июлендә ҡабул ителгән.[4][5]
  • 802.11be (Wi-Fi 7) — стандарт эшләүҙә. 2,4 Ггц, 5 ГГц һәм 6 ггц диапазондарын хуплай. Мәғлүмәт тапшырыу тиҙлеге 16 антенналы ҡоролмалар өсөн 30 гбит/с тиклем.

Иҫкәрмәләр:

  1. 802.11F һәм 802.11T стандарттар түгел, ә тәҡдимдәр булып тора, шуға күрә баш (ҙур) хәрефтәр ҡулланыла.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. Исемдәрҙе ябайлаштырыу: 802.11ax Wi-Fi 6-ға әйләнә  (рус.). 12 июнь 2020 тикшерелгән.
  2. Что нас ждет в Wi-Fi 7, IEEE 802.11be?  (рус.). 12 июнь 2020 тикшерелгән.
  3. TP-Link выпускает трёхдиапазонный роутер Archer AX1000 — МИР NVIDIA. nvworld.ru. Дата обращения: 28 сентябрь 2018. Архивировано 29 сентябрь 2018 года.
  4. IEEE Approved Draft Standard for Information Technology; Telecommunications and Information Exchange Between Systems Local and Metropolitan Area Networks--Specific Requirements - Part 11: Wireless LAN Medium Access Control (MAC) and Physical Layer (PHY) Specifications Amendment 7: Light Communications. Дата обращения: 14 июль 2023. Архивировано 13 июль 2023 года.
  5. IEEE P802.11 - LIGHT COMMUNICATION TASK GROUP. www.ieee802.org. Дата обращения: 14 июль 2023. Архивировано 14 июль 2023 года.

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]