Аркадий Арис

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Аркадий Арис
Зат ир-ат
Гражданлыҡ  Рәсәй империяһы
 СССР
Псевдоним Arcady Aris
Тыуған көнө 29 ғинуар 1901({{padleft:1901|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:29|2|0}})
Тыуған урыны Синерь[d], Аликовская волость[d], Ядринский уезд[d], Ҡазан губернаһы, Рәсәй империяһы
Вафат булған көнө 14 ноябрь 1942({{padleft:1942|4|0}}-{{padleft:11|2|0}}-{{padleft:14|2|0}}) (41 йәш)
Вафат булған урыны Иланский[d], Иланский район[d], Красноярск крайы, РСФСР, СССР
Туған тел урыҫ теле
Яҙма әҫәрҙәр теле Сыуаш теле
Һөнәр төрө яҙыусы, әҙәби тәнҡитсе, тәржемәсе, мөхәррир
Уҡыу йорто Симбирская чувашская учительская школа[d]
Әүҙемлек осороноң тамамланыуы 1937
Сәйәси фирҡә ағзаһы Советтар Союзы Коммунистар партияһы
Ойошма ағзаһы СССР Яҙыусылар союзы
Жанр проза

Арис Аркадий Иванович (Паспорт буйынса Золотов) (29 ғинуар 1901, Синер ауылы, Ҡазан губернаһы[1] — 1 июнь 1942, Илан станцияһы, Красноярск крайы, РСФСР, СССБ) — сыуаш прозаигы, тәнҡитсе һәм тәржемәсе, мөхәррир.

Сыуаш фольклорсыһы Ют Николай Яковлевичтың ике туған ағаһы.

1934 йылдан СССР Яҙыусылар союзында [2][3][4].


Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Аликов ике класлы мәктәбен тамамлағас, 1915 йылда Сембер сыуаш мәктәбенә уҡырға инә. Бында ул тәүге тапҡыр К. В.Иванов, Т. С. Семенов (Тайра Тимкки), Н. В. Васильев (Шубоссинни) әҫәрҙәре менән таныша һәм үҙен сыуаш әҙәбиәтенә бағышларға ҡарар итә.


1942 Йылдың 14 ноябрендә хөкөм Ителгә. А. И. Золотов 41 йәшендә Тагиллагта вафат Була.

Әҙәби эшмәкәрлеге[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Аркадий Иванович тәү сиратта сыуаш совет әҙәбиәтенең теоретик мәсьәләләре буйынса мәҡәләләр авторы булараҡ билдәле.

Аркадий Арис сыуаш теленә М. Горькийҙың «Минең университеттарым», Д. Фурмановтың «Чапаев» әҫәрҙәрен тәржемә иткән.

Литература[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Л. А Ефимов, «Аликовская энциклопедия», Чувашское книжное изд-во, Чебоксары, 2009.
  • Л. И. Ефимов, «Элĕк Енĕ» (Край Аликовский),Аликово, 1994.
  • А. А. Золотов, Муракаева (Золотова) Светлана Арсентьевна, «Принципам не изменили», Аликово — Чебоксары, 1998.
  • Васильев Н Краткий очерк истории чувашской литературы — М.- Центральное издательство народов СССР.- с. 56,59? 1930.
  • Данилов Д. Чувашская художественная литература (в книге «Советская Чувашия. Национально-культурное строительство») — М.- с. 129—212? 1933.
  • Лукин Л. Газете «Знамя коммунизма»- 40 лет — Чебоксары.- Чувашский календарь, 1958.
  • Сорокин В. Мощная сила: К 30-летию радиопередач на чувашском языке.- Шупашкар,- «Родная Волга».- № 3.- с. 75 — 84, 1962.
  • Хлебников Г. Путь чувашского романа.- Шупашкар.- «Родная Волга».- № 3.- с. 75 — 84, 1963.
  • Юрьев М. Критик — публицист. — Шупашкар.- «Знамя коммунизма».- 10 января, 1966.
  • Юрьев М. Народ его не забудет. — Аликово.- «Пурнăç çулĕпе».- 29 января, 1966.
  • История Чувашской АССР . Т. 2, 1967.
  • Юрьев М. Аркадий Золотов : Библиографический справочник.- Чебоксары.- Чувашкнигоиздат.- с. 104—106, 1968.
  • Золотов, В. Вĕсем Аркадий Золотова вĕрентнĕ / В. Золотов // Пурнăç çулĕпе (Элĕк р-нĕ). — 2000. — 16 раштав.
  • Игнатьев, В. Парти çулĕпе утнă / В. Игнатьев // Тăван Атăл. — 1981. — № 4. — С. 16.
  • Ратаева, Н. Аркадий Золотов / Н. Ратаева // Канаш (Ульяновск обл.). — 2001. — 26 кăрлач. — С. 4.
  • Ратаева, Н. Золотовсем — И. Я. Яковлев вĕренекенĕсем / Н. Ратаева // Канаш (Ульяновск обл.). — 2000. − 24 чÿк.
  • Ю. А. Силэм Ылтăн ятлă çыннăмăр / Ю. Силэм // Ялав. — 2001. — № 1. — С. 24—25.
  • Сорокин, В. Пĕр айăпсăр синкер курнăскер / В. Сорокин // Чăваш хĕрарăмĕ. — 2001. — 17 нарăс (№ 7). — С. 4.
  • Уткин, Г. Тимĕр тылă никама та хĕрхенмен / Г. Уткин // Хыпар. — 2001. — 1 нарăс.
  • Юрьев, М. Халăх ырăпа асăнать / М. Юрьев // Коммунизм ялавĕ. — 1976. — 3 февр.
  • Ялкир, П. Айăпсăр синкер курнисем / П. Ялкир // Хыпар. — 2003. — 20 çĕртме.
  • Ялкир, П. Паллă çыравçă, общество ĕçлевçи / П. Ялкир // Тăван Атăл. — 2001. — № 4. — С. 63—64.
  • Аркадий Иванович Золотов (1901—1942) // Принципам не изменили. — Аликово-Чебоксары, 1998. — С. 107—108.
  • Васильев, В. Жертвы нескольких строчек / В. Васильев // Совет. Чувашия. — 2002. — 18 янв.
  • Золотов, В. В «обойму» имя писателя вставили без проверки / В. Золотов // Совет. Чувашия. — 2001. — 14 нояб.
  • К 100-летию писателя // Время. — 2001. — 27 янв.
  • Кузнецов, И. Боец культурного фронта / И. Кузнецов // Совет. Чувашия. — 1989. — 22 июня.
  • Сорокин, В. Оклеветанный молвой / В. Сорокин // Республика. — 2001. — 28 февр. (№ 15). — С. 5
  • Тимофеев, Н. Быть нужным народу / Н. Тимофеев // Совет. Чувашия. — 1976. — 29 янв.
  • Юрьев, М. Оружием критики / М. Юрьев // Молодой коммунист. — 1971. — 4 февр.

Хәтер[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

19 быуат аҙағында төҙөлгән мәктәптең тарихи бинаһында мемориаль таҡтаташ, Алик ауылы, Сыуаш Республикаһы[5]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. ↑ Золотов Аркадий Иванович – писатель-переводчик, литературовед и журналист увековечен в мраморе.
  2. ↑ Культурное наследие Чувашии. Дата обращения: 4 апрель 2017. Архивировано 24 февраль 2018 года.
  3. ↑ Официальный сайт Аликовского р-на ЧР. Дата обращения: 4 апрель 2017. Архивировано 18 октябрь 2017 года.
  4. ↑ Чувашская энциклопедия. Дата обращения: 4 апрель 2017. Архивировано 17 октябрь 2017 года.
  5. ↑ Золотов Аркадий Иванович — писатель-переводчик, литературовед и журналист увековечен в мраморе. Дата обращения: 27 ғинуар 2015. Архивировано 22 март 2018 года.

Hылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Аркадий_Арис&oldid=1241604» битенән алынған