Ваҡ тауискүҙ
| Ваҡ тауискүҙ | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
_dos.jpg) Ата күбәләк | ||||||||||||||||||
| Фәнни классификация | ||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||
| Латинса исеме | ||||||||||||||||||
| Saturnia pavonia (Linnaeus, 1758) |
||||||||||||||||||
| Синонимы[1] | ||||||||||||||||||
Saturnia pavonia (Linnaeus, 1758) | ||||||||||||||||||
|
Ваҡ тауискүҙ[2], йәки төнгө ваҡ тауискүҙ[2] (лат. Saturnia pavonia) — күбәләктәр отрядының тауискүҙҙәр ғаиләһенә ҡараған бөжәк.
Евразияла таралған.
Ҡылыҡһырлама[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Ҡанаттары йәйгәндә 6—8 см (ата күбәләктеке бәләкәйерәк), алғылары — һорғолт-аҡ, арҡыры таҫмалар менән, артҡылары — һарғылт‑ерән (инә күбәләктеке һорғолт-аҡ); һәр бер ҡанатта бер нисә тулҡынлы һыҙыҡ һәм ҡара ҡаймалы күҙ һымаҡ тап бар. Ҡанаттарының сите асыҡ-һоро.
Үрсеүе[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Асыҡ-көрән, овал рәүешендәге йомортҡаһын мал аҙығы үҫемлектәренең һабағына һала. Ҡарышлауығы йәшел, эре, сағыу-һары йәки ҡыҙыл сөйәл менән ҡапланған. Үҫемлектәрҙә тығыҙ ҡорт йомғағында ҡурсаҡлана. Ҡурсағы ҡара‑көрән. Башҡортостан шарттарында йылына 1 быуын үҫә. Ҡурсағы ҡышлай. Күбәләктең осоп сығыу ваҡыты апрель—июнь, инә күбәләк төндә оса, ата күбәләк — көндөҙ. Ҡарышлауығы ҡайын, имән, роза һымаҡтарҙың япрағы менән туҡлана, имаголары туҡланмай. Башҡортостандың таулы‑урманлы райондарында осрай. Башҡортостан Республикаһының Ҡыҙыл китабына индерелгән.
Галерея[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
-
Инә күбәләк -
Ата күбәләк -
-
Балағорто -
Йомортҡа һалған осоро -
Genç larva -
Eski larva
Сәнғәттә[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Ваҡ тауискүҙ Ван Гогтың 1889 йыл төшөргән бер картинаһында һүрәтләнгән. Тик уны рәссам яңғылыш икенсе төрлө атаған. «Бражник мёртвая голова». Бабочка изображена на цветах аронника.
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ BioLib Taxon profile species Emperor Moth Saturnia pavonia (Linnaeus, 1758)
- ↑ 2,0 2,1 Стриганова Б. Р., Захаров А. А. Пятиязычный словарь названий животных: Насекомые (латинский-русский-английский-немецкий-французский) / Под ред. д-ра биол. наук, проф. Б. Р. Стригановой. — М.: РУССО, 2000. — С. 231. — 1060 экз. — ISBN 5-88721-162-8.
Ваҡ тауискүҙ // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Chinery, Michael. Collins Guide to the Insects of Britain and Western Europe, 1986 (Reprinted 1991).
- Skinner, Bernard. Colour Identification Guide to Moths of the British Isles, 1984.
- Waring, Paul, Martin Townsend and Richard Lewington. Field Guide to the Moths of Great Britain and Ireland, 2003.