Мазель Лев Абрамович

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Мазель Лев Абрамович
Зат ир-ат
Тыуған көнө 26 май 1907({{padleft:1907|4|0}}-{{padleft:5|2|0}}-{{padleft:26|2|0}})
Тыуған урыны Көнигсберг, Пруссия, Германия империяһы
Вафат булған көнө 9 октябрь 2000({{padleft:2000|4|0}}-{{padleft:10|2|0}}-{{padleft:9|2|0}}) (93 йәш)
Вафат булған урыны Мәскәү, Рәсәй
Ерләнгән урыны Мәскәүҙәге Дон зыяраты[d]
Һөнәр төрө музыка белгесе
Эшмәкәрлек төрө музыковедение[d][1]
Эш урыны П. И. Чайковский исемендәге Мәскәү дәүләт консерваторияһы[d]
Уҡыу йорто П. И. Чайковский исемендәге Мәскәү дәүләт консерваторияһы[d]
Мәскәү университетының физика-математика факультеты
Ғилми дәрәжә сәнғәт фәндәре докторы[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре. Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены «1941-1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында фиҙакәр хеҙмәт өсөн» миҙалы РСФСР-ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре

Лев (Ле́о) Мазель Абрамович (26 май 1907, Көнигсберг, Көнсығыш Пруссия — 9 октябрь 2000, Мәскәү) — СССР һәм рәсәй музыка белгесе, педагог. Сәнғәт фәндәре докторы (1941), Мәскәү консерваторияһы профессоры (1939 йылдан), РСФСР-ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1966).

Ижади биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ата-әсәһе — Роза Савельевна Мазель (ҡыҙ фамилияһы Урысон, 1880—1966) һәм Абрам Львович Мазель (1874—1941)[2]. Ағайы — Мазель Юлий Абрамович (1911—1941), филолог-германист, фронтта һәләк була. Уның олатаһы, Урысон Савелий Исаакович (1854, Ковно — 1918, Кисловодск), Санкт-Петербургта, Мәскәүҙә, Одессала һәм башҡа ҡалаларҙа филиалдары булған "Ағалы-ҡустылы Урысондарҙың банк йорто"на нигеҙ һалыусыларҙың береһе була (Ковнолағы банктың төп контораһына етәкселек итә).

1930 йылда Л. А. Мазель Мәскәү дәүләт университетының физика-математика факультетының математика бүлеген һәм бер үк ваҡытта Мәскәү консерваторияһының (МДК) ғилми-тикшеренеү бүлеген профессор А. Н. Александров класы буйынса тамамлай.

1932 йылда Мәскәү дәүләт консерваторияһының аспирантураһын (ғилми етәксеһе — профессор М. В. Иванов-Борецкий) тамамлай һәм сәнғәт фәндәре кандидаты ғилми дәрәжәһе ала.

1941 йылда сәнғәт фәндәре докторы ғилми дәрәжәһе ала. Докторлыҡ диссертацияһының темаһы: «Основной принцип мелодической структуры гомофонной темы».

19311967 йылдарҙа Мәскәү консерваторияһында уҡыта (1939 йылдан профессор), 19361941 йылдарҙа Мәскәү дәүләт консерваторияһының музыка теорияһы кафедраһы мөдире була. Уның билдәле уҡыусылары араһында — композитор С. Разоренов.

Мәскәүҙә Дон зыяратында ерләнгән[3].

Ғаиләһе[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Филологтың үгәй атаһы Александр Константинович Жолковский; «Вестник права» журналының мөхәррире, хоҡуҡ белгесе Исаак Савелиевич Урысондың(1877—1938, атып үлтерелә) туғаны.
  • Әсәһенең ике туған ағайҙары — герман публицисы Йозеф Блох (1871—1936), «Sozialistische Monatshefte» гәзитенә нигеҙ һалыусы; математик Павел Самуилович Урысон (1898—1924); балалар яҙыусыһы һәм әҙәбиәт белгесе Лина Самойловна Нейман (1887—1971); шахматсы Бениамин Маркович Блюменфельд (1884—1947)[4][5].

Фәнни өлөшө[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Л. А. Мазель музыкаль стилдәрҙе, музыкаль формаларҙы, музыкаль синтаксисты, гармонияны, көйҙө, ритмиканы, музыкаль эстетиканы, музыкаль анализ методологияһын тикшереү өлкәһендә музыка белеме хеҙмәттәре авторы.

Уның тикшеренеүҙәренең үҙенсәлеге музыкаль әҫәрҙең айырылғыһыҙ төҙөлөшөн комплекслы анализлауға, тарихи, стилистик һәм эстетик тикшереүгә («тулы анализ» ысулы) нигеҙләнә, был уларҙың фәлсәфәүи һәм эстетик аныҡлығында һәм дөйөмләштереүендә тик музыкаль билдә системаларын асырға мөмкинлек бирә.

Л. А. Мазель — «тасуирлау мөмкинлектәре теорияһы» авторы; музыка фәненә «художестволы асыш» һәм «беренсе һәм икенсе төр темалар» төшөнсәләрен индерә.

Үҙенең методологик эшләнмәләре менән Мазель музыка теорияһының эстетика менән яҡынайыуына өлгәшә, шуның менән музыка фәнен яңы фәлсәфәүи алымдар һәм асыштар менән байыта.

Маҡтаулы исемдәре һәм бүләктәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Төп хеҙмәттәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Очерки по истории теоретич. музыкознания, в. 1-2, М., 1934-39 (coвм. с И. Я. Рыжкиным)
  • О мелодии, М., 1952
  • Строение музыкальных произведений. М., 1960.
  • Эстетика и анализ // Советская музыка . 1966. № 12
  • Анализ музыкальных произведений (совм. с В. А. Цуккерманом). М., 1967.
  • Проблемы классической гармонии. М., 1972.
  • Вопросы анализа музыки. М., 1978.
  • О природе и средствах музыки, М., 1983.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Мазель Лев (Лео) Абрамович // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
  • От Люлли до наших дней: [сб. статей к 60-летию Мазеля]. М., 1967;
  • Житомирский Д. Наука и «тайна музыки» // Советская музыка. 1967. № 5;
  • Музыка: анализ и эстетика: [сб. статей к 90-летию Мазеля]. Петрозаводск; СПб., 1997;
  • Жолковский А. Звезды и немного нервно. М., 2008.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]