Огайо (йылға)

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Огайо
ингл. Ohio River
Йылға бассейны
Йылға бассейны
Характеристика
Оҙонлоғо 2102 км
Бассейн 528 100 км²
Һыу сығымы 7 973 м³/с
Һыу ағымы
Инеше ҡушылған йылғалар: Аллегейни менән Мононгахила
 · Координаталар 40°26′30″ с. ш. 80°00′58″ з. д.HGЯO
Тамағы Миссисипи
 · Координаталар 36°59′12″ с. ш. 89°07′52″ з. д.HGЯO
Урынлашыуы
Һыу бассейны Атлантик океан

Ил Америка Ҡушма Штаттары АҠШ
Огайо (йылға) (АҠШ)
Точка
Точка
— инеше, — тамағы
Огайо Викимилектә
Питтсбургта Аллегени һәм Мононгахел йылғалары ҡушылыуы арҡаһында Огайо барлыҡҡа килә

Огайо (ингл. Ohio River) — АҠШ-тың көнсығышындағы йылға, Миссисипи йылғаһының һул һәм иң мул һыулы ҡушылдығы.

Гидрология[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Бассейн майҙаны 528,1 мең км². Метрополис ҡалаһы янындағы һыу сығымы яҡынса 8000 м³/сек, йыл дауамында ағып төшкән һыу күләме яҡынса 250 км³. Иң ҙур һыу күтәрелеше урындары: Питсбург (10‒12 м), Цинциннати (17‒20 м), тамағында (14‒16 м). Ваҡыты менән көслө һыу баҫыуҙары күҙәтелә; 1887, 1913, 1927, 1937 йылдарҙа улар ҙур һәләкәткә килтерә. Огайо һыуҙары сәнәғәт предприятиеларының ҡалдыҡтары тарафынан ныҡ бысранған.

Огайо йылғаһы Аппалач тауҙарында башланған Аллегени һәм Мононгахела йылғаларының Питтсбургта ҡушылыуы һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килә. Оҙонлоғо 1579 км (Аллегейни йылғаһы менән бергә — 2102 км). Луисвилл ҡалаһына тиклем Огайо йылғаһы Аппалач платоһы, ә артабан — Үҙәк тигеҙлектәр буйлап аға.

Йылға буйында урынлашҡан иң ҙур ҡалалар: Питтсбург, Хантингтон, Портсмут, Цинциннати, Ковингтон, Луисвилл, Уилинг, Эвансвилл һәм Метрополис.

Эре ҡушылдыҡтары: Аллегейни, Мононгахела, Бивер, Уилинг-Крик, Литл-Маскингум, Дак-Крик, Маскингум, Литл-Канова, Хокинг, Канова, Гайандотт, Биг-Сэнди, Литл-Сэнди, Сайото, Литл-Сайото, Литл-Майами, Ликинг, Майами-Ривер, Солт, Кентукки, Грин-Ривер, Уобаш, Камберленд, Теннесси.

Хужалыҡта әһәмиәте[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Йылғаның барлыҡ оҙонлоғонда суднолар йөрөй ала (суднолар йөрөшөнөң гарантиялы тәрәнлеге 2,7 м). Суднолар йөрөшө тәрәнлеген тәьмин итеү өсөн Огайола гидроузелдар каскады төҙөлгән. Йылға бассейнындағы һыу юлдарының дөйөм оҙонлоғо яҡынса 4000 км. Луисвилл ҡалаһы янындағы тупһаларҙы уратып каналдар яһалған. Йылға бассейнында эре ГЭС-тар бар, уларҙың күбеһе Теннесси йылғаһында урынлашҡан.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]