Рәсәй Федерацияһы Оборона министрлығының Хәрби университеты

Рәсәй Федерацияһы Оборона министрлығының Хәрби университеты
	Рәсәй Федерацияһы Оборона министрлығының Хәрби университеты
Нигеҙләү датаһы	1919
Дәүләт	Рәсәй
Административ-территориаль берәмек	Мәскәү
Алдағы	В. И. Ленин исемендәге Хәрби-сәйәси академия
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Рәсми сайт	vumo.mil.ru
	Рәсәй Федерацияһы Оборона министрлығының Хәрби университеты Викимилектә

Хәрби университет — Рәсәй Федерацияһы Оборона министрлығының юғары хәрби уҡыу йорто. Әлеге белем усағы гуманитар, социаль, юридик, филология, финанс, иҡтисади һәм офицерҙар кадрҙар әҙерләү йүнәлештәре буйынса Рәсәй Федерацияһы Ҡораллы Көстәренең уҡытыу-методик һәм ғилми үҙәге булып тора.

1994 йылдың 20 июлендә Рәсәй Ҡораллы Көстәр гуманитар академияһында (В. И. Ленин исемендәге хәрби-сәйәси академия) һәм Рәсәй Ҡораллы Көстәренең Хәрби-сәйәси академияһы (СССР Ҡораллы Көстәренең элекке Хәрби институты нигеҙендә 1992 йылдың ноябрендә булдырылған) базаһында ойошторола. Беренсе тапҡыр бер уҡыу йортонда иҡтисади, гуманитар, юридик һәм филологик кадрҙар әҙерләү йүнәлештәре туплана.

Белем биреү эшмәкәрлеген алып барыу хоҡуғына лицензия (мөҙҙәтһеҙ): 2011 йылдың 11 апрелендәге 1081-се теркәү һаны. Дәүләт аккредитацияһы тураһында таныҡлыҡ: 2011 йылдың 18 июнендәге 0574-се теркәү һаны.

Тарихы һәм хәҙерге торошо[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1919—1974[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Хәрби университеттың булдырыу көнө — 1919 йылда Ҡыҙыл Армия институтын ойоштороу көнө (һуңынан В. И. Ленин исемендәге Хәрби-сәйәси академия)..

1940 йылда СССР-ҙың Халыҡ комиссарҙары советы юғары хәрби-уҡыу йорто статусына эйә Көнсығыш факультетының Мәскәү дәүләт педагогия институты ҡарамағында 2-се сит телдәр институтын ойоштороу тураһында ҡарар ҡабул итә. Уға Ҡыҙыл Армия училищелары һәм академиялары өсөн инглиз, немец һәм француз телдәренең хәрби уҡытыусыларын әҙерләү бурысы йөкмәтелә.1941 йылдың башында факультет яңы рәсми исем алды: 1-се һәм 2-се МГПИИЯ ҡарамағындағы Көнбайыш телдәрҙең хәрби факультеты.1942 йылдың 12 апрелендә СССР Халыҡ комиссары бойороғо менән 2-се МГПИИЯ эргәһендәге көнбайыш телдәрҙең хәрби факультеты Ҡыҙыл Армияның сит ил телдәре хәрби институты тип үҙгәртелә. Шул уҡ бойороҡҡа ярашлы институт составына Мәскәү көнсығыш ғилеме институты ҡарамағындағы көнсығыш телдәренең хәрби факультеты һәм Орск ҡалаһынан сит телдәрҙең хәрби курстары инә. Ҡыҙыл Армия Хәрби сит телдәр институты начальнигы генерал — майор Николай Николаевич Биязи, ә уның сәйәси бүлек буйынса урынбаҫары — полк комиссары Бабкин Петр Николаевич.

1974—1994[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1974 йылдың 1 авгусында Сит телдәр хәрби институты нигеҙендә СССР Оборона министрлығының хәрби институты ойошторола, ошо уҡ йылдың 12 авгусында В. И. Ленин исемендәге Хәрби-сәйәси академиянан хәрби институт составына хәрби-юридик факультет күсерелә.

1994-се йылдан[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

2009 йылдан алып тулы исеме — «Хәрби университет» юғары һөнәри белем биреү федераль дәүләт хәрби белем биреү учреждениеһы.

2010 йылда Хәрби университет составына армия генералы А. В. Хрулёв исемендәге Ярославль хәрби финанс-иҡтисад институты индерелә; 2011 йылдың сентябренән университетҡа Хәрби тыл һәм транспорт академияһынан гуманитар һөнәр курсанттары (Ульяновск ҡалаһы филиалы); Хәрби элемтә академияһы (Новочеркасск ҡалаһы филиалы); Петр Великий исемендәге Стратегик тәғәйенләнештәге ракета ғәскәрҙәре хәрби академияһы (Дондағы Ростов ҡалаһы филиалы); Санкт-Петербург юғары хәрби радиоэлектроника училищеһы (хәрби институт) хеҙмәткәрҙәре килделәр.

2011 йылдың 15 декабренән алып тулы исеме — «Хәрби университет» Федераль дәүләт бюджет хәрби белем биреү учреждениеһы. 2012 йылдың 1 июненән — «Хәрби университет» юғары һөнәри белем биреү федераль дәүләт ҡаҙна учреждениеһы.

2011 йылдан Хәрби университет 3-сө быуын юғары профессиональ белем биреүҙең федераль дәүләт стандарттары буйынса хәрби белгестәр һәм граждандар әҙерләүгә күсә.Бакалавриат һәм магистратура уҡыусыларын ҡабул итеү өсөн асыҡ.

2017 йылдың 1 сентябренән «Хәрби эшмәкәрлекте мәғлүмәти һәм медиакоммуникация менән тәьмин итеү» һөнәре буйынса уҡытыу индерелә^[1].

2018 йылда Баш хәрби-сәйәси идара булдырылғандан һуң, 2019 йылдан университет хәрби-сәйәси эш буйынса белгестәр әҙерләү өсөн төп юғары уҡыу йорто буласаҡ, тигән ҡарар ҡабул ителә.

2019 йылдың 5 ноябрендә Рәсәй оборона министры генерал Сергей Шойгу РФ Оборона министрлығының хәрби университетына Жуков ордены тапшырҙы.^[2].

Тасуирлама[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Юғары уҡыу йортоноң төп эш өлкәһе — Абхазия Республикаһы, Әрмәнстан, Ҡаҙағстан Республикаһы, Ҡырғыҙстан Республикаһы, Тажикстан, Ҡытай Халыҡ Республикаһы, Төркмәнстан, Әзербайжан Республикаһы, Лаос, Мозамбик, Монголия, Эфиопия, Сүрия, Алжир, Йемен өсөн белгестәр әҙерләү.

Университетты тамамлаусылар Ҡораллы Көстәрҙең бөтә төрҙәрендә лә: Рәсәй , Рәсәй Хәрби хәрәкәттәр ветерандары союзы, Рәсәй Федераль именлек хеҙмәте, Рәсәй Федераль именлек хеҙмәте, Дәүләт Думаһында һәм Федерация Советында, Рәсәй Сит ил эштәре министрлығында һәм Рәсәй дәүләт власының башҡа органдарында хеҙмәт итә һәм эшләй. Хәрби университетты һәм юғары уҡыу йорттарын тамамлаусылар араһында — 278 Советтар Союзы Геройы, дүрт Социалистик Хеҙмәт Геройы һәм Рәсәй Федерацияһының 11 Геройы.

Хәрби университетта уҡыу процесы 54 кафедрала 2000-дән ашыу уҡыу дисциплиналары буйынса алып барыла.

Ғилми һәм педагогик эшмәкәрлекте 700-ҙән ашыу ғалим алып бара, шул иҫәптән 136 доктор һәм 600-ҙән ашыу фән кандидаты, 150-нән ашыу кеше — профессор һәм 300-ҙән ашыу доцент, 100-ҙән ашыу кеше маҡтаулы исемдәргә лайыҡ.^[3].

Хәрби университет структураһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Бүлектәре һәм хеҙмәттәре

— Ғалимдар советы
— Уҡыу-методик бүлек
— Ғилми эште ойоштороу һәм фәнни-педагогик кадрҙар әҙерләү бүлеге
— Кадрҙар бүлеге
— Строевой бүлек
— Финанс-иҡтисади хеҙмәт
— Мобилизация бүлеге
— Дәүләт серен яҡлау хеҙмәте
— Поликлиника
— Китапхана
— Уҡыу процесын тәьмин итеү базаһы
— Оркестр

Институттар һәм факультеттар

— Хәрби институт (хәрби дирижёрҙар)
— Хәрби-сәйәси эш факультеты
— Хәрби-сәйәси эш һәм журналистика факультеты
— Рәсәй милли гвардияһы ғәскәрҙәре факультеты
— Финанс-иҡтисад факультеты
— Хәрби-юридик факультет
— Прокурор-тикшереү факультеты
— Сит телдәр факультеты
— Квалификацияны камиллаштырыу факультеты
— Махсус факультет
— Бюджеттан тыш факультет

Кафедралар

Оператив-тактик әҙерлек кафедраһы (Ҡоро ер ғәскәрҙәре)
оператив-тактик әҙерлек кафедраһы (Ҡораллы Көстәр һәм ғәскәрҙәр төрҙәре)
тактика кафедраһы
Внутренних Войск тактика кафедраһы (оператив ҡулланыу)
һуғыш һәм хәрби сәнғәт тарихы кафедраһы
физик әҙерлек кафедраһы
автомобиль әҙерлек кафедраһы
Тел ғилеме һәм әҙәбиәт кафедраһы
сит телдәр кафедраһы
рус теле кафедраһы
Тарих кафедраһы
педагогика кафедраһы
политология кафедраһы
философия һәм динде өйрәнеү кафедраһы
Иҡтисади теориялар һәм хәрби иҡтисад кафедраһы
ҡоралдар һәм техниканы етештереү һәм ремонтлау иҡтисады менән идара итеү кафедраһы
психология кафедраһы
Хәрби хоҡуҡ кафедраһы
информатика һәм идара итеү кафедраһы
социология кафедраһы
әхлаҡи-психологик тәьминәт кафедраһы
хәрби хакимиәт, административ һәм финанс хоҡуғы кафедраһы
Гражданлыҡ хоҡуғы кафедраһы
конституция (дәүләт) һәм халыҡ-ара хоҡуҡ кафедраһы
хеҙмәт хоҡуғы, граждандар һәм арбитраж процесы кафедраһы
криминалистика кафедраһы
дәүләт һәм хоҡуҡ теорияһы һәм тарихы кафедраһы
енәйәт хоҡуғы кафедраһы
енәйәт процесы кафедраһы
социаль-мәҙәни эшмәкәрлек кафедраһы
мәғлүмәт менән тәьмин итеү кафедраһы
алыҫ Көнсығыш телдәре кафедраһы
урта көнсығыш телдәре кафедраһы
яҡын көнсығыш телдәре кафедраһы
инглиз теле кафедраһы (төп)
инглиз теле кафедраһы (икенсе)
Германия телдәре кафедраһы
романтик телдәр кафедраһы
француз теле кафедраһы
фортепиано кафедраһы
хәрби оркестрҙарҙың инструменттар кафедраһы
Хәрби-дирижер кафедраһы
хәрби-оркестр хеҙмәте кафедраһы
Партитур инструментовкалар һәм уҡыуҙар кафедраһы
Музыка теорияһы һәм тарихы кафедраһы
Ҡораллы Көстәрҙе финанс-иҡтисади тәьмин итеү кафедраһы
Ҡораллы Көстәрҙә банк эшмәкәрлеге менән идара итеү һәм финанс кафедраһы
көндәлек ғәскәрҙәр эшмәкәрлеге менән идара итеү кафедраһы
БДБ һәм Рәсәй илдәренең телдәр һәм мәҙәниәт кафедраһы

Начальнитары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1963—1973 — генерал-полковник Андрей Матвеевич Андреев, Советтар Союзы Геройы
1973—1978 — генерал-полковник Иван Сергеевич Катышкин
1978—1988 — генерал-полковник Магомед Танкаевич Танкаев

Хәрби университеты начальниктары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1994—1999 — генерал-полковник Николай Иванович Звинчуков
1999—2001 — генерал-полковник Иван Иванович Ефремов
2001—2017— педагогия фәндәре докторы, профессор, генерал-полковник (запаста — 2009 йылдан). Валерий Иванович Марченков
2017 — хәҙерге ваҡыт — юридик фәндәр кандидаты, генерал-лейтенант Игорь Викторович Мишуткин.

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Военный университет: Страницы Истории. 1919—2009 / под общ. ред. ген.-полковника В. И. Марченкова. — М., 2009. — 248 с., ил. — ISBN 978-5-88149-380-6.
Ефремов И. И. Военный университет: очерк истории. — М., 2002.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

↑ В Военном университете Минобороны России будут готовить специалистов по информационному обеспечению военной деятельности (билдәһеҙ) (3 май 2017). Дата обращения: 26 июнь 2018.
↑ Министр обороны России генерал армии Сергей Шойгу вручил Военному университету Минобороны РФ орден Жукова / mil.ru, 5 ноября 2019
↑ Камнев П. Школа командиров гуманитарных войск // Военно-промышленный курьер. — 2019. — 5—11 ноября. — С. 6. 2019 йыл 14 декабрь архивланған.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

[1] В Военном университете Минобороны России будут готовить специалистов по информационному обеспечению военной деятельности (билдәһеҙ) (3 май 2017). Дата обращения: 26 июнь 2018.

[2] Министр обороны России генерал армии Сергей Шойгу вручил Военному университету Минобороны РФ орден Жукова / mil.ru, 5 ноября 2019

[3] Камнев П. Школа командиров гуманитарных войск // Военно-промышленный курьер. — 2019. — 5—11 ноября. — С. 6. 2019 йыл 14 декабрь архивланған.

[1]

[2]

[3]