Ай (ваҡыт) битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Башҡа мәғәнәләре|Ай (мәғәнәләр)}}

'''Ай''' — [[календарь|календарҙағы]] [[ваҡыт]] берәмеге, яҡынса [[Ай (күк есеме)|Айҙың]] [[Ер (планета)|Ер]] тирәләй бер тапҡыр әйләнеп сығыу арауығына тигеҙ. 

== [[Календарь|Календарҙ]]а ай исемдәре ==
[[Григориан стиле]]ндә (шулай уҡ [[Юлиан стиле]]ндә лә) [[Ай (күк есеме)|Ай]] фазаһына бәйләнмәгән ай исемдәре ҡулланыла. Был таблицала башҡортса ай атамалары ла бирелә

{{Айҙар}}

== Айҙа көндәр һаны ==
<center>
{| class="wikitable"
|-
|   1
|  2
|     3
|   4
|      5
|     6
|     7
|   8
| 9
|  10
|   11
|  12
|-
! Ғинуар<br />(Һыуығай)
! Февраль<br />(Шаҡай)
! Март<br />(Буранай)
! Апрель<br />(Алағарай)
! Май<br />(Һабанай) 
! Июнь<br />(Һөтай)
! Июль<br />(Майай)
! Август<br />(Урағай)
! Сентябрь<br />(Һарысай)
! Октябрь<br />(Ҡарасай)
! Ноябрь<br />(Ҡырпағай)
! Декабрь<br />(Аҡъюлай)
|-
| 31 көн
| 28 көн
| 31 көн
| 30 көн
| 31 көн
| 30 көн
| 31 көн
| 31 көн
| 30 көн
| 31 көн
| 30 көн
| 31 көн
|-
|
| 29 көн
кәбисә
йылда
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|}
</center>

* Әгәр йыл һаны 4-кә ҡалдыҡһыҙ бүленһә, февралдә 29 көн (кәбисә йылы), әммә 1700, 1800, 1900, 2100, 2200, 2300 йылдар Григориан календарында кәбисә түгел. 
* Кәбисә йылдар: …, 1980, 1984, 1988, 1992, 1996, 2000, 2004, 2008, [[2012]], [[2016]].
* Яҡындағы кәбисә йылы: [[2024]] .

== Исламда ай атамалары ==

# [[Мөхәррәм]] — {{lang-ar|محـرّ&#160;م}} 30 көн
# [[Сәфәр]] — {{lang-ar2|صفـر}} 29 көн
# [[Рабиғел әүүәл]] — {{lang-ar2|ربـيع الأول}} 30 көн
# [[Рабиғел ахыр]] — {{lang-ar2|ربـيع الآخر}} 29 көн
# [[Йомадиәл әүүәл]] — {{lang-ar2|جمادى الأول}} 30 көн
# [[Йомадиәл ахыр]] — {{lang-ar2|جمادى الآخر}} 29 көн
# [[Рәжәб]] — {{lang-ar2|رجـب}} 30 көн
# [[Шәғбан]] — {{lang-ar2|شعـبا&#160;ن}} 29 көн
# [[Рамаҙан]] — {{lang-ar2|رمضا&#160;ن}} 30 көн
# [[Шәүүәл]] — {{lang-ar2|شوّ&#160;ال}} 29 көн
# [[Зөлҡәғиҙә]] — {{lang-ar2|ذو الـقـعـدة}} 30 көн
# [[Зөлхизә (ай)|Зөлхизә]] — {{lang-ar2|ذو الحجة}} 29-30 көн [https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D1%8F%D1%86] [https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8C]

== Сығанаҡтар ==
*[http://askimam.ru/upload/iblock/958/Islamic-Months.pdf Мухаммад Таки Усмани «Исламские месяцы»]
* [http://direct-time.com/index.php?id=12 Перевод дат исламского календаря в другие календари] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130417082816/http://direct-time.com/index.php?id=12 |date=2013-04-17 }}
* [http://www.staff.science.uu.nl/~gent0113/islam/islam_tabcal.htm Конвертер дат европейского и мусульманского календарей (англ.)]
* [http://creounity.com/apps/time_machine/index.php?go=arab.php&lang=ru Веб-приложение «Creounity Машина Времени»: конвертирование дат из лунной хиджры в григорианский календарь и обратно, а также ещё 24 системы летоисчисления]
* [http://hical.info/lang.php?lang=ru Перевод дат григорианского календаря в даты исламского календаря.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180420001450/http://hical.info/lang.php?lang=ru |date=2018-04-20 }}

== Иҫкәрмәләр ==
{{Примечания}}


[[Категория:Ваҡыт]]
[[Категория:Айҙар]]
[[Категория:Ислам]]
[[Категория:Ислам терминдары]]
[[Категория:Астрономия]]