Аҡбур битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Башҡа мәғәнәләре|Аҡбур (төшөнсә)}}
[[Файл:Chalk (kreda).JPG|thumb|Аҡбур|274x274px]]
[[Файл:Tafelkreide1.jpg|thumb|Мәктәп аҡбуры|277x277px]]
[[Файл:Craie1.jpg|thumb|Мәктәп аҡбуры|276x276px]]

'''Акбу́р''' — аҡ төҫтәге йомшаҡ таш<ref>Толковый словарь современного башкирского литературного языка. (под. ред З.Г.Ураксина, 2005)</ref>; төҙөлөш һәм буяу материалы<ref>Русско-башкирский словарь архитектурных терминов (З.Г.Ураксин, З.А.Сиразитдинов, 2004)</ref>; ниндәйҙер әйберҙе, яҫылыҡ өҫтөн аҡлау, ағартыу йәки синыф таҡтаһында яҙыу, һыҙыу, һүрәт төшөрөү өсөн ҡулланыла<ref>Русско-башкирский словарь по изобразительному искусству (Р.Р.Фатихов)</ref>; химия, резина, ҡағыҙ һ.б. сәнәғәт өлкәләрендә ҡулланылыусы йомшаҡ таш<ref>Русско-башкирский словарь химических терминов (Л.Мигранова)</ref>.

Еңелсә цементланган ултырма, тау тоҡомо, ваҡ кальцит бөртөктәренән, карбонат һыу үҫемлектәре - кокколитофоридлар һәм фораминифералар тышсаһыннан, һирәк кенә кремний, пирит һәм фосфорит конкрецияләренан ғибәрәт. Төҫө аҡ йәки һарғылт. Ҡатылығы 1-ҙән кәмерәк. Тығыҙлыгы 2690-2720 кг/м³, күҙәнәклелеге 44-50%. Характерлы билдәләре - йомшаҡлығы, һынған урындың ҡытыршы, балсыҡлы булыуы. Акбур йылы диңгеҙләрнең 30 -ҙан алып 500 метрға тиклем тирәнлектә ултырма тәшкил иткән ярым ҡаты ләмдәре рәүешендә була. Саф төрө акбур системаһының юғары ҡатламдарында йышыраҡ осорай. Акбур ултырмаларының иң ҙур полосасы Европала таралған, иң ҡалын урыны Харьков ҡалаһы районында 600 м тәшкил итә.
<gallery>
Файл:Dscn0646-needles 600x800.jpg|Уайт уртауы яры аҡбур утрауы
Файл:Hunstanton Cliffs.jpg|Ҡыҙыл аҡбур ҡая
Файл:White cliffs, blue sky.jpg|Аҡ аҡбур ҡая
</gallery>

== Һылтанмалар ==
* {{ВТ-ЭСБЕ|Мел}}

== Иҫкәрмәләр ==
<references/>

== Сығанаҡтар ==
* [http://tatarile.org/maglumat/ Татар энциклопедияһы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131207140810/http://tatarile.org/maglumat |date=2013-12-07 }} {{Ref-tt}}

[[Категория:Ултырма тау тоҡомдары]]
[[Категория:Төҙөлөш материалдары]]
[[Категория:Алфавит буйынса тау тоҡомдары]]