Вәкиллектәре булмаған милләттәр һәм халыҡтар ойошмаһы битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Организация
|название                = Вәкиллектәре булмаған милләттәр һәм халыҡтар ойошмаһы
|альтернативное          = <!-- Место для официальных языков ОНН -->
'''Unrepresented Nations and Peoples Organization <br />(UNPO)'''
<!-- Место для официальных языков ОНН -->
|цвет_названия = #FFFFFF
|background_color = #4B92DB
|логотип = Flag of the Unrepresented Nations and Peoples Organisation.svg
|подпись = UNPO флагы
|карта1 = Worldmap UNPO.png
|легенда1 = <div style="text-align:center; padding-left:1em; font-size:90%">UNPO ағзалары ингән дәүләттәр
{{legend|#008000|бойондороҡһоҙ булған элекке ағзалар}}
{{legend|#00C600|''(де-факто) бойондороҡһоҙ'' булған дәүләт-ағзалар}}
{{legend|#DADA00|1 ағза}}
{{legend|#FFCE63|2 ағза}}
{{legend|#FFA552|3 ағза}}
{{legend|#FF0000|3 ағзанан ашыу}}
</div>
|тип = халыҡ-ара ойошма
|членство = 46<ref>[http://unpo.org/members.php Государства члены] (англ.)</ref><ref name="ОНН">http://www.worldstatesmen.org/International_Organizations2.html#UNPO World Statesman.org. Retrieved February 7, 2012</ref> ағза
|тип_центра = Штаб-фатир
|центр = {{флаг|Нидерланды}}&nbsp; [[Гаага]] [[Нидерланд]]
<br />Өҫтәмә офистар:<br />
{{флаг|Бельгия}}&nbsp; [[Брюссель]] [[Бельгия]]<br />
{{флаг|Швейцария}}&nbsp; [[Женева]] [[Швейцария]]
|языки = [[Инглиз теле|инглиз]]
|должность_руководителя1 = '''Генераль сәркәтип'''
|имя_руководителя1 = {{флаг|Италия}}&nbsp;Марино Бусдачин
|должность_руководителя2 = '''Президент'''
|имя_руководителя2 = {{флаг|Тибет}}&nbsp; Нгаванг Чопел
|должность_руководителя3 ='''Вице-президент'''
|имя_руководителя3 = {{флаг|Сомалиленд}}&nbsp; Мөхәммәт Даар
|событие_основания1 = '''UNPO Уставына ҡул ҡуйыу'''
|дата_основания1 = 11.02.1991<ref name="ОНН" />
|событие_основания2 = 
|дата_основания2 = 
|событие_основания3 =
|дата_основания3 =
|событие_основания4 =
|дата_основания4 =
|сайт = http://www.unpo.org/
}}
'''Вәкиллектәре булмаған милләттәр һәм халыҡтар ойошмаһы''' ({{lang-en|Unrepresented Nations and Peoples Organization (UNPO)}}) — үҙ дәүләттәре булмаған һәм/йәки оккупацияланған һәм бәхәсле территорияларҙа йәшәгән милләттәрҙең һәм төп халыҡтарҙың мәнфәғәттәрен яҡлауҙы маҡсат итеп ҡуйған халыҡ-ара ойошма.

Ҡағиҙә булараҡ UNPO ағзаларының халыҡ-ара вәкиллектәре булмай йәки улар ҡайһы бер халыҡ-ара ойошмаларҙа күҙәтеүсе булараҡ ҡына күрһәтелгәндәр. Ойошмаға ингәс UNPO ағзалары үҙҙәренең милли мәнфәғәттәре өсөн көрәштә көс ҡулланмаҫҡа тейеш булалар.

== Ойошма ағзалары ==
2015 йылға ҡарата ойошма ағзалары<ref>{{cite web|url=http://unpo.org/members.php|title=Unrepresented Nations and Peoples Organization Members|publisher=Unrepresented Nations and Peoples Organization|lang=en|accessdate=2015-07-26}}</ref>:
{{col-begin}}
{{col-2}}

=== Азия ===
* [[Файл:Flag of Arabistan.svg|22px|border]] Ғәрәбстан (Хузестан, Ахваз), (2003 йылдан алып)
* [[Файл:FlagofAssyria.svg|22px|border]] Ассирия (1991 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of Free Aceh Movement.svg|border|22px]] Ачех (2014 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of the Inner Mongolian People's Party.svg|22px|border]] Эске Монголия (2007 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of Xinjiang Uyghur (East Turkestan).svg|22px|border]] Уйғырстан (Көнсығыш Төркөстан) (1991 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of Balochistan.svg|22px|border]] Көнсығыш Белуджистан (2008 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of Balawaristan.svg|22px|border]] Гилгит-Балтистан (Балаваристан) (2008 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of FULRO.svg|22px|border]] Дегар (тхыонги) (2003 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of BNP.svg|22px|border]] Көнбайыш Белуджистан (2005 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of Iraq Turkmen Front.svg|22px|border]] Төркмән иле (Ираҡ төркмәндәре) (1991 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of Kurdistan.svg|22px|border]] Курдистан (2007 йылдан алып)
* Кордильера (1991 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of KKF.svg|22px|border]] Кхмер-кром (2001 йылдан алып)
* Моро
* [[Файл:In nagaland.png|22px|border]] Нагаленд (Нагалим) (1993 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of Sindh.svg|22px|border]] Синд (2002 йылдан алып)
* Сулу (2014 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of Taiwan.svg|22px|border]] [[Тайвань]] (1991 йылдан алып)
* [[Файл:The flag of Talysh.gif|22px|border]] Талышстан (2014 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of Tibet.svg|22px|border]] [[Тибет]] (1991 йылдан алып)
* [[Файл:Hmong Flag.png|22px|border]] Хмонги (2007 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of Chin State.svg|22px|border]] Чин (2001 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of the Chittagong Hill Tracts Shanti Bahini.svg|border|22px]] Читтагонг таулы районы (1991 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of South Moluccas.svg|22px|border]] Көньяҡ Молукка утрауҙары (1991 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of South Azerbaijan.svg|22px|border]] Көньяҡ Әзербайжан (2007 йылдан алып)
{{col-2}}

=== Африка ===
* [[Файл:Afrikaner Vryheidsvlag.svg|22px|border]] Африканерҙар (2008 йылдан алып)
* [[Файл:Berber flag.svg|22px|border]] Амазиг (Берберия) (2014 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of Barotseland.svg|22px|border]] Баротселенд (2013 йылдан алып)
* Батваленд (1993 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of Venda (1973–1994).svg|22px|border]] Венда
* [[Файл:Flag of Zanzibar.svg|22px|border]] [[Занзибар]]
* [[Файл:Bandera masai.svg|22px|border]] Масаи
* [[Файл:Flag of Ogaden National Liberation Front.svg|22px|border]] Огаден (2010 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of the Ogoni people.svg|22px|border]] Огони (1993 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of the Oromo Liberation Front.svg|22px|border]] Оромо (2004 йылдан алып)
* [[Файл:Rehobothflag.svg|22px|border]] Рехобот (2007 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of Somaliland.svg|22px|border]] Сомалиленд (2004 йылдан алып)
* Харатин (2011 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of The Federal Republic of Southern Cameroons.svg|22px|border]] Көньяҡ Камерун

=== Америка ===
* [[Файл:Flag of the Mapuches (1992).svg|22px|border]] Мапуче (араукандар) (1993 йылдан алып)

=== Европа ===
* [[Файл:Flag of Abkhazia.svg|22px|border]] [[Абхазия]] (1991 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of Brittany.svg|22px|border]] Бретань (2015 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of Kosovo.svg|22px|border]] [[Косово]] (1991 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of the Crimean Tatar people.svg|22px|border]] [[Ҡырым татарҙары]] (1991 йылдан алып)
* [[Файл:Lezgiflag1.jpg|22px|Lezgiflag1]] Лезгиндар (2012 йылдан алып)
* [[Файл:Savoie flag.svg|22px|border]] Савойя (2014 йылдан алып)
* [[Файл:Free Territory Trieste Flag.svg|22px|border]] Триест (2014 йылдан алып)
* [[Файл:Flag of Adygea.svg|22px|border]] Черкесия (1994 йылдан алып)

=== Океания ===
* [[Файл:Flag of West Papua.svg|border|22px]] Көнбайыш Папуа (2013 йылдан алып)
{{col-end}}

== Ағзалығы туҡтатылғандар ==
* Австралия аборигендары
* [[Файл:Flag of Buryatia.svg|22px|border]] [[Бүрәт Республикаһы]] ({{dts|format=dmy|1996|2|3}} — {{dts|format=dmy|2010|2|13}})
* [[Файл:Bandera Grecs d'Albània.svg|22px|border]] Албания гректары
* Дене ({{dts|format=dmy|2004|12|19}} — {{dts|format=dmy|2009|10|9}})
* [[Файл:Inkerin lippu.svg|22px|border]] Ингрия ({{dts|format=dmy|1993|1|17}} — {{dts|format=dmy|2009|10|9}})
* [[Файл:Flag of Chechen Republic of Ichkeria.svg|border|22px]] Ичкерия чечен республикаһы ({{dts|format=dmy|1991|8|6}} — {{dts|format=dmy|2010|9|10}})
* [[Файл:Flag of Hawaii.svg|22px|border]] Ка Лахуи Гавайи
* [[Файл:Flag of Kayah State.svg|22px|border]] Карендар
* [[Файл:Flag of Komi.svg|22px|border]] [[Коми Республикаһы|Коми]] ({{dts|format=dmy|1993|1|17}} — {{dts|format=dmy|2009|10|9}})
* [[Файл:Flag of Mari El (2011).png|22px|border]] [[Марий Эл]] ({{dts|format=dmy|1991|8|6}} — {{dts|format=dmy|2009|10|9}})
* [[Файл:New Mon State Party flag.svg|22px|border]] Мон
* [[Файл:Flag of Myanmar.svg|22px|border]] Мьянма ([[:en:National Council of the Union of Burma|''оппозиция'']]) ({{dts|format=dmy|2008|5|15}} — {{dts|format=dmy|2010|2|13}})
* Науа (Бальсас) ({{dts|format=dmy|2004|12|19}} — {{dts|format=dmy|2008|9|20}})
* [[Файл:Flag of Tuva.svg|22px|border]] [[Тыва Республикаһы]] ({{dts|format=dmy|1996|2|3}} — {{dts|format=dmy|2010|2|13}})
* [[Файл:Flag of the Shan State.svg|22px|border]] Шан ({{dts|format=dmy|1997|4|17}} — {{dts|format=dmy|2010|2|6}})

== Элекке ағзалары ==
Төрлө сәбәптәр менән UNPO сыҡҡан элекке ағзалар, шул иҫәптән бойондороҡһоҙ алып [[БМО]]-ға ингәндәр <span style="background:#ccddff;width:50px;border:1px solid #aaaaaa">күк төҫ</span> менән билдәләнгән:
{| class="wikitable sortable"
|-
! Элекке ағзалар
! Инеү датаһы
! Сығыу датаһы
|-
| [[Файл:Flag of Bashkortostan.svg|22px|border]] [[Башҡортостан]]
| {{dts|format=dmy|1996|2|3}}
| {{dts|format=dmy|1998|6|30}}
|-
| {{flagicon image|Flag of Bougainville.svg}} Бугенвиль
| {{dts|format=dmy|1991|8|6}}
| {{dts|format=dmy|2008|3|1}}
|- style="background:#cdf;"
| {{Flag|Грузия|1990}} [[Грузия]]
| {{dts|format=dmy|1991|2|11}}
| {{dts|format=dmy|1992|7|31}}
|-
| [[Файл:Flag of Gagauzia.svg|22px|border]] Ғағаузия
| {{dts|format=dmy|1994|4|16}}
| {{dts|format=dmy|2007|12|1}}
|-
| [[Файл:Flag of Ingushetia.svg|22px|border]] [[Ингушетия]]
| {{dts|format=dmy|1994|7|30}}
| {{dts|format=dmy|2008|3|1}}
|- style="background:#cdf;"
| {{TLS}}
| {{dts|format=dmy|1993|1|17}}
| {{dts|format=dmy|2002|9|27}}
|-
| [[Файл:Flag of the Kumukh people.png|22px|border]] Ҡумыҡтар
| {{dts|format=dmy|1997|4|17}}
| {{dts|format=dmy|2008|3|1}}
|-
| [[Файл:Pine Ridge Flag.svg|22px|border]] Лакота халҡы
| {{dts|format=dmy|1994|7|30}}
| {{dts|format=dmy|2007|12|1}}
|- style="background:#cdf;"
| {{LAT}}
| {{dts|format=dmy|1991|2|11}}
| {{dts|format=dmy|1991|8|17}}
|-
| [[Файл:Flag of Albania.svg|22px|border]] [[Македония]] албандары
| {{dts|format=dmy|1994|4|16}}
| {{dts|format=dmy|2008|3|1}}
|-
| {{flagicon image|Flag of British Columbia.svg}} Нухалҡтар
| {{dts|format=dmy|1998|9|23}}
| {{dts|format=dmy|2008|3|1}}
|- style="background:#cdf;"
| {{PLW}}
| {{dts|format=dmy|1991|2|11}}
| {{dts|format=dmy|1994|12|15}}
|-
| {{flagicon image|Rusyn flag.svg}} Русиндар
| {{dts|format=dmy|1998|9|23}}
| {{dts|format=dmy|2007|12|1}}
|-
| {{flagicon image|Flag of Sakha.svg}} [[Саха Республикаһы|Саха]]
| {{dts|format=dmy|1993|8|3}}
| {{dts|format=dmy|1998|6|30}}
|-
| [[Файл:Flag of Chuvashia.svg|22px|border]] [[Сыуашстан]]
| {{dts|format=dmy|1993|1|17}}
| {{dts|format=dmy|2008|3|1}}
|-
| [[Файл:Frondalliberamentdepolinesia.png|22px|border]] Таити
| {{dts|format=dmy|1994|7|30}}
| {{dts|format=dmy|2007|12|1}}
|-
| [[Файл:The flag of Talysh.gif|22x22пкс]] Талышстан
| {{dts|format=dmy|2005|6|26}}
| {{dts|format=dmy|2008|3|1}}
|-
| Тамил Илам
| {{dts|format=dmy|1991|2|11}}
| {{dts|format=dmy|2009|5|19}}
|-
| {{flagicon image|Flag of Tatarstan.svg}} [[Татарстан]]
| {{dts|format=dmy|1991|2|11}}
| {{dts|format=dmy|2008|3|1}}
|- style="background:#cdf;"
| {{EST}}
| {{dts|format=dmy|1991|2|11}}
| {{dts|format=dmy|1991|8|17}}
|- style="background:#cdf;"
| {{ARM}}
| {{dts|format=dmy|1991|2|11}}
| {{dts|format=dmy|1992|3|2}}
|}

== Етәкселек ==
'''Генераль сәркәтиптәр'''<ref>{{cite web|url=http://www.worldstatesmen.org/International_Organizations2.html#UNPO.org/International_Organizations2.html#UNPO|title=Worldstatesmen International Organizations|publisher=Worldstatesman|accessdate=9 July 2012}}</ref>
{| class="wikitable sortable"
|-
! Исем !! Осор
|-
| {{flagicon|Netherlands}} Майкл Ван Вальт ван Прааг (Нидерланд) || 1991-1998
|-
| {{flagicon|Tibet}} Церинг Джампа (Тибет) || 1997-1998
|-
| Элен С. Корбетт (Австралия аборигендары) || 1998-1999
|-
| {{flagicon|East Turkestan}} Эркин Альптекин (Уйғырҙар) || 1999-2003
|-
| {{flagicon|Italy}} Марино Бусдачин (Италия) || 2003 йылда алып<ref>[http://www.unpo.org/content/view/6190/62/ UNPO Presidency & Secretariat] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100707205722/http://www.unpo.org/content/view/6190/62/ |date=2010-07-07 }}, UNPO web site.</ref>
|}

'''Генераль директор'''
* Карл Габсбург-Лотринген — 19 ғинуар<ref name=unponews132>{{cite web|title=UNPO Steering Committee appoints Karl von Habsburg as the organizations new Director-General|url=http://www.unpo.org/article/132|work=UNPO Website|accessdate=23 April 2011|author=UNPO|authorlink=:en:UNPO|archiveurl=http://replay.web.archive.org/20100903011451/http://www.unpo.org/article/132|archivedate=2011-04-23}} This position is separate from the «Secretary General» as the UNPO Website explains «This is a newly created senior position within the UNPO, aimed at further enhancing the fundamental rights of its Members world-wide.»</ref> — 31 декабрь 2002<ref name="ОНН" />

'''Генераль Ассамблея рәйестәре'''
* Мёлл Линнарт — (Эстония) 1991—1993
* Эркин Альптекин — (Уйғырҙар) 1993—1997
* Сейф Шариф Хамад — (Занзибар) 1997—2001
* Джон Нимрод — (Ассирийҙар) 2001—2005
* Йёран Ханссон — (Сконе) 2005—2006

'''Президенттар'''
* Ледум Мите — (Огони) 2006—2010
* Ngawang Choephel Drakmargyapon — с 2010

== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}

== Һылтанмалар ==
* [http://www.unpo.org/ UNPO рәсми сайты]{{ref-en}}
* [http://www.unpo.org/article.php?id=4916 UNPO килешеүе] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071228105224/http://www.unpo.org/article.php?id=4916 |date=2007-12-28 }}
* [http://www.unpo.org/article.php?id=105 UNPO халыҡтарының дөйөм хоҡуҡи декларацияһы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071228105246/http://www.unpo.org/article.php?id=105 |date=2007-12-28 }}
* [http://www.unpo.ee/ Тартулағы UNPO координацион офисы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081227165456/http://www.unpo.ee/ |date=2008-12-27 }} (Көнсығыш Европа һәм Төньяҡ Азия)
* [http://www.unpo.org/section/2/1 Элекке һәм туҡтатылған ағзалар] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210419232609/https://unpo.org/section/2/1 |date=2021-04-19 }}
* [http://www.politicalresources.net/int6.htm Сборник ссылок по теме]

[[Категория:Халыҡ-ара ойошмалар]]
[[Категория:Милли аҙсылыҡтар]]
[[Категория:Пацифизм]]
[[Категория:Сепаратизм]]