Грузия халҡы битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Ук}}
[[Файл:Georgia Pop1921-2008.jpg|thumb|500 px|Грузияның халыҡ һаны]]

'''[[Грузия]] халҡының''' дөйөм иҫәбе (өлөшләтә танылған [[Көньяҡ Осетия]] һәм [[Абхазия]]нан тыш) 2018 йылдың 1 ғинуарына ҡарата 3&nbsp;729&nbsp;600 кеше тәшкил иткән<ref name="Нацстат2018">{{cite web|url=http://geostat.ge/index.php?action=page&p_id=473&lang=eng|title=Численность населения на начало года в 2010—2018 гг.|publisher=Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=1 мая 2018}}{{ref-en}}</ref>, 2017 йылдың 1 ғинуарында — 3&nbsp;726&nbsp;400 кеше<ref name="Нацстат2018"/>, 2016 йылдың 1 ғинуарында — 3&nbsp;728&nbsp;600 кеше<ref name="Нацстат2018"/>, 2014 йылдың 1 ғинуарында — 4&nbsp;490&nbsp;500 кеше<ref name="Нацстат2018"/>, 2013 йылдың 1 ғинуарында — 4&nbsp;483&nbsp;800 кеше<ref>{{cite web
 |url         = http://www.apsny.ge/2013/soc/1368063855.php
 |title       = За год численность грузинского населения сократилась на 0,3%
 |author      = 
 |date        = 2013-05-08
 |work        = 
 |publisher   = «Грузия Online»
 |accessdate  = 2013-05-09
 |lang        = ru
 |archiveurl  = https://www.webcitation.org/6GVxqLPcq?url=http://www.apsny.ge/2013/soc/1368063855.php
 |archivedate = 2013-05-10
 |deadlink    = no
}}</ref>.

2014 йылдың 4 ноябренә ҡарата йән иҫәбен алыу һөҙөмтәләренә ярашлы Грузия халҡының һаны 3&nbsp;713&nbsp;804 кеше тәшкил иткән, шул иҫәптән ҡала халҡы — 2&nbsp;122&nbsp;623 кеше (57,15 %) һәм ауыл халҡы — 1&nbsp;591&nbsp;181 кеше (42,85 %)<ref name="Перепись2014">{{cite web|url=http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|title=Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 General Population Census Main Results General Information)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census 2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS]|publisher=Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160808154843/http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf |date=2016-08-08 }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/According%20to%20preliminary%20results%20of%20the%202014%20population%20census%20Final.pdf|title=Предварительные итоги переписи населения Грузии 2014|publisher=Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=1 мая 2015}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151023164201/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/According%20to%20preliminary%20results%20of%20the%202014%20population%20census%20Final.pdf |date=2015-10-23 }}{{ref-en}}</ref>

Ир-егеттәр халыҡтың 47,7 %, ә ҡатын-ҡыҙҙар 52,3 % тәшкил итә. Ир-егеттәрҙең уртаса ғүмер оҙонлоғо — 70,1 йәш, ҡатын-ҡыҙҙарҙыҡы — 78,6 йәш, ә дөйөм уртаса күрһәткес 74,4 йәш тәшкил итә<ref name="Population201201">{{cite web
 |url         = http://www.apsny.ge/2012/pol/1338495718.php
 |title       = Население Грузии за год увеличилось на 28,4 тысячи человек
 |author      = 
 |date        = 2012-05-31
 |work        = 
 |publisher   = «Грузия Онлайн»
 |accessdate  = 2012-05-31
 |lang        = 
 |archiveurl  = https://www.webcitation.org/68cEelrVR?url=http://www.apsny.ge/2012/pol/1338495718.php
 |archivedate = 2012-06-22
 |deadlink    = no
}}</ref>.

== Динамикаһы ==
<div style="float:right; margin:0 0 .5em 1em;" class="toccolours">
'''Грузия халҡы<br />иҫәбенең динамикаһы'''<ref name="Нацстат2018"/><ref name="стат2005-2015">[http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls Национальная статистическая служба Грузии. Численность населения регионов и муниципалитетов Грузии на начало года в 2005-2015 гг.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140722065134/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |date=2014-07-22 }}{{ref-en}}</ref><ref>[http://www.statistics.ge/_files/english/population/00%20Summary%20vital%20statistics.xls Статистика населения Грузии в 1990-2009 гг.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091113215042/http://www.statistics.ge/_files/english/population/00%20Summary%20vital%20statistics.xls |date=2009-11-13 }}{{ref-en}}</ref><ref> Данные до 1993 года включают Абхазию и Южную Осетию, данные за 1994 - 2009 гг. включают частично Ленингорский район Южной Осетии (Ахалгорский район), Верхний Кодор Абхазии, а также грузинские сёла-анклавы под Цхинвалом (анклавы к северу от него (сёла Тамарашени, Курта, Кехви и др. ) и к востоку (сёла Ередви, Ванати, Белоти и др.), а также к востоку от Знаура анклав Авневи, которые учитывались Грузией как части Горийского и Карельского районов, а в 2006-2008 гг. также как части отдельных муниципалитетов Курта, Тигви, Эредви</ref>
{| cellpadding=3  class="standard sortable">
|-	
|<small>Йыл</small> 
|<small>бөтәһе<br /> мең кеше</small>	
|<small>шул иҫәптән<br /> [[Көньяҡ Осетия]]һыҙ<br /> һәм [[Абхазия]]һыҙ</small>
<!-- |-			
|	1	
| align="right" |	700,0 
| align="right" | ...
|-			
|	1200	
| align="right" |	3 000,0 
| align="right" | ...
|-			
|	1500	
| align="right" |	500,0 
| align="right" | ...
|-			
|	1800	
| align="right" |	2 000,0 
| align="right" | ...-->
|-			
|	1900	
| align="right" |	2 000,0 
| align="right" | ...
|-							
|	1959	
| align="right" |	4 044,0 
| align="right" | 3 542,5
|-			
|	1970	
| align="right" |	4 686,4 
| align="right" | 4 099,0
|-			
|	1979	
| align="right" |	4 993,0 
| align="right" | 4 409,5
|-			
|	1989	
| align="right" |	5 499,9 
| align="right" | 4 875,8
|-			
|	1990	
| align="right" |	5424,4 
| align="right" | ...
|-			
|	1991	
| align="right" |	5453,3 
| align="right" | ...
|-			
|	1992	
| align="right" |	5467,4 
| align="right" | ...
|-			
|	1993	
| align="right" |	5345,8 
| align="right" | ...
|-			
|	1994	
| align="right" |	4929,9 
| align="right" | ...
|-			
|	1995	
| align="right" |	4794,2 
| align="right" | ...
|-			
|	1996	
| align="right" |	4674,5 
| align="right" | ...
|-			
|	1997	
| align="right" |	4558,4 
| align="right" | ...
|-			
|	1998	
| align="right" |	4504,9 
| align="right" | ...
|-			
|	1999	
| align="right" |	4469,8 
| align="right" | ...
|-			
|	2000	
| align="right" |	4435,2 
| align="right" | ...
|-			
|	2001	
| align="right" |	4401,4 
| align="right" | ...
|-			
|	2002	
| align="right" |	4371,5 
| align="right" | 4 361,9
|-			
|	2003	
| align="right" |	4342,6 
| align="right" | ...
|-			
|	2004	
| align="right" |	4315,2 
| align="right" | ...
|-			
|	2005	
| align="right" |	4321,5 
| align="right" | ...
|-			
|	2006	
| align="right" |	4401,3 
| align="right" | 4 384,4
|-			
|	2007	
| align="right" |	4394,7 
| align="right" | 4 377,8
|-			
|	2008	
| align="right" |	4382,1 
| align="right" | 4 365,2
|-			
|	2009	
| align="right" |	4385,4 
| align="right" | 4 368,5
|-			
|	2010	
| align="right" |	4436,4 
| align="right" | 4 436,4
|-			
|	2011	
| align="right" |	4469,2 
| align="right" | 4 469,2
|-			
|	2012	
| align="right" |	4497,6 
| align="right" | 4 497,6
|-			
|	2013	
| align="right" |	4483,8 
| align="right" | 4 483,8
|-			
|	2014	
| align="right" |	4490,5 
| align="right" | 4 490,5
|-			
|	2015	
| align="right" |	3721,9 
| align="right" | 3 721,9
|-			
|	2016	
| align="right" |	3728,6 
| align="right" | 3 728,6
|-			
|	2017	
| align="right" |	3726,4 
| align="right" | 3 726,4
|-			
|	2018	
| align="right" |	3729,6 
| align="right" | 3 729,6
|}			
</div>

{{ВыводДанных|Заголовок=Халыҡ иҫәбе<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng_pop.php 15 новых независимых государств. Численность населения на начало года, 1950-2013, тысяч человек]</ref><ref name="Нацстат2018"/>|Больше=рост|Меньше=уменьшение|1950|3528000|1951|3585000|1952|3646000|1953|3710000|1954|3775000|1955|3839000|1956|3904000|1957|3967000|1958|4031000|1959|4044000|1960|4129200|1961|4189900|1962|4258000|1963|4325000|1964|4389000|1965|4450000|1966|4504900|1967|4556000|1968|4598000|1969|4640000|1970|4674400|1971|4728600|1972|4778000|1973|4818000|1974|4856000|1975|4895400|1976|4920000|1977|4960000|1978|4986000|1979|4993182|1980|5029100|1981|5071000|1982|5100000|1983|5134000|1984|5167000|1985|5230000|1986|5234000|1987|5266000|1988|5396700|1989|5400841|1990|5424400|1991|5453300|1992|5467400|1993|5345800|1994|4929900|1995|4794200|1996|4674500|1997|4558400|1998|4504900|1999|4469800|2000|4435200|2001|4401400|2002|4371534|2003|4342600|2004|4315200|2005|4321500|2006|4401292|2007|4394702|2008|4382070|2009|4385429|2010|4436400|2011|4469200|2012|4497617|2013|4483800|I.2014|4490500|XI.2014|3713804|2015|3721900|2016|3728600|2017|3726400|2018|3729600| Оформление=standard| Столбцов=8}}

<gallery perrow="4" widths="500px" heights="270px"> 
File:Плотность населения Грузии 2016 г.png|thumb|2016 йылға ҡарай Грузия халҡының тығыҙлығы (Абхазия һәм Көньяҡ Осетия менән бергә).
</gallery>

=== Тәнҡит ===
Грузия халыҡтары донъя конгрессының вице-президенты, Урыҫ һәм грузин халыҡтары берҙәмлеге фондының президенты В. К. Хомерики буйынса, Грузияла халыҡ һаны уның властары тарафынан бик юғары итеп күрһәтелгән (айырым әйткәндә һайлауҙар барышында махинайиялар уҙғарыу өсөн) һәм ысынында 2010 йылдың майында 3,5—3,7 млн кеше (1,6 миллиондан 2 миллионға тиклем граждандар сит илгә сыыҡан) тәшкил иткән, ә рәсми мәғлүмәттәргә ярашлы 2009—2010 йылдарҙа 4,39—4,44 млн кеше иҫәпләнгән<ref>[http://rus.ruvr.ru/radio_broadcast/2171845/8515929.html Грузинский "маяк демократии"]{{Недоступная ссылка|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref name="GruzStat">[http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=473&lang=eng Статком Грузии. Численность населения на начало года в 2000-2011 гг.]{{ref-en}}</ref>.

Яңы властар тарафынан уҙғарылған 2014 йылғы йән иҫәбен алыу буйынса ысынлапта Грузия халҡының һаны 3,7 миллион кеше икәнен күрһәтте.

== Милли составы ==
Грузияның төп халҡын тәшкил итәләр: [[грузиндар]], [[әзербайжандар]], [[әрмәндәр]], [[урыҫтар]], [[осетиндар]], [[курдтар]] ([[езидтар]]), һәм шулай уҡ [[гректар]], [[кистиндар]] ([[чечендар]]), [[украиндар]], [[йәһүдтәр]] (шул иҫәптән грузин йәһүдтәре, курд йәһүдтәре (лахлухтар) һәм ашкеназдар), [[абхаздар]], [[ассирийҙар]], [[Аварҙар (Кавказ халҡы)|аварҙар]] һәм башҡалар.
[[Файл:Caucasus-ethnic ru.svg|thumb|400px|right|Кавказ халыҡтары телдәренең таралыуы]]
[[Файл:Этнокарта Грузии.png|thumb|400px|right|2002 йылғы йән иҫәбен алыу буйынса Грузия райондары халҡының этник составы]]
; 1989 йылда Грузин ССР-ның менән 2002 һәм 2004 йылдарҙа Грузияла халыҡттың милли составы
{|class="standard sortable"												
! Милләт || [[1989]]<br /><ref>Включая Абхазскую АССР и Юго-Осетинскую автономную область</ref><ref name="Censuses1926-2002"/> || % || [[2002]]<br /><ref>Без учёта населения Абхазии и Южной Осетии, неподконтрольных Грузии на момент переписи 2002 года (но с учётом части Кодорского ущелья Абхазии и части Ленингорского района Южной Осетии, подконтрольных Грузии до 2008 года)</ref><ref name="Censuses1926-2002">[http://www.ecmicaucasus.org/upload/stats/Censuses%201926-2002.pdf Ethnic Groups of Georgia: Censuses 1926—2002] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151122111623/http://www.ecmicaucasus.org/upload/stats/Censuses%201926-2002.pdf |date=2015-11-22 }}</ref> || % || [[2014]]<br /><ref>Без учёта населения [[Абхазия|Абхазии]] и [[Көньяҡ Осетия|Южной Осетии]], неподконтрольных Грузии</ref><ref name="Этно2014"/> || %												
|-												
| Бөтәһе  	 || align="right" | 	5400841	 || align="right" | 	100,00%	 || align="right" | 	4371535	 || align="right" | 	100,00%	 || align="right" | 	3713804	 || align="right" | 	100,00%
|-												
| [[Грузиндар]]  	 || align="right" | 	3787393	 || align="right" | 	70,13%	 || align="right" | 	3661173	 || align="right" | 	83,75%	 || align="right" | 	3224564	 || align="right" | 	86,83%
|-												
| [[Әзербайжандар]]  	 || align="right" | 	307556	 || align="right" | 	5,69%	 || align="right" | 	284761	 || align="right" | 	6,51%	 || align="right" | 	233024	 || align="right" | 	6,27%
|-												
| [[Әрмәндәр]]  	 || align="right" | 	437211	 || align="right" | 	8,10%	 || align="right" | 	248929	 || align="right" | 	5,69%	 || align="right" | 	168102	 || align="right" | 	4,53%
|-												
| [[Урыҫтар]]  	 || align="right" | 	341172	 || align="right" | 	6,32%	 || align="right" | 	67671	 || align="right" | 	1,55%	 || align="right" | 	26453	 || align="right" | 	0,71%
|-												
| [[Осетиндар]]  	 || align="right" | 	164055	 || align="right" | 	3,04%	 || align="right" | 	38028	 || align="right" | 	0,87%	 || align="right" | 	14385	 || align="right" | 	0,39%
|-												
| [[Езидтар]]<ref>В 1989 году учитывались в составе курдов</ref>  	 || align="right" | 	  	 || align="right" | 	  	 || align="right" | 	18329	 || align="right" | 	0,42%	 || align="right" | 	12174	 || align="right" | 	0,33%
|-												
| [[Украиндар]]  	 || align="right" | 	52443	 || align="right" | 	0,97%	 || align="right" | 	7039	 || align="right" | 	0,16%	 || align="right" | 	6034	 || align="right" | 	0,16%
|-												
| [[Кистиндар]]<ref>В 1989 году учитывались в составе чеченцев</ref>  	 || align="right" | 	  	 || align="right" | 	  	 || align="right" | 	7110	 || align="right" | 	0,16%	 || align="right" | 	5697	 || align="right" | 	0,15%
|-												
| [[Гректар]]  	 || align="right" | 	100324	 || align="right" | 	1,86%	 || align="right" | 	15166	 || align="right" | 	0,35%	 || align="right" | 	5544	 || align="right" | 	0,15%
|-												
| [[Ассирийҙар]]  	 || align="right" | 	6206	 || align="right" | 	0,11%	 || align="right" | 	3299	 || align="right" | 	0,08%	 || align="right" | 	2377	 || align="right" | 	0,06%
|-												
| [[Йәһүдтәр]]  	 || align="right" | 	24795	 || align="right" | 	0,46%	 || align="right" | 	3772	 || align="right" | 	0,09%	 || align="right" | 	   	 || align="right" | 	
|-												
| [[Абхаздар]]  	 || align="right" | 	95853	 || align="right" | 	1,77%	 || align="right" | 	3527	 || align="right" | 	0,08%	 || align="right" | 	   	 || align="right" | 	
|-												
| [[Курдтар]]  	 || align="right" | 	33331	 || align="right" | 	0,62%	 || align="right" | 	2514	 || align="right" | 	0,06%	 || align="right" | 	   	 || align="right" | 	
|-												
| [[Аварҙар (Кавказ халҡы)|Аварҙар]]  	 || align="right" | 	4230	 || align="right" | 	0,08%	 || align="right" | 	1996	 || align="right" | 	0,05%	 || align="right" | 	   	 || align="right" | 	
|-												
| [[Чечендар]]  	 || align="right" | 	609	 || align="right" | 	0,01%	 || align="right" | 	1271	 || align="right" | 	0,03%	 || align="right" | 	   	 || align="right" | 	
|-												
| [[Поляктар]]  	 || align="right" | 	2014	 || align="right" | 	0,04%	 || align="right" | 	870	 || align="right" | 	0,02%	 || align="right" | 	   	 || align="right" | 	
|-												
| [[Молдавандар]]  	 || align="right" | 	2842	 || align="right" | 	0,05%	 || align="right" | 	824	 || align="right" | 	0,02%	 || align="right" | 	   	 || align="right" | 	
|-												
| [[Немецтар]]  	 || align="right" | 	1546	 || align="right" | 	0,03%	 || align="right" | 	651	 || align="right" | 	0,01%	 || align="right" | 	   	 || align="right" | 	
|-												
| [[Белорустар]]  	 || align="right" | 	8595	 || align="right" | 	0,16%	 || align="right" | 	542	 || align="right" | 	0,01%	 || align="right" | 	   	 || align="right" | 	
|-												
| [[Сиғандар]]  	 || align="right" | 	1744	 || align="right" | 	0,03%	 || align="right" | 	472	 || align="right" | 	0,01%	 || align="right" | 	   	 || align="right" | 	
|-												
| [[Төрөктәр]]  	 || align="right" | 	1375	 || align="right" | 	0,03%	 || align="right" | 	441	 || align="right" | 	0,01%	 || align="right" | 	   	 || align="right" | 	
|-												
| [[Удиндар]]  	 || align="right" | 	93	 || align="right" | 	0,00%	 || align="right" | 	203	 || align="right" | 	0,00%	 || align="right" | 	   	 || align="right" | 	
|-												
| [[Болгарҙар]]  	 || align="right" | 	671	 || align="right" | 	0,01%	 || align="right" | 	138	 || align="right" | 	0,00%	 || align="right" | 	   	 || align="right" | 	
|-												
| [[Литвалар]]  	 || align="right" | 	977	 || align="right" | 	0,02%	 || align="right" | 	134	 || align="right" | 	0,00%	 || align="right" | 	   	 || align="right" | 	
|-												
| [[Латыштар]]  	 || align="right" | 	530	 || align="right" | 	0,01%	 || align="right" | 	91	 || align="right" | 	0,00%	 || align="right" | 	   	 || align="right" | 	
|-												
| [[Эстондар]]  	 || align="right" | 	2316	 || align="right" | 	0,04%	 || align="right" | 	59	 || align="right" | 	0,00%	 || align="right" | 	   	 || align="right" | 	
|-												
| [[Фарсылар]]  	 || align="right" | 	123	 || align="right" | 	0,00%	 || align="right" | 	46	 || align="right" | 	0,00%	 || align="right" | 	   	 || align="right" | 	
|-												
| [[Чехтар]]  	 || align="right" | 	101	 || align="right" | 	0,00%	 || align="right" | 	46	 || align="right" | 	0,00%	 || align="right" | 	   	 || align="right" | 	
|-												
| [[Лезгиндар]]  	 || align="right" | 	720	 || align="right" | 	0,01%	 || align="right" | 	44	 || align="right" | 	0,00%	 || align="right" | 	   	 || align="right" | 	
|-												
| [[Ингуштар]]  	 || align="right" | 	170	 || align="right" | 	0,00%	 || align="right" | 	0	 || align="right" | 	0,00%	 || align="right" | 	   	 || align="right" | 	
|-												
| Башҡалар  	 || align="right" | 	21846	 || align="right" | 	0,40%	 || align="right" | 	2349	 || align="right" | 	0,05%	 || align="right" | 	14346	 || align="right" | 	0,39%
|-												
| Күрһәтмәгән/яуап бирмәгән  	 || align="right" | 		 || align="right" | 		 || align="right" | 		 || align="right" | 		 || align="right" | 	1104	 || align="right" | 	0,03%
|}

; 1926—2014 йылдарҙа халыҡтың этник составының динамикаһы
{|class="standard sortable"	
!	Йән иҫәбен алыу йылы
!	Грузиндар
!	Әзербайжандар
!	Әрмәндәр
!	Урыҫтар
!	Осетиндар
!	Езидтар
|-	-
|	1926<ref>Демоскоп Weekly: [http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_26.php?reg=2330 Всесоюзная перепись населения 1926 года. Национальный состав населения по регионам республик СССР. Закавказская СФСР/ ССР Грузии]</ref>
|align="right" |	66,80%
|align="right" |	5,20%
|align="right" |	11,50%
|align="right" |	3,60%
|align="right" |	4,20%
|align="right" |	
|-	-
|	1939<ref>Демоскоп Weekly: [http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_39.php?reg=4 Всесоюзная перепись населения 1939 года. Национальный состав населения по регионам республик СССР. Грузинская ССР]</ref>
|align="right" |	61,40%
|align="right" |	5,30%
|align="right" |	11,70%
|align="right" |	8,70%
|align="right" |	4,20%
|align="right" |	
|-	-
|	1959<ref>Демоскоп Weekly: [http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_59.php?reg=8 Всесоюзная перепись населения 1959 года. Национальный состав населения по регионам республик СССР. Грузинская ССР]</ref>
|align="right" |	64,30%
|align="right" |	3,80%
|align="right" |	11,00%
|align="right" |	10,10%
|align="right" |	3,50%
|align="right" |	
|-	-
|	1970<ref>Демоскоп Weekly: [http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_70.php?reg=6 Всесоюзная перепись населения 1970 года. Национальный состав населения по регионам республик СССР. Грузинская ССР]</ref>
|align="right" |	62,80%
|align="right" |	4,60%
|align="right" |	9,70%
|align="right" |	8,50%
|align="right" |	3,20%
|align="right" |	
|-	-
|	1979<ref>Демоскоп Weekly: [http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_79.php?reg=6 Всесоюзная перепись населения 1979 года. Национальный состав населения по регионам республик СССР. Грузинская ССР]</ref>
|align="right" |	68,80%
|align="right" |	5,10%
|align="right" |	9,00%
|align="right" |	7,40%
|align="right" |	3,20%
|align="right" |	
|-	-
|	1989<ref>Демоскоп Weekly: [http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_89.php?reg=6 Всесоюзная перепись населения 1989 года. Национальный состав населения по регионам республик СССР. Грузинская ССР]</ref>
|align="right" |	70,70%
|align="right" |	5,70%
|align="right" |	8,10%
|align="right" |	6,30%
|align="right" |	3,00%
|align="right" |	
|-	-
|	2002 <ref name="РА"/><ref>[http://www.statistics.ge/main.php?pform=145&plang=1 Перепись населения Грузии 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060831235152/http://www.statistics.ge/main.php?pform=145&plang=1 |date=2006-08-31 }}{{ref-en}}</ref>
|align="right" |	83,80%
|align="right" |	6,50%
|align="right" |	5,70%
|align="right" |	1,50%
|align="right" |	0,80%
|align="right" |	0,42%
|-	-
|	2014<ref name="РА">Өлөшләтә танылған [[Көньяҡ Осетия]] һәм [[Абхазия]]нан тыш.</ref>
|align="right" |	86,83%
|align="right" |	6,27%
|align="right" |	4,53%
|align="right" |	0,71%
|align="right" |	0,39%
|align="right" |	0,33%
|}	

=== Крайҙар буйынса Грузия халҡының милли составы ===
;2014 йылғы йән иҫәп мәғлүмәттәре буйынса<ref name="Этно2014">{{cite web|url=http://census.ge/files/results/english/17_Total%20population%20by%20regions%20and%20ethnicity.xls|title=Национальный состав по краям Грузии (Total population by regions and ethnicity)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS)]|publisher=Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160808174812/http://census.ge/files/results/english/17_Total%20population%20by%20regions%20and%20ethnicity.xls |date=2016-08-08 }}</ref>
{|class="standard sortable"																																							
|-																																							
!	край	||	<small>бөтә-<br />һе</small>	||	<small>Гру-<br />зин-<br />дар</small>	||	%	||	<small>Әзер-<br />бай-<br />жан-<br />дар</small>	||	%	||	<small>Әр-<br />мән-<br />дәр</small>	||	%	||	<small>Урыҫ-<br />тар</small>	||	%	||	<small>Осе-<br />тин-<br />дар</small>	||	%	||	<small>Езид-<br />тар</small>	||	%	||	<small>Ук-<br />раин-<br />дар</small>	||	%	||	<small>Кис-<br />тин-<br />дар</small>	||	%	||	<small>Грек-<br />тар</small>	||	%
|-																																							
|	ГРУЗИЯ	||align="right" |	3713804	||align="right" |	3224564	||align="right" |	86,83%	||align="right" |	233024	||align="right" |	6,27%	||align="right" |	168102	||align="right" |	4,53%	||align="right" |	26453	||align="right" |	0,71%	||align="right" |	14385	||align="right" |	0,39%	||align="right" |	12174	||align="right" |	0,33%	||align="right" |	6034	||align="right" |	0,16%	||align="right" |	5697	||align="right" |	0,15%	||align="right" |	5544	||align="right" |	0,15%
|-																																							
|		[[Аджария]]	||align="right" |	333953	||align="right" |	320742	||align="right" |	96,04%	||align="right" |	340	||align="right" |	0,10%	||align="right" |	5461	||align="right" |	1,64%	||align="right" |	3679	||align="right" |	1,10%	||align="right" |	101	||align="right" |	0,03%	||align="right" |	81	||align="right" |	0,02%	||align="right" |	793	||align="right" |	0,24%	||align="right" |	4	||align="right" |	0,00%	||align="right" |	575	||align="right" |	0,17%
|-																																							
|		[[Гурия (Грузия)|Гурия]]	||align="right" |	113350	||align="right" |	111168	||align="right" |	98,07%	||align="right" |	34	||align="right" |	0,03%	||align="right" |	1228	||align="right" |	1,08%	||align="right" |	564	||align="right" |	0,50%	||align="right" |	30	||align="right" |	0,03%	||align="right" |	17	||align="right" |	0,01%	||align="right" |	141	||align="right" |	0,12%	||align="right" |	0	||align="right" |	0,00%	||align="right" |	28	||align="right" |	0,02%
|-																																							
|		[[Имеретия]]	||align="right" |	533906	||align="right" |	530288	||align="right" |	99,32%	||align="right" |	106	||align="right" |	0,02%	||align="right" |	709	||align="right" |	0,13%	||align="right" |	1384	||align="right" |	0,26%	||align="right" |	143	||align="right" |	0,03%	||align="right" |	6	||align="right" |	0,00%	||align="right" |	398	||align="right" |	0,07%	||align="right" |	0	||align="right" |	0,00%	||align="right" |	109	||align="right" |	0,02%
|-																																							
|		[[Кахетия]]	||align="right" |	318583	||align="right" |	271298	||align="right" |	85,16%	||align="right" |	32354	||align="right" |	10,16%	||align="right" |	2191	||align="right" |	0,69%	||align="right" |	1921	||align="right" |	0,60%	||align="right" |	2526	||align="right" |	0,79%	||align="right" |	504	||align="right" |	0,16%	||align="right" |	202	||align="right" |	0,06%	||align="right" |	5581	||align="right" |	1,75%	||align="right" |	158	||align="right" |	0,05%
|-																																							
|		[[Мцхета-Мтианети]]	||align="right" |	94573	||align="right" |	89343	||align="right" |	94,47%	||align="right" |	2316	||align="right" |	2,45%	||align="right" |	291	||align="right" |	0,31%	||align="right" |	252	||align="right" |	0,27%	||align="right" |	1327	||align="right" |	1,40%	||align="right" |	61	||align="right" |	0,06%	||align="right" |	80	||align="right" |	0,08%	||align="right" |	2	||align="right" |	0,00%	||align="right" |	55	||align="right" |	0,06%
|-																																							
|		[[Рача-Лечхуми һәм Түбәнге Сванетия]]	||align="right" |	32089	||align="right" |	31977	||align="right" |	99,65%	||align="right" |	1	||align="right" |	0,00%	||align="right" |	9	||align="right" |	0,03%	||align="right" |	29	||align="right" |	0,09%	||align="right" |	28	||align="right" |	0,09%	||align="right" |	0	||align="right" |	0,00%	||align="right" |	9	||align="right" |	0,03%	||align="right" |	0	||align="right" |	0,00%	||align="right" |	7	||align="right" |	0,02%
|-																																							
|		[[Самегрело-Үрге Сванетия]]	||align="right" |	330761	||align="right" |	328662	||align="right" |	99,37%	||align="right" |	64	||align="right" |	0,02%	||align="right" |	143	||align="right" |	0,04%	||align="right" |	1173	||align="right" |	0,35%	||align="right" |	46	||align="right" |	0,01%	||align="right" |	1	||align="right" |	0,00%	||align="right" |	312	||align="right" |	0,09%	||align="right" |	0	||align="right" |	0,00%	||align="right" |	55	||align="right" |	0,02%
|-																																							
|		[[Самцхе-Джавахетия]]	||align="right" |	160504	||align="right" |	77498	||align="right" |	48,28%	||align="right" |	89	||align="right" |	0,06%	||align="right" |	81089	||align="right" |	50,52%	||align="right" |	712	||align="right" |	0,44%	||align="right" |	393	||align="right" |	0,24%	||align="right" |	1	||align="right" |	0,00%	||align="right" |	142	||align="right" |	0,09%	||align="right" |	0	||align="right" |	0,00%	||align="right" |	420	||align="right" |	0,26%
|-																																							
|		[[Квемо-Картли]]	||align="right" |	423986	||align="right" |	217305	||align="right" |	51,25%	||align="right" |	177032	||align="right" |	41,75%	||align="right" |	21500	||align="right" |	5,07%	||align="right" |	2631	||align="right" |	0,62%	||align="right" |	810	||align="right" |	0,19%	||align="right" |	305	||align="right" |	0,07%	||align="right" |	510	||align="right" |	0,12%	||align="right" |	25	||align="right" |	0,01%	||align="right" |	2113	||align="right" |	0,50%
|-																																							
|		[[Шида-Картли (край)|Шида-Картли]]	||align="right" |	263382	||align="right" |	249479	||align="right" |	94,72%	||align="right" |	5501	||align="right" |	2,09%	||align="right" |	2072	||align="right" |	0,79%	||align="right" |	758	||align="right" |	0,29%	||align="right" |	4668	||align="right" |	1,77%	||align="right" |	4	||align="right" |	0,00%	||align="right" |	208	||align="right" |	0,08%	||align="right" |	1	||align="right" |	0,00%	||align="right" |	163	||align="right" |	0,06%
|-																																							
|		[[Тбилиси]]	||align="right" |	1108717	||align="right" |	996804	||align="right" |	89,91%	||align="right" |	15187	||align="right" |	1,37%	||align="right" |	53409	||align="right" |	4,82%	||align="right" |	13350	||align="right" |	1,20%	||align="right" |	4313	||align="right" |	0,39%	||align="right" |	11194	||align="right" |	1,01%	||align="right" |	3239	||align="right" |	0,29%	||align="right" |	84	||align="right" |	0,01%	||align="right" |	1861	||align="right" |	0,17%
|}

=== Төрөктәр-месхетиндар ===
Совет осоронда төрөктәр-месхетиндар һәм понт гректары депортацияланған. 1980-се йылдар аҙағында төрөктәр этник низағтар һөҙөмтәһендә Үзбәкстанға ҡасырға мәжбүр булған, әммә Грузияға уларҙы индермәгәндәр — улар [[Краснодар крайы]]нда туҡталған, әммә урындағы властарға улар шулай уҡ кәрәкмәгән.

2004 йылдың февраленән Рәсәй һәм АҠШ хөкүмәттәре булышлығында, Миграция буйынса халыҡ-ара ойошма төрөк-месехтиндарҙы Краснодар крайынан АҠШ-ҡа күсереү буйынса программаны башлаған. Хәҙерге ваҡытта программа туҡтатылған<ref>''А. А. Гаджиев'' [http://www.irs-az.com/pdf/090621160527.pdf Ахалцихские турки. История. Этнография. Фольклор] </ref>.

== Телдәр ==

'''2014 йылғы йән иҫәп мәғлүмәттәре буйынса Грузияла туған телдәр:'''<ref>{{cite web|url=http://census.ge/files/results/english/20_Population%20by%20region%2C%20by%20native%20languages%20and%20fluently%20speak%20Georgian%20language.xls|title=Родной язык и своюодное владение грузинским языком по краям Грузии (Population by region, by native languages and fluently speak Georgian language)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS)]|publisher=Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160808174125/http://census.ge/files/results/english/20_Population%20by%20region%2C%20by%20native%20languages%20and%20fluently%20speak%20Georgian%20language.xls |date=2016-08-08 }}</ref>		
{|class="standard	sortable"
!	<small>туған тел</small>	||	<small>бө-<br />тәһе</small>	||	<small>бөтә<br />ил<br />халҡынан<br />%</small>			
|-																					
|	[[грузин теле|грузин]]<ref name="мис"/>		 || align="right" | 	3254852	 || align="right" | 	87,64%
|-																					
|	[[әзербайжан теле|әзербайжан]]		 || align="right" | 	231436	 || align="right" | 	6,23%
|-																					
|	[[әрмән теле|әрмән]]		 || align="right" | 	144812	 || align="right" | 	3,90%
|-																					
|	[[урыҫ теле|урыҫ]]		 || align="right" | 	45920	 || align="right" | 	1,24%
|-																					
|	[[осетин теле|осетин]]		 || align="right" | 	5698	 || align="right" | 	0,15%
|-																					
|	башҡалар		 || align="right" | 	31014	 || align="right" | 	0,84%
|-																					
|күрһәтмәгән	 || align="right" | 	72	 || align="right" | 	0,00%
|-																					
|	бөтә ил халҡы	 || align="right" | 	3713804	 || align="right" | 	100,00%
|}

'''2002 йылғы йән иҫәбе буйынса илдә һәм айырым милләттәрҙә туған тел:'''<ref name="Осн.итоги">[http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/I%20tomi%20-%20saqarTvelos%20mosaxleobis%202002%20wlis%20pirveli%20erovnuli%20sayovelTao%20aRweris%20Sedegebi.pdf Том I - Основные итоги переписи] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151023202029/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/I%20tomi%20-%20saqarTvelos%20mosaxleobis%202002%20wlis%20pirveli%20erovnuli%20sayovelTao%20aRweris%20Sedegebi.pdf |date=2015-10-23 }} {{ref-ka}} (I ტომი – აღწერის ძირითადი შედეგები) - табл. № 24 // [http://www.geostat.ge/?action=page&p_id=676&lang=geo Итоги переписи населения Грузии 2002 года] {{ref-ka}}</ref>																	
{|class="standard	sortable"																
!	<small>туған тел</small>	||	<small>бар-<br />лығы</small>	||	<small>бөтә<br />ил<br />халҡынан<br />%</small>	||	<small>гру-<br />зин-<br />дар</small>	||	<small>әзер-<br />бай-<br />жан-<br />дар</small>	||	<small>әрмән-<br />дәр</small>	||	<small>урыҫ-<br />тар</small>	||	<small>осе-<br />тин-<br />дар</small>	||	<small>баш-<br />ҡалар</small>
|-																	
|	[[грузин теле|грузин]]<ref name="мис">в том числе мегрельский и сванский языки</ref>	|| align="right" |	3677995	|| align="right" |	84,14%	|| align="right" |	3659413	|| align="right" |	934	|| align="right" |	5692	|| align="right" |	940	|| align="right" |	6189	|| align="right" |	4827
|-																	
|	[[әзербайжан теле|әзербайжан]]	|| align="right" |	283632	|| align="right" |	6,49%	|| align="right" |	71	|| align="right" |	283414	|| align="right" |	12	|| align="right" |	5	|| align="right" |	5	|| align="right" |	125
|-																	
|	[[әрмән теле|әрмән]]	|| align="right" |	235653	|| align="right" |	5,39%	|| align="right" |	15	|| align="right" |	19	|| align="right" |	235531	|| align="right" |	11	|| align="right" |	7	|| align="right" |	70
|-																	
|	[[урыҫ теле|урыҫ]]	|| align="right" |	83007	|| align="right" |	1,90%	|| align="right" |	1493	|| align="right" |	385	|| align="right" |	7525	|| align="right" |	66652	|| align="right" |	389	|| align="right" |	6563
|-																	
|	[[осетин теле|осетин]]	|| align="right" |	31381	|| align="right" |	0,72%	|| align="right" |	3	|| align="right" |	-	|| align="right" |	3	|| align="right" |	-	|| align="right" |	31372	|| align="right" |	3
|-																	
|	башҡалар	|| align="right" |	4256	|| align="right" |	0,10%	|| align="right" |	178	|| align="right" |	9	|| align="right" |	166	|| align="right" |	63	|| align="right" |	66	|| align="right" |	3774
|-																	
|	үҙ милләтенең теле	|| align="right" |	4335202	|| align="right" |	99,17%	|| align="right" |	3659413	|| align="right" |	283414	|| align="right" |	235531	|| align="right" |	66652	|| align="right" |	31372	|| align="right" |	58820
|-																	
|	бөтә ил халҡы	|| align="right" |	4371535	|| align="right" |	100,00%	|| align="right" |	3661173	|| align="right" |	284761	|| align="right" |	248929	|| align="right" |	67671	|| align="right" |	38028	|| align="right" |	70973
|}																	

'''2002 йылғы йән иҫәбен алыу буйынса туған телдән тыш башҡа телде ирекле белеүселәр:'''<ref name="Осн.итоги"/>																	
{|class="standard	sortable"																
!	<small>ирекле белеүселәр</small>	||	<small>бар-<br />лығы</small>	||	<small>бөтә<br />ил<br />халҡынан<br />%</small>	||	<small>гру<br />зин-<br />дар</small>	||	<small>әзер-<br />бай-<br />жан-<br />дар</small>	||	<small>әр<br />мән-<br />дәр</small>	||	<small>урыҫ-<br />тар</small>	||	<small>осе-<br />тин-<br />дар</small>	||	<small>баш-<br />ҡалар</small>
|-																	
|	[[урыҫ теле|урыҫ]]	|| align="right" |	1481481	|| align="right" |	33,89%	|| align="right" |	1234293	|| align="right" |	75207	|| align="right" |	120543	|| align="right" |	742	|| align="right" |	13760	|| align="right" |	36936
|-																	
|	[[грузин теле|грузин]]<ref name="мис"/> || align="right" |	221376	|| align="right" |	5,06%	|| align="right" |	1243	|| align="right" |	43024	|| align="right" |	81414	|| align="right" |	36642	|| align="right" |	23527	|| align="right" |	35526
|-																	
|	[[инглиз теле|инглиз]]	|| align="right" |	163333	|| align="right" |	3,74%	|| align="right" |	153066	|| align="right" |	614	|| align="right" |	4018	|| align="right" |	3015	|| align="right" |	490	|| align="right" |	2130
|-																	
|	[[немец теле|немец]]	|| align="right" |	51003	|| align="right" |	1,17%	|| align="right" |	48749	|| align="right" |	161	|| align="right" |	744	|| align="right" |	789	|| align="right" |	151	|| align="right" |	409
|-																	
|	[[әрмән теле|әрмән]]	|| align="right" |	21317	|| align="right" |	0,49%	|| align="right" |	11852	|| align="right" |	517	|| align="right" |	6232	|| align="right" |	1281	|| align="right" |	112	|| align="right" |	1323
|-																	
|	[[француз теле|француз]]	|| align="right" |	18764	|| align="right" |	0,43%	|| align="right" |	17717	|| align="right" |	145	|| align="right" |	459	|| align="right" |	215	|| align="right" |	53	|| align="right" |	175
|-																	
|	[[осетин теле|осетин]]	|| align="right" |	8727	|| align="right" |	0,20%	|| align="right" |	5214	|| align="right" |	16	|| align="right" |	52	|| align="right" |	54	|| align="right" |	3362	|| align="right" |	29
|-																	
|	[[әзербайжан теле|әзербайжан]]	|| align="right" |	7518	|| align="right" |	0,17%	|| align="right" |	4062	|| align="right" |	814	|| align="right" |	1075	|| align="right" |	485	|| align="right" |	94	|| align="right" |	988
|-																	
|	башҡа || align="right" |	38045	|| align="right" |	0,87%	|| align="right" |	29290	|| align="right" |	1410	|| align="right" |	2560	|| align="right" |	1237	|| align="right" |	337	|| align="right" |	3211
|-																	
|	үҙ милләтенең теле	|| align="right" |	15970	|| align="right" |	0,37%	|| align="right" |	1243	|| align="right" |	814	|| align="right" |	6232	|| align="right" |	742	|| align="right" |	3362	|| align="right" |	3577
|-																	
|	бөтәһе	|| align="right" |	2671585	|| align="right" |	61,11%	|| align="right" |	2348539	|| align="right" |	181792	|| align="right" |	95618	|| align="right" |	27312	|| align="right" |	6038	|| align="right" |	12286
|-																	
|	бөтә ил халҡы	|| align="right" |	4371535	|| align="right" |	100,00%	|| align="right" |	3661173	|| align="right" |	284761	|| align="right" |	248929	|| align="right" |	67671	|| align="right" |	38028	|| align="right" |	70973
|}	
[[Файл:Kartvelian languages.ru.svg|thumb|400px|Картвел тел ғаиләһе халыҡтарының урынлашыуы]]																

== Дин ==
{{шуҡ|Грузияла ислам}}
2014 йылғы йән иҫәбен алыу мәғлүмәттәренә ярашлы Грузияла артабанғы конфессиялар таралған:<ref>{{cite web|url=http://census.ge/files/results/english/22_Population%20by%20regions%20and%20religion.xls|title=Религии по краям Грузии (Population by regions and religion)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS)]|publisher=Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-29|lang=en}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160809001940/http://census.ge/files/results/english/22_Population%20by%20regions%20and%20religion.xls |date=2016-08-09 }}</ref>
* [[Православие]] (грузиндарҙың, урыҫтарҙы, осетиндарҙың, гректарҙың төп өлөшө, абхаздарҙың бер өлөшө) — 83,41 % (3097,6 мең кеше)
* [[Ислам]] (Аджарияла һәи Месхет-Джавахетилағы грузиндарҙың бер өлөшө, абхаздарҙың бер өлөшө, төрөктәр, татарҙар, әзербайжандар, кистиндар) — 10,74 % (398,7 мең кеше)
* Әрмән апостол сиркәүе (әрмәндәр) — 2,94 % (109,0 мең кеше)
* [[Католицизм]] (әрмәндәрҙең бәләкәй өлөшө) — 0,52 % (19,2 мең кеше)
* Иегованың шаһиттары — 0,33 % (12,4 мең кеше)
* Езидизм (езидтар, [[курдтар]]) — 0,23 % (8,6 мең кеше)
* [[Протестантизм]] — яҡынса 0,07 % (2,5 мең кеше)
** Илленселәр
** Баптисттар
** Лютерандар
* [[Иудаизм]] ([[йәһүдтәр]]) — яҡынса 0,04 % (1,4 мең кеше)
* юҡ, яуап бирмәгәндәр йәғни динен күрһәтмәгәндәр — 1,70 % (63,0 мең кеше)

== Урбанизация ==
2014 йылдың 4 ноябренә ҡарата йән иҫәбен алыу һөҙөмтәләренә ярашлы Грузия халҡының һаны 3&nbsp;713&nbsp;804 кеше тәшкил иткән, шул иҫәптән ҡала халҡы — 2&nbsp;122&nbsp;623 кеше (57,15 %), шуларҙың 1 062 282 кешеһе [[Тбилиси]]ҙа (регион-муниципалитет сиктәрендә — 1 108 717 кеше, йәғни ҡала халының яртыһынан күберәге (52,2 %)) йәшәй, 152 839 кеше [[Батуми]]ла, 147 635 кеше [[Кутаиси]]ла, 125 103 кеше [[Рустави]]ла, 48 143 кеше [[Гори]]ла, 42 998 кеше [[Зугдиди]]ла, 41 465 кеше [[Поти]]ла, 26 135 кеше [[Хашури]]ла, 25 318 кеше [[Самтредиа]]ла, 21 596 кеше [[Сенаки]]ла, 20 814 кеше [[Зестафони]]ла, 20 211 кеше [[Марнеули]]ҙа, 19 629 кеше [[Телави]]а һәм башҡа тораҡ пункттарҙы йәшәй<ref name="Перепись2014"/>.

=== Дөйөм карта ===
Картаның легендаһы:
{|
|-
|align=center|[[Файл:Green pog.svg|25px]] || Халҡы 1 000 000 кешенән ашҡан ҡалалар
|-
|align=center|[[Файл:Lightgreen pog.svg|15px]] || Халҡы 100 000—200 000 кеше тәшкил иткән ҡалалар
|-
|align=center|[[Файл:Yellow pog.svg|13px]] || Халҡы 50 000—100 000 кеше тәшкил иткән ҡалалар
|-
|align=center|[[Файл:Orange pog.svg|12px]] || Халҡы 20 000—50 000 кеше тәшкил иткән ҡалалар
|-
|align=center|[[Файл:Red pog.svg|10px]] || Халҡы 10 000—20 000 кеше тәшкил иткән ҡалалар
|-
|align=center|[[Файл:Purple pog.svg|8px]] || Халҡы 5 000—10 000 кеше тәшкил иткән ҡалалар
|-
|align=center|[[Файл:Purple pog.svg|6px]] || Халҡы 5 000 кешенән кәмерәк булған ҡалалар
|-
|align=center|[[Файл:Black pog.svg|8px]] || Халҡы 5 000—10 000 кеше тәшкил иткән ҡала тибындағы ҡасабалар
|-
|align=center|[[Файл:Black pog.svg|6px]] || Халҡы 5 000 кешенән кәмерәк булған ҡала тибындағы ҡасабалар
|}
{{ПозКарта+|Грузия|width=1150|float=center|caption='''Грузияның тораҡ пункттары'''
|places=
{{ПозКарта~|Грузия|lat=43.60|lon=44.65|mark=green pog.svg|marksize=1|label_size=150|position=bottom|background=|label='''[[Рәсәй|Р  Ә  С  Ә  Й]]'''}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.45|lon=44.05|mark=green pog.svg|marksize=1|label_size=70|position=bottom|background=|label='''[[Көньяҡ Осетия|К ө н ь я ҡ  О с е т и я]]'''}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=43.25|lon=41.10|mark=green pog.svg|marksize=1|label_size=90|position=bottom|background=|label='''[[Абхазия|А б х а з и я]]'''}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.11|lon=44.3|mark=green pog.svg|marksize=1|label_size=150|position=bottom|background=|label='''[[Әрмәнстан|ӘРМӘНСТАН]]'''}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.09|lon=46.20|mark=green pog.svg|marksize=1|label_size=150|position=bottom|background=|label='''[[Әзербайжан|ӘЗЕРБАЙЖАН]]'''}} 
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.20|lon=42.05|mark=green pog.svg|marksize=1|label_size=150|position=bottom|background=|label='''[[Төркиә|Т  Ө  Р  К  И  Ә]]'''}}

{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.71667|lon=44.80|background=|mark=Green pog.svg|marksize=25|label=[[Тбилиси]]|position=right}}

{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.645833|lon=41.641667|background=|mark=Green pog.svg|marksize=15|label=[[Батуми]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.25|lon=42.70|background=|mark=Green pog.svg|marksize=15|label=[[Кутаиси]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.533|lon=45.00|background=|mark=Green pog.svg|marksize=15|label=[[Рустави]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.966667|lon=44.1|background=|mark=Yellow pog.svg|marksize=14|label=[[Гори]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=43.0033|lon=41.015278|background=|mark=Yellow pog.svg|marksize=14|label=''{{abbr|Сухуми|Өлөшләтә танылған дәүләт Абхазия Республикаһы контроле аҫтында}}''|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.15|lon=41.666667|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=12|label=[[Поти]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.5|lon=41.85|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=12|label=[[Зугдиди]]|position=bottom}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.15|lon=42.333333|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=12|label=[[Самтредиа]]|position=bottom}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.989722|lon=43.59|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=12|label=[[Хашури]]|position=bottom}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.268889|lon=42.079167|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=12|label=[[Сенаки]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.1|lon=43.05|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=12|label=[[Зестафони]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.496944|lon=44.810833|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=12|label=[[Марнеули]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.225661|lon=43.970072|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=12|label=''{{abbr|Цхинвали|Өлөшләтә танылған дәүләт Көньяҡ Осетия Республикаһы контроле аҫтында}}''|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.916667|lon=45.483333|background=|mark=Red pog.svg|marksize=10|label=[[Телави]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.638889|lon=42.986111|background=|mark=Red pog.svg|marksize=10|label=[[Ахалцихе]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.820556|lon=41.775278|background=|mark=Red pog.svg|marksize=10|label=[[Кобулети]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.933333|lon=41.983333|background=|mark=Red pog.svg|marksize=10|label=[[Озургети]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.333333|lon=42.6|background=|mark=Red pog.svg|marksize=10|label=[[Цхалтубо]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.916667|lon=44.416667|background=|mark=Red pog.svg|marksize=10|label=[[Каспи]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.45|lon=45.1|background=|mark=Red pog.svg|marksize=10|label=[[Гардабани]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.283333|lon=43.266667|background=|mark=Red pog.svg|marksize=10|label=[[Чиатура]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.344167|lon=42.99|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=8|label=[[Ткибули]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.854167|lon=43.4125|background=|mark=Red pog.svg|marksize=10|label=[[Боржоми (ҡала)|Боржоми]]|position=bottom}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.45|lon=44.533333|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=8|label=[[Болниси]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.733333|lon=45.33333|background=|mark=Red pog.svg|marksize=10|label=[[Сагареджо]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=43.283333|lon=40.266667|background=|mark=Red pog.svg|marksize=10|label=''{{abbr|Гагра|Өлөшләтә танылған дәүләт Абхазия Республикаһы контроле аҫтында}}''|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.316667|lon=42.43333|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=8|label=[[Хони]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.85|lon=44.716667|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=8|label=[[Мцхета]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.4125|lon=43.477778|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=8|label=[[Ахалкалаки]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.75|lon=45.8|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=8|label=[[Гурджаани]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.95|lon=45.8|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=8|label=[[Кварели]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.033333|lon=45.2|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=8|label=[[Ахмета]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.021389|lon=43.893056|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=8|label=[[Карели (Грузия)|Карели]]|position=bottom}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.83|lon=46.275|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=8|label=[[Лагодехи]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.084456|lon=44.696072|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=8|label=[[Душети]]|position=bottom}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.1|lon=42.033333|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=8|label=[[Ланчхути]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.465167|lon=46.1045|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=8|label=[[Дедоплис-Цкаро]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.318333|lon=43.3375|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=8|label=[[Сачхере]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.618608|lon=45.964208|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=6|label=[[Цнори]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.2|lon=42.216667|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=6|label=[[Абаша]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.183333|lon=42.983333|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=6|label=[[Тержола]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.265833|lon=43.588889|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=8|label=[[Ниноцминда]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.316667|lon=41.9|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=6|label=[[Хоби (ҡала)|Хоби]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.416667|lon=42.366667|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=6|label=[[Мартвили]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.616667|lon=42.866667|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=6|label=[[Вале (Грузия)|Вале]]|position=bottom}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.849167|lon=41.683333|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=8|label=''{{abbr|Ткварчели|Өлөшләтә танылған дәүләт Абхазия Республикаһы контроле аҫтында}}''|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.711825|lon=41.470356|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=8|label=''{{abbr|Очамчира|Өлөшләтә танылған дәүләт Абхазия Республикаһы контроле аҫтында}}''|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=43.104167|lon=40.621389|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=8|label=''{{abbr|Гудаута|Өлөшләтә танылған дәүләт Абхазия Республикаһы контроле аҫтында}}''|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.633333|lon=41.733333|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=8|label=''{{abbr|Гали|Өлөшләтә танылған дәүләт Абхазия Республикаһы контроле аҫтында}}''|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.016667|lon=43.55|background=|mark=Black pog.svg|marksize=8|label=[[Сурами]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.725833|lon=41.739444|background=|mark=Black pog.svg|marksize=8|label=[[Чакви]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.366667|lon=44.4|background=|mark=Black pog.svg|marksize=6|label=[[Казрети]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.0761|lon=42.8882|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=6|label=[[Багдати]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.0093|lon=42.6716|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=6|label=[[Вани]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.5093|lon=43.2216|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=6|label=[[Амбролаури]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.5761|lon=43.5048|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=6|label=[[Они (ҡала)|Они]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.6423|lon=42.8148|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=6|label=[[Цагери]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.6093|lon=45.9716|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=6|label=[[Сигнахи]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.5425|lon=44.5218|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=6|label=[[Тетри-Цкаро]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.5908|lon=44.1503|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=6|label=[[Цалка]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.3113|lon=44.2673|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=6|label=[[Дманиси]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.5928|lon=42.1384|background=|mark=Purple pog.svg|marksize=6|label=[[Цаленджиха]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.510278|lon=42.129167|background=|mark=Black pog.svg|marksize=6|label=[[Чхороцку]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.855278|lon=41.836111|background=|mark=Black pog.svg|marksize=8|label=[[Очхамури]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=43.0383|lon=42.7845|background=|mark=Black pog.svg|marksize=6|label=[[Местиа]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.776|lon=42.7883|background=|mark=Black pog.svg|marksize=6|label=[[Лентехи (Грузия)|Лентехи]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.6696|lon=42.7636|background=|mark=Black pog.svg|marksize=6|label=[[Адигени]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.7488|lon=42.8831|background=|mark=Black pog.svg|marksize=6|label=[[Абастумани]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.5664|lon=43.3112|background=|mark=Black pog.svg|marksize=6|label=[[Аспиндза]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.102|lon=45.0103|background=|mark=Black pog.svg|marksize=6|label=[[Тианети]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.6448|lon=44.7006|background=|mark=Black pog.svg|marksize=6|label=[[Степанцминда]]|position=bottom}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.1051|lon=44.7837|background=|mark=Black pog.svg|marksize=6|label=[[Жинвали]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.34606|lon=44.6971|background=|mark=Black pog.svg|marksize=6|label=[[Пасанаури]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.0395|lon=43.8183|background=|mark=Black pog.svg|marksize=6|label=[[Агара (Грузия)|Агара]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.7426|lon=43.5944|background=|mark=Black pog.svg|marksize=6|label=[[Бакуриани]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.019|lon=43.2085|background=|mark=Black pog.svg|marksize=6|label=[[Харагаули]]|position=bottom}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=42.0156|lon=42.2693|background=|mark=Black pog.svg|marksize=6|label=[[Чохатаури]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.9102|lon=41.9163|background=|mark=Black pog.svg|marksize=6|label=[[Лайтури]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.9694|lon=42.1109|background=|mark=Black pog.svg|marksize=6|label=[[Насакирали]]|position=right}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.9955|lon=41.7749|background=|mark=Black pog.svg|marksize=6|label=[[Уреки]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.6426|lon=42.3715|background=|mark=Black pog.svg|marksize=6|label=[[Хуло]]|position=top}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.5592|lon=42.0217|background=|mark=Black pog.svg|marksize=6|label=[[Кеда]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.6195|lon=42.2417|background=|mark=Black pog.svg|marksize=6|label=[[Шуахеви]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.6853|lon=44.6883|background=|mark=Black pog.svg|marksize=8|label=[[Цхнети]]|position=left}}
{{ПозКарта~|Грузия|lat=41.8268|lon=44.7537|background=|mark=Black pog.svg|marksize=8|label=[[Загэс]]|position=left}}
}}


== Иҫкәрмәләр ==
{{примечания|2}}

== Һылтанмалар ==
Статистика мәғлүмәттәре сығанаҡтары  —
* [[:en:The World Factbook]]
* [http://www.geostat.ge geostat.ge]
* [http://www.statistics.ge statistics.ge]

{{Европа по темам|халҡы|Халыҡ|цвет=Грузия}}
{{Азия по темам|халҡы|Халыҡ|цвет=Грузия}}
{{Грузия в темах}}

[[Категория:Грузия халҡы|*]]