Даръя битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Ук}}
'''Даръя́''' — сиге күренмәгән бик ҙур һыу, бик ҙур йылға.
* '''Һыу һыуға ҡойор, һыу даръяға ҡойор (''мәҡәл'')'''
[[Файл:Сирдарё.jpg|thumb|[[Һырдаръя]] (башҡортса — [[Һыр (йыр)|Һыр]] йылғаһы)]]
[[Файл:Anabranches of Qashqadaryo river in Kitab.jpg|thumb|[[Ҡашҡадаръя]] йылғаһы. Китаб ҡалаһы.]]

== Күсмә мәғәнәләре ==
1. Нимәнеңдер күплеге, сикһеҙлеге, киңлеге: даръя кеүек күл; нефть даръяһы
* '''Ғилемлелек — даръялыр (''[[Аҡмулла]]'')'''.
* '''Тормош — икһеҙ-сикһеҙ даръя (''[[Мөхөтдин Тажи]]'')'''.
* '''Күҙ йәштәре даръя булып аҡты'''
[[Файл:Amu darya delta.jpg|thumb|слева|[[Амударъя]] дельтаһы — [[Йыһан]]дан]]
2.Күҙ даръя — тейешен дә, тейеш түгелен дә күреп барыу<ref>Башҡорт теленең һүҙлеге. 1-се том. — Мәскәү, 1993. — 265-се бит</ref>

== Даръя һүҙе — атамаларҙа ==
Ҙур йылға мәғәнәһендә ул [[Урта Азия]]лағы киң билдәле [[Амударъя]], [[Һырдаръя]] (Сырдаръя), [[Ҡашҡадаръя]], [[Сурхандаръя]] атамаларында ҡулланылған. [[Урта Азия]]ла «даръя» һүҙе менән барлыҡҡа килгән йылға атамалары йыш осрай.

[[Башҡорттар]]ҙа Һырдаръя [[Һыр (йыр)|Һыр]] тигән атама менән дә билдәле. Был атама менән ул башҡорт тарихына ла инеп ҡалған һәм уға бағышланған ошо исемле [[Һыр (йыр)|Һыр]] тигән йыр ҙа бар.

== Сығанаҡтар ==
* Башҡорт теленең һүҙлеге. 1-се том. — Мәскәү, 1993.
* Нәҙершина Ф. А. башҡорт халыҡ йырҙары, йыр-риүәйәттәре . — Өфө: 1997. −288 бит.
* Реки Узбекистана [https://www.advantour.com/rus/uzbekistan/geography/rivers.htm]

== Иҫкәрмәләр ==
{{Примечания}}
{{Башҡорт теле}}
[[Категория:Башҡорт теленең аңлатмалы һүҙлеге]]