Зигмунд Фрейд битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Учёный
 | Имя                  = Зигмунд Фрейд
 | Оригинал имени       = ''Sigismund Schlomo Freud''
 | Ширина               = 250px
 | Изображение          = Sigmund Freud LIFE.jpg
 | Описание изображения = Зигмунд Фрейд  ''Life'' журналы тышында<br />(Макс Хальберштадт, 1922)
 | Дата рождения        = 06.05.1856
 | Место рождения       = Фрайберг, [[Австрия империяһы]] <br />(хәҙер — Пршибор, [[Чехия]])
 | Дата смерти          = 23.09.1939
 | Место смерти         = {{МестоСмерти|Лондон|Лондонда}}, [[Бөйөк Британия]]
 | Гражданство          = Австро-Венгрия, Австрия
 | Научная сфера        = Психиатрия, неврология, психоанализ
 | Научный руководитель =
 | Учёная степень       = Медицина докторы
 | Учёное звание        = Профессор
 | Альма-матер          = [[Вена университеты]]
 | Знаменитые ученики   =
 | Известен как         = психоанализға нигеҙ һалыусы
 | Награды и премии     = Премия Гёте ([[1930]] й.)
 | Роспись              = FreudSignature.svg
}}

'''Зи́гмунд Фрейд''' ({{lang-de|Sigmund Freud}}, <small>МФА{{ref-de}}</small>: {{IPA|[ˈziːkmʊnt ˈfʁɔʏt]}}; тулы исеме '''Сигизмунд Шломо Фрейд''' , {{lang-de|Sigismund Schlomo Freud}}; [[6 май]] [[1856 йыл]], Фрайберг, Австрия империяһы — [[23 сентябрь]] [[1939 йыл]], [[Лондон]]) — Австрия психологы, психиатр һәм невролог.

Зигмунд Фрейд психоанализға нигеҙ һалыусы тип һанала, ул XX быуатта {{sfn|Фрейджер, Фейдимен|2008|p=51—2.}}{{sfn|Фрейд|2002|p=7.}}. психологияға, [[медицина]]ға, социологияға, антропологияға, [[әҙәбиәт]]кә һәм сәнғәткә һиҙелерлек йоғонто яһаған Уның теориялары менән ҡыҙыҡһыныу бөгөн дә һис кәмемәй{{sfn|Фрейд|2002|p=7.}}<ref>{{книга|автор=Яровицкий, Вячеслав.|заглавие=100 великих психологов|год=2004|издательство=Вече|серия=100 великих|страниц=432|часть=Зигмунд Фрейд|isbn=5-94538-397-Х}}</ref>{{sfn|Хьелл, Зиглер|2003|p=106.}}.

Фрейд ҡаҙаныштарынан иң мөһимдәре — психиканың өс компонентлы моделдән тороуын асыу, шәхестең психосексуаль үҫешендә специфик фазаларҙы билдәләү, эдип комплексы теорияһын булдырыу, психикала һаҡлағыс механизмдар булыуын табыу, «аңһыҙҙан» төшөнсәһен психика менән бәйләү, трансфер һәм контр-трансферҙы асыу,  ирекле ассоциациялар ысулын һәм төш юрауҙы{/9 } терапевтик методикаларҙа ҡулланыу.

Фрейдтың психологияға йоғонтоһо бәхәсһеҙ булһа ла, күп тикшеренеүселәр уның хеҙмәттәрен аҡыллы алдаҡсылыҡ тип һанай<ref>{{книга|автор=Кордуэлл, Майк.|заглавие=Психология А-Я: Словарь-справочник|ответственный=Пер. с англ. К. С. Ткаченко|год=2001|часть=Зигмунд Фрейд|страниц=448|isbn=5-8183-0105-2}}</ref>.

Үҙ ғүмерендә Фрейд бик күп фәнни хеҙмәттәр яҙған — тулы йыйынтығы 24 том тәшкил итә<ref name="bibliofull">{{cite web|url=http://www.psychoanalyse.ru/biblio/freuds_3.html|title=Полное Собрание сочинений Зигмунда Фрейда в 26 томах.|accessdate=17.05.2012|publisher=psychoanalyse.ru|work=Психотерапевтический центр «Московский психоанализ» и информационный портал «Всё о психоанализе»|archiveurl=http://www.webcitation.org/683Gi9zM6|archivedate=2012-05-30}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130904233639/http://www.psychoanalyse.ru/biblio/freuds_3.html |date=2013-09-04 }}</ref>. Медицина докторы, профессор, Кларк университетының хоҡуҡ буйынса почётлы докторы, членом Лондон король йәмғиәтенең сит ил ағзаһы, Гёте премияһын алған, Француз психоаналитик йәмғиәтенең и Британия психологик йәмғиәтенең {{sfn|Лейбин|2010|p=836.}}<ref>{{книга|автор=Карпенко, Л., Петровский А.|заглавие=История психологии в лицах. Персоналии|год=2005|издательство=ПЕР СЭ|серия= Психологический лексикон. Энциклопедический словарь в 6 томах|страниц=784|часть=Зигмунд Фрейд|isbn=5-9292-0064-5}}</ref>{{sfn|Касафонт|2006|p=112.}}, Америка психоаналитика ассоциацияһының почётлы ағзаһы.

== Биографияһы ==

=== Бала сағы һәм йәшлеге ===
Зигмунд Фрейд 1856 йылдың 6 майында Моравиялағы Фрайберг ҡалаһында тыуған (ул саҡта Австрияға ингән). Ул тыуған урам— Шлоссерграссе — хәҙер уның исемен йөрөтә{{sfn|Джонс|1996|p=19.}}. Исемен олатаһы иҫтәлегенә ҡушҡандар. Ата-әсәһе Германиянан сыҡҡан йәһүдтәр{{sfn|Касафонт|2006|p=16.}}. Фрайбергта Зигмундҡа 3 йәш тулғанса йәшәйҙәр, 1859 йылда Үҙәк Европала индустриаль революция арҡаһында атаһы фәҡирлеккә төшә {{sfn|Джонс|1996|p=25.}}.

Ғаилә Лейпцигҡа күсеп бер йыл йәшәгәс, Венаға{{sfn|Касафонт|2006|p=20.}} китә. Зигмунд күсенеп йөрөүҙе ауыр кисерә, сөнки атаһының тәүге ҡатынынан ағаһы Филипп менән бик дуҫ булалар. {{sfn|Касафонт|2006|p=18.}}. Йәмғиәттең иң түбән ҡатламдары араһында йәшәп, бер аҙ эштәре юлға һалынғас, арыуыраҡ төбәккә урынлашалар. Әммә артыҡ мантып та китә алмайҙар. Зигмунд шул ваҡыттарҙа әҙәбиәт менән мауыға башлай. {{sfn|Касафонт|2006|p=23.}}.
{{Врезка
 | Заголовок       = Бала сағынан хәтирәләр
 | Фон = #EEE8AA
 | Содержание      = «Мин ата-әсәйемдең улы булдым <…>, улар төпкөлдә тыныс һәм етеш йәшәнеләр. Миңә өс йәш булғанда атайым бөлгөнлөккә төштө, беҙгә ауылыбыҙҙы ташлап ҙүр ҡалаға күсергә туры килде. Оҙон һәм ауыр йылдар башланды, был йылдарҙан миңә һағынып иҫкә алырлыҡ бер ни ҙә юҡ»{{sfn|Касафонт|2006|p=21.}}.
 | Выравнивание    = right
 | Ширина          = 250px
 | Размер шрифта   = 85%
}}
Өйҙәге әҙерлеге һәм тәбиғи һәләттәре Зигмунд Фрейдҡа 9 йәшендә, тейешле ваҡыттан бер йыл алға, гимназияға инергә мөмкинлек бирә{{sfn|Джонс|1996|p=30.}}. 8 баланан бер Зигмундҡа кәрәсин лампа һәм хатта айырым бүлмә биреп ҡуялар, башҡалар уға ҡамасауламаҫҡа тейеш була Егет [[әҙәбиәт]] һәм философия менән мауыға — [[Уильям Шекспир|Шекспирҙы]], Кантты, [[Гегель|Гегелде]], Шопенгауэрҙы, Ницшены уҡый, [[Герман теле|немец телен]] камил белә, [[грек теле]]н һәм латынь өйрәнә, [[Франк теле|француз]], [[Инглиз теле|инглиз]], испан һәм итальян{{sfn|Хьелл, Зиглер|2003|p=107.}} телдәрендә иркен һөйләшә.

Гимназияны бик уңышлы тамамлап, Зигмунд ниндәй һөнәр һайлауҙы хәл итә алмай бер була— антисемит кәйефтәр ҙә йоғонто яһай, йәһүдтәргә {{sfn|Хьелл, Зиглер|2003|p=107.}} коммерция, сәнәғәт, юриспруденция һәм [[медицина]]{{sfn|Касафонт|2006|p=30.}}{{sfn|Джонс|1996|p=33.}} рөхсәт ителә . [[Йоһанн Вольфганг фон Гөте|Гёте]]ның «Тәбиғәт» тигән эссеһын уҡығанды ишетеп әҫәрләнеп, Зигмунд медицина факультетын{{sfn|Дадун|1994|p=51.}} һайлай. Медицинаны яратмаһа ла ошо һөнәрҙе һайлап, ул бер ваҡытта ла үҙен ысын врач тип һанамаған

=== Һөнәри үҫеш ===
<div class="floatright">
[[Рәсем:Pribor - Birthplace of Sigmund Freud.jpg|190px]] <br />Фрейд тыуған йорт<br /> (Пршибор, Моравия, Чехия)

[[Рәсем:AmaliaFreud.jpg|175px]] <br />Фрейд әсәһе Амалия (1872) менән
</div>
1873 йылда 17 йәшлек Зигмунд Фрейд Вена университетының медицина факультетына уҡырға инә. Милләтенә бәйле ҡыйырһытыуҙарға ла осрай{{sfn|Касафонт|2006|p=31—3.}}. Ул бындай күренештәргә бирешмәҫкә өйрәнә, рухын нығыта{{sfn|Фрейджер, Фейдимен|2008|p=29.}}.

[[Анатомия]]ны һәм [[химия]]ны өйрәнә, әммә физиолог һәм психолог {{iw|Брюкке, Эрнст|Эрнста Брюкке|en|Ernst Wilhelm von Brücke}}, {{sfn|Джонс|1996|p=37.}}. лекцияларын яратып тыңлай.

1881 йылда Фрейд имтихандарын бик уңышлы тапшырып, доктор ғилми дәрәжәһен ала{{sfn|Джонс|1996|p=46.}},әммә Брюкке ҡулы аҫтында эшләүен дауам итә, сөнки ғилми эш менән шөғөлләнергә өмөт тота. {{sfn|Фрейджер, Фейдимен|2008|p=30.}}. Әммә уҡытыусыһы уға икенсе эш һайларға кәңәш итә, сөнки уның фәҡирлеген белә. Фрейд уны тыңлай. Етмәһә, шул ваҡытта Марта исемле ҡыҙға ғашиҡ була. Ҡыҙ бай йәһүд ғаиләһенән була.

<div class="floatright">
[[Рәсем:Ernst willhelm von bruecke.jpeg|137px]] [[Рәсем:Theodor Meynert.jpg|160px]] <br />Фрейдҡа йоғонто яһаған уҡытыусылар<br /> —<br /> {{iw|Брюкке, Эрнст|Эрнст Брюкке|en|Ernst Wilhelm von Brücke}} (һулда) һәм {{iw|Мейнерт, Теодор|Теодор Мейнерт|en|Theodor Meynert}} (уңда)
</div>

Төрлө дауаханаларҙа, төрлө ауырыуҙар менән эшләй.

=== Кокаинды өйрәнеүе ===

1884 йылда Фрейд кокаин тураһында яҙмаларға осрай. Уның имештер файҙаһы булғанлығын һынап ҡарар өсөн үҙе лә, ҡатыны ла кокаин ҡулланалар. Ауыртыуҙы баҫа, ҡеүәт өҫтәй тип бик маҡтап яҙып сыға. Хатта дуҫын шуның менән дауалап маташа. Әммә Европала бик ҡурҡыныс эҙемтәләре барлығын белеп ҡалып, шау-шыу күтәрәләр{{sfn|Касафонт|2006|p=64—8.}}.

Әммә Фрейд кокаинды хирургик операцияларҙа ауыртыуҙы баҫа торған матдә итеп ҡулланыуҙы дауам итә. Мәҡәләләр баҫтыра.
1887 йылда фән тулыһынса кокаиндың зарарын фаш итә. Фрейд үҙе был ваҡытҡа кокаинға өйрәнгән була, уның ауыр эҙемтәләрен кисерә. Уның үҙе тирәһендәгеләрҙе лә кокаинға өйрәтеүен нәфрәт менән яҙалар<ref>{{книга|автор=Фрейд, Зигмунд.|заглавие=Статьи о кокаине|год=2011|место=СПб.|издательство=Азбука|страниц=160|isbn=978-5-389-02819-7|ответственный=пер. с англ. Ю. Донца|часть=Валерий Зеленский «Фрейд и кокаин»}}</ref>.

=== Психоанализдың барлыҡҡа килеүе ===

1885 йылда Фрейд Парижға врач-психиатр Жан Шарко{{sfn|Джонс|1996|p=54.}}ла белемен камиллаштырырға барырға ҡарар итә. Ул конкурстан уҙыуға өлгәшә{{sfn|Дадун|1994|p=65.}}.

<div class="floatright">
[[Рәсем:Une leçon clinique à la Salpêtrière 02.jpg|263px]] <br />Ж. Шарко демонстрирует метод гипноза<br />при работе с «истерической» пациенткой<br />
</div>
Шарко истерияны өйрәнә һәм дауалай.
Парижда Фрейд невропатологияны мауығып өйрәнә.

13 сентябрҙә Фрейд Марта Бернейға өйләнә, уларҙың 6 балаһы тыуа — Матильда (1887—1978), Мартин (1889—1969), Оливер (1891—1969), {{iw|Фрейд, Эрнст|Эрнста|en|Ernst L. Freud}} (1892—1966), Софи (1893—1920) һәм Анна (1895—1982){{sfn|Касафонт|2006|p=46—7.}}.
}

<div class="floatright">
[[Рәсем:Jozef_Breuer,_1877.jpg|179px]] <br />Д-р. Йозеф Брейер, способствовавший <br />зарождению психоанализа
</div>

{{Врезка
 | Подпись       = ''З. Фрейд, «[[Очерк истории психоанализа]]» ([[1914 год|1914]])''{{sfn|Фрейд|2006|p=22—3.}}
 | Фон = #F0E68C
 | Заголовок = Первое психоаналитическое объединение
 | Содержание      = «С 1902 года вокруг меня собрались несколько молодых врачей с определённым намерением изучать психоанализ, применять его на практике и распространять. <…> У меня собирались в определённые вечера, вели в установленном порядке дискуссии, старались разобраться в казавшейся странной новой области исследования и разбудить интерес к ней. <…>

Маленький кружок скоро разросся, неоднократно меняя состав в течение нескольких лет. В общем, я могу признаться, что по богатству и многообразию дарований он едва ли уступал штабу любого клинического преподавателя».
 | Выравнивание    = right
 | Ширина          = 290px
 | Высота          = 
 | Размер шрифта   = 85%
 | Без разрывов    = 
}}

== Фәндәге ҡаҙаныштары ==
{{main|Фрейдизм}}
Фрейд ҡаҙаныштарының иң мөһимдәре — психиканың өс компонентлы моделдән тороуын асыу, шәхестең психосексуаль үҫешендә специфик фазаларҙы билдәләү, эдип комплексы теорияһын булдырыу, психикала һаҡлағыс механизмдар булыуын табыу, «аңһыҙҙан» төшөнсәһен психика менән бәйләү, трансфер һәм контр-трансферҙы асыу, ирекле ассоциациялар ысулын һәм төш юрауҙы терапевтик методикаларҙа ҡулланыу.

Фрейд мәктәп йылдарында уҡ [[физиология]] һәм [[психология]] фәндәре менән ҡыҙыҡһына. Беренсе ғилми хеҙмәттәрен хайуандар физиологияһы лабораторияһында эшләгәндә үк яҙа башлай. Психология фәненә күсеүе һәм ошо фән яҫылығында концепциялар төҙөүө ҡайһы бер ғалимдарҙың нерв ауырыуҙарың (невроздарҙы) гипноз ысулы менән дауалау тәжрибәһенә нигеҙләнгән була. Фрейд төрлө психоздарҙы дауалағанда индивидтың уҙған ғүмерөндә булған конфликттарға бәйләп эш итергә кәрәклеген иҫбатлай. Кешенең төш күреү кеүек күренештәрен дә ул уларға тиклем булған конфликттар нәтижәһе тип ҡарай. Фрейд, кеше [[аң]]ының ике ҡаттан торғанлығына иғтибар итеп, уның төп, хәл иткес хеҙмәтен аң төпкөл аң (подсоз- нательное) ҡатына тағарға тырыша. Фрейдтың теорияһы буйынса, кеше үзенең танып белеү процессында предмет һәм күренештәрҙең аҫылын, төшөнөүҙә өҫтөнлөктө аңлы рәүештә эш итеүгә түгел, бәлки стихиялы рәүештә, төпкөл аңдың «ҡушыуы» буйынса эш итеүгә бирә.

Фрейд тәғлимәттәрендә ҙур урын сексуаль факторға бирелә. Уның ҡарашы буйынса, кешенең барлыҡ эштәренең нигеҙен сексуаль дәрт, сексуаль теләк тәшкил итә. Һәм, Фрейдса, кеше был нәмәне үҙе һиҙмәй генә йәшәргә лә мөмкин (тимәк, Фрейдтның «асышына» ышанырға ғына кәрәк). Фрейд кешенең сексуаль теләгенең айырым бер өлкәлә (әйтәйек, сәйәсәттә, сәнғәттә, әхләктә) уның конкрет эшсәнлеккә әүерелеүен сублимация тип атай. Фрейд үҙенең теорияһын күп төрлө яңы терминдар, төшөнсәләр ҡулланыу юлы менән иҫбатларға тырыша. Уның хеҙмәттәрендә ҙур урын либидо төшөнсәһенә бирелә. Был төшөнсә яңынан ана шул енси (сексуаль) теләкте атау өсөн ҡулланыла. «Эдип комплексы» (Эдипов комплекс)төшөнсәһе кешеләрҙең, әйтәйек, тыумыштан ук үҙҙәренең ата-әсәләренә ҡарата енси теләк менән «йәшәүҙәрен» аңлатырға тейеш була. "Гомумән, Фрейд медицина фәненә ҙур яңылыҡ һәм, үҙенә күрә, асыш алып килә.

'''[[Фрейдизм]]''' — психоанализ нигеҙендә кешеләрҙе дауалау, уларҙы психик ауырыуҙарҙан ы ысулдарын туплаған табиби йүнәлеш. Ләкин Фрейд, философ булараҡ, ошо фән тарихына буталсыҡ, эске ҡаршылыҡлы уйҙырмаларға ҡоролған теория авторы булып кереп ҡала.

=== Зигмунд Фрейд тураһында китаптар ===

* {{книга|автор=Дадун, Роже.|заглавие=Фрейд|год=1994|издательство=Х.Г.С|место=М.|страниц=512|isbn=5-7588-0040-6}}
* {{книга|автор=Касафонт, Хосеп Рамон.|заглавие=Зигмунд Фрейд|год=2006|место=М.|ответственный=пер. с исп. А. Берковой|издательство=АСТ|серия=Биография и творчество|страниц=253|isbn=5-17-037281-7}}
* {{книга|автор=Джонс, Эрнест.|заглавие=Жизнь и творения Зигмунда Фрейда|год=1996|место=М.|издательство=Гуманитарий АГИ|страниц=448|ответственный=пер. с англ. В. Старовойтова|isbn=5-89221-006-5}}
* {{книга|автор=Штеренсис, Михаил.|заглавие=Зигмунд Фрейд|год=2012|издательство=ISRADON / ИсраДон, Феникс|серия=След в истории|страниц=160|isbn=978-5-222-19226-9}}
* {{книга|автор=Надеждин, Николай.|заглавие=Зигмунд Фрейд. «За гранью сознания»|год=2011|издательство=Майор|страниц=192|серия=Неформальные биографии|isbn=978-5-98551-135-2}}
* {{книга|автор=Феррис, Пол.|заглавие=Зигмунд Фрейд|год=2001|издательство=Поппури|место=Минск|страниц=448|ответственный=пер. с англ. Екатерины Мартинкевич|isbn=985-438-526-4}}
* {{книга|автор=Стоун, Ирвинг.|заглавие=Страсти ума. Биографический роман о Зигмунде Фрейде|год=2011|издательство=АСТ|место=М.|страниц=864|ответственный=пер. с англ. И. Усачёва|isbn=978-5-17-072051-4}}
* {{книга|автор=Бабен, Пьер.|заглавие=Зигмунд Фрейд. Трагик в возрасте науки|год=2003|место=М.|издательство=АСТ|страниц=144|серия=Наука. Открытие|ответственный=пер. с фр. Елены Сутоцкой|isbn=2-07-053098-1}}
* {{книга|автор=Берри, Рут.|заглавие=Зигмунд Фрейд. Путеводитель для начинающих. Жизнь и учение основателя психоанализа|год=2010|издательство=Гиппо|страниц=128|isbn=978-5-91606-003-4}}
* {{книга|автор=Виттельс, Фриц.|заглавие=Фрейд. Его личность, учение и школа|год=2007|издательство=КомКнига|страниц=200|ответственный=пер. с нем. Г. Таубмана|isbn= 5-484-00882-4}}
* {{книга|автор=Маркус, Герорг.|заглавие=Зигмунд Фрейд и тайны души. Биография|год=2008|издательство=АСТ|страниц=336|ответственный=пер. с англ. А. Журавеля|isbn=978-5-17-049333-3}}
* {{книга|автор=Браун, Джеймс.|заглавие=Психология Фрейда и постфрейдисты|год=1997|серия=Актуальная психология|издательство=Рефл-бук|место=М.|страниц=304|ответственный=пер. с англ.|isbn=5-87983-027-6}}
== Мәҙәниәттә сағылышы ==

=== Әҙәбиәт һәм кинематограф ===
Фрейд бер нисә мәртәбә әҙәби әҫәрҙәрҙә телгә алына. Ғалим булараҡ Ирвинг Стоундың  «Страсти ума» (1971),Эдгар Доктороуһың  «Рэгтайм» (1975) ,  Д. М. Томастың «Белый отель» (1981), Ирвин Яломаның  «Когда Ницше плакал» (1992), «Убийство по Фрейду» (2006) , Джед Рубенфельда ның «Маленькая книга» (2008),  Селден Эдвардстың «Венский треугольник» (2009)<ref name="FBooks">{{статья|автор=Tobin, Robert Deam.|заглавие=Fixing Freud: The Oedipus Complex in Early Twenty-First Century US American Novels|ссылка=http://www.euppublishing.com/doi/pdfplus/10.3366/pah.2011.0091|издание=Psychoanalysis and History|место= |издательство=Edinburgh University Press|год=2011|volume=13|номер=2|pages=245—246|isbn= |issn=1460-8235|doi=|bibcode=|язык=en}}</ref>. З. Фрейд һәм уныү теорияһы рәсәй һәм АҠШ яҙыусыһы Владимир Набоковҡа ҙур йоғонто яһай<ref>{{книга|автор=Henry, David; Larmour, James.|заглавие=Discourse and Ideology in Nabokov's Prose|год=2002|издательство=Routledge|pages=62|allpages=176|isbn=9780415286589}}</ref>. Набоковтың бик күр романдырында психоанализды нигеҙләүсенең әоҡонтоһо һиҙелә, миҫал өсөн «Лолита» романында инцест күренеше фрейд аңлатмаһында бирелә
<ref>{{книга|автор=O'Rourke, James L.|заглавие=Sex, Lies, And Autobiography: The Ethics of Confession|год=2006|pages=169|allpages=215|isbn=9780813925127}}</ref>.

«Лолита»нан башҡа Набоковтың башҡа әҫәрҙәрендә лә психоанализ эҙҙәре сағылыш таба<ref>{{книга|автор=Straumann, Barbara.|заглавие=Figurations of Exile in Hitchcock and Nabokov|год=2004|издательство=Edinburgh University Press|pages=204|allpages=240|isbn=9780748636464}}</ref>. Миҫал өсөн, ''The Talking Cure: Literary Representations of Psychoanalysis''  китабының авторы инглиз теле профессоры Джеффри Берман ({{lang-en|Jeffrey Berman}}), «яҙыусының артынан эйәреп йөрөүсө күләгә кеүек, Фрейд Нобоков тормошонда төп урынды алып тора» тип яҙа
<ref>{{книга|автор=Rancour-Laferriere, Daniel.|заглавие=Russian Literature and Psychoanalysis|год=1989|издательство=John Benjamins Publishing Company|pages=373|allpages=485|isbn=9789027215369}}</ref>.

Фрейд бер нисә тапҡыр драматик әҫәрҙәрҙеү геройына әйленә, миҫал өсөн «Истерия» (1993) (Терри Джонсон), «Лечения беседой» (2002)(Кристофер Хэмптон), «Дикобраза» (2008) (Мерин), «Последний сеанс Фрейд» (2009) (Гермайн Марк)<ref name="FBooks"/>.
Ғалим бик күп телесериалдар һәм кинофильмдар персонажына әйләнә, IMDb каталогы буйынса тулы исемлегендә 71 картина<ref>{{cite web|url=http://www.imdb.com/character/ch0027184/|title=Sigmund Freud (Character)|lang=en|accessdate=29.05.2012|publisher=imdb.com|work=Internet Movie Database|archiveurl=http://www.webcitation.org/68egowWjo|archivedate=2012-06-24}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121109004552/http://www.imdb.com/character/ch0027184/ |date=2012-11-09 }}</ref>.

=== Музейҙар һәм һәйкәлдәр ===
<div class="floatright">
[[Рәсем:50 шиллингов 2000 Австрия Фрейд.JPG|210px]] <br />«Төш күреүгә аңлатма биреү» (2000 йыл)<br />100 йыллыҡҡа иҫтәлекле аҡса

 <br />Шул исемдәге купюра
</div>
Фрейд ҫтәлегенә Лондонда, Венала һәйкәлдәр ҡуйылған. Австрияла уның портретые аҡсаға куялар. Фрейд иҫтәлеген һаҡлаған бер нисә музей бар. [[Санкт-Петербург]]та төш күреү музейы 1999 йылда асыла «Төш күреүгә аңлатма биреү» китабының 100 йыллығына асыла<ref>{{cite web|url=http://www.freud.ru/|title=Freud's Dream Museum|publisher=freud.ru|accessdate=22.05.2012|work=Музей сновидений Фрейда|archiveurl=http://www.webcitation.org/68egpdRyP|archivedate=2012-06-24}}</ref>.
Зигмуна Фрейдтың төп музейы Венала эшләй. Музейҙа ҡалимдың ҡулъяҙмалары, китапханаһы һаҡлана
<ref>{{cite web|url=http://www.wien.info/ru/vienna-for/jewish-vienna/sigmund-freud-museum|title=Музей Зигмунда Фрейда|publisher=wien.info|work=Путеводитель по Вене онлайн|accessdate=22.05.2012|archiveurl=http://www.webcitation.org/68egqIz9d|archivedate=2012-06-24}}</ref>.
{|class="graytable" style="background-color:#EEE8AA;border:10px; font-size:100%; solid #C8C8C8;padding:0.5em;text-align:center"
 |+ 
 |width="5%"|[[Рәсем:Bolshoy18a.jpg|190px]]
 |width="5%"|[[Рәсем:Freud Museum London 2.jpg|193px]]
 |width="5%"|[[Рәсем:Berggasse Vienna March 2007 002.jpg|109px]]
 |width="5%"|[[Рәсем:Stele - Sigmund Freud, Das Geheimnis des Traumes (Wien 1900) 001.jpg|109px]]
 |width="5%"|[[Рәсем:Sigmund Freud memorial plaque.jpg|110px]]
 |width="5%"|[[Рәсем:Sigmund Freud statue, London 1.jpg|96px]]
 |width="5%"|[[Рәсем:Sigmund Freud bust Vienna Oct. 2006 002.jpg|109px]]
 |-
 |Төш күреү музейы (Санкт-Петербург)
 |Лондонда музей
 |Венала музей
 |Фрейдҡа стела (Вена)
 |Иҫтәлекле таҡтаташ (Пршибор;Чехия)
 |Фрейд статуяһы (Лондон)
 |Фрейд һәйкәле (Вена)
 |}

== Шулай уҡ ҡарағыҙ ==
{{Навигация
|Тема =Зигмунд Фрейд
|Викисловарь =
|Викиучебник =
|Викицитатник = :ru:Зигмунд Фрейд
|Викитека =
|Викисклад = Category:Sigmund Freud
|Метавики =
}}
* [[Фрейдизм]]
* [[Психоанализ]]
* [[Психология]]

== Иҫкәрмәләр ==
{{примечания|4}}

== Әҙәбиәт ==
* {{книга|автор=Фрейд, Зигмунд.|заглавие=Психоаналитические этюды|год=2010|место=Минск|издательство=Поппури|страниц=608|isbn=978-985-15-1064-7|ref=Фрейд|ответственный=сост. Д. И. Донской, В. Ф. Круглянский}}
* {{книга|автор=Фрейд, Зигмунд.|заглавие=Основные психологические теории в психоанализе|год=2006|место=М.|издательство=АСТ|страниц=400|isbn=5-17-036472-5|ref=Фрейд|ответственный=пер. М. В. Вульф, А. А. Спектор}}
* {{книга|автор=Фрейд, Зигмунд.|заглавие=Толкование сновидений|год=2005|место=М.|издательство=Фирма СТД|страниц=680|isbn=5-89808-040-6|ref=Фрейд|ответственный=под общ. ред. Е. С. Калмыковой, М. Б. Аграчевой, А. М. Боковикова}}
* Гыйззәтов К. Т., Философия: 2 китап. 1 нче китап: Кыскача философия тарихы. Философиянең нигеҙ проблемулары: Югары уку йорты өчен дәреслек.

== Һылтанмалар ==
* {{lib.ru|http://www.lib.ru/PSIHO/FREUD/}}
* {{cite web|url=http://iph.ras.ru/elib/3270.html|title=Зигмунд Фрейд|description=Биографическая статья в Новой философской энциклопедии|accessdate=2012-08-27|archiveurl=http://www.webcitation.org/6BS1uwpff|archivedate=2012-10-16}}
* {{cite web|url=http://sites.google.com/site/psychoanalysisbiography/Home/f/freud-z|title=Зигмунд Фрейд|description=Биографическая статья В. И. Овчаренко|accessdate=2012-08-27|archiveurl=http://www.webcitation.org/6BS1vfP4u|archivedate=2012-10-16}}
* {{cite web|url=http://krugosvet.ru/enc/gumanitarnye_nauki/psihologiya_i_pedagogika/FRED_ZIGMUND.html|title=Зигмунд Фрейд|description=Биографическая статья в Энциклопедии Кругосвет|accessdate=2012-08-27|archiveurl=http://www.webcitation.org/6BS1wTtad|archivedate=2012-10-16}}
* {{cite web|url=http://slovari.yandex.ru/~книги/БСЭ/Фрейд%20Зигмунд/|title=Зигмунд Фрейд|description=Биографическая статья в Большой советской энциклопедии|accessdate=2012-08-27|archiveurl=http://www.webcitation.org/6BS1xkvpy|archivedate=2012-10-16}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120106190555/http://slovari.yandex.ru/~%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B8/%D0%91%D0%A1%D0%AD/%D0%A4%D1%80%D0%B5%D0%B9%D0%B4%20%D0%97%D0%B8%D0%B3%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B4/ |date=2012-01-06 }}
* {{cite web|url=http://www.psychoanalyse.ru/biblio/bibliofreud.html|title=Библиография основных работ Фрейда|accessdate=2012-08-27|archiveurl=http://www.webcitation.org/6BS1yXluh|archivedate=2012-10-16}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120712140309/http://www.psychoanalyse.ru/biblio/bibliofreud.html |date=2012-07-12 }}
* {{cite web|url=http://culturalspace.ru/news/edinstvennaja_sokhranivshajasja_zapis_golosa_frejda/2013-01-04-5|title=Единственная сохранившаяся запись голоса Фрейда|accessdate=2012-08-27|archiveurl=http://www.webcitation.org/6BS20LPTp|archivedate=2012-10-16}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160313025926/http://culturalspace.ru/news/edinstvennaja_sokhranivshajasja_zapis_golosa_frejda/2013-01-04-5 |date=2016-03-13 }}
* [http://www.lib.tsu.ru/win/vystavki/vystav5/1.html Виртуальная выставка: «Зигмунд Фрейд. ][http://www.lib.tsu.ru/win/vystavki/vystav5/1.html К 155-летию со дня рождения»]

{{Һайланған мәҡәлә|Ғалим}}

[[Категория:Чехияла тыуғандар]]
[[Категория:Австрия ғалимдары]]
[[Категория:Вена университетын тамамлаусылар]]
[[Категория:Алфавит буйынса психиатрҙар]]