Ралли ғаиләһе йорто

Долнала «Ралли ғаиләһе йорто» йорт-музейы

Ралли ғаиләһе йорто — бай грек Ралли Замфир Долна ауылында (хәҙерге Молдавияның Страшенский районы) төҙөткән XIX быуат башындағы дворян усадьбаһы. Усадьба бында 1821 йылда Александр Сергеевич Пушкин (28 июль һәм 20 август араһында Бессарабияла булған ваҡытта) булыуы менән билдәле.

XX быуаттың беренсе яртыһында Замфир Арборе-Раллиҙыҡы булған Ралли поместьеһы, Бессарабия СССР-ға ҡушылғандан һуң 1949 йылдың 6 июнендә дәүләттеке тип иғлан ителә һәм Пушкиндың тыуған көнөндә килеүселәр өсөн асыла. 1964 йылдан Кишинёвтағы А. С. Пушкиндың йорт-музейының филиалы булып китә. Совет осоро аҙағында бында йылына 150 меңгә ҡәҙәр турист килә, уларҙы урынлаштырыу өсөн сатыр ҡаласығы төҙөлә.

Пушкинға һәйкәл

СССР тарҡалғандан һуң усадьба реконструкцияға ябыла һәм ғәмәлдә ташлап ҡуйыла. 2002 йылда Молдавия президенты инициативаһы буйынса һәм «Лукойл»дың финанс ярҙамы менән поместье ныҡлы ремонтлана.

Ралли ғаиләһе йортонда асылған күргәҙмә Пушкиндың йорт-музейы коллекциялары фондынан йыйылған. Экспонаттарҙы музей ярты быуаттан күберәк ваҡыт дауамында туплаған. Улар XVIII, XIX һәм XX быуаттарҙың төп нөсхә материалдары. Йыл һайын шағирҙың тыуған көнөндә бында Пушкин шиғриәте республика байрамдары үткәрелә. Усадьба тирәләй парк һуҙылған, унда Комов Олег Константинович тарафынан шағир хөрмәтенә эшләгән һәйкәл ҡуйылған. Долна менән йәнәш Кодрыла «Земфира шишмәһе» һәм «Земфира аҡланы» бар. Бында бер ни тиклем ваҡыт Пушкин сиғандар таборында йәшәгән, был уны «Сиғандар» поэмаһын яҙыуға илһамландыра.

Әҙәбиәт

• Пушкин А. С. Сиғандар.
• Хазин Михаил Григорьевич Пушкин Долнала (белешмә). — Киш.: Тимпул, 1989.
• Ралли-Арборе З. А. С. Пушкин тураһында ғаилә хәтирәләренән. // Үткән йылдар, 1908, № 7.
• Трубецкой Б. А. Пушкин Молдавияла. — Киш., 1990.

Пушкин урындары