Футбол буйынса СССР йыйылма командаһы битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Ук}}
'''Футбол буйынса СССР йыйылма командаһы''' — [[футбол]] буйынса халыҡ-ара турнирҙарҙа һәм осрашыуҙарҙа [[СССР]] исеменән сығыш яһаған йыйылма команда. 1923 йылдан алып 1991 йылға тиклем була. Йыйылма команданы контролдә тотоусы һәм уға идара итеүсе ойошма булып СССР футбол федерацияһы тора.

== Ҡаҙаныштары ==

=== Донъя чемпионаттары ===
* 1966 йылғы донъя чемпионатында 4-се урын (тренеры — Николай Морозов)

=== Европа чемпионаттары ===
* 1960 йылда Европа чемпионы (тренеры — Гавриил Качалин)
* 1964 йылда Европа чемпионатының көмөш призеры (тренеры — Константин Бесков
* 1972 йылда Европа чемпионатының көмөш призеры (тренеры — Александр Пономарев)
* 1988 йылда Европа чемпионатының көмөш призеры (тренеры — Валерий Лобановский)

=== [[Йәйге Олимпия уйындары]] ===
* 1956 йылғы Олимпия уйындарының чемпионы (тренеры — Гавриил Качалин)
* 1988 йылғы Олимпия уйындарының чемпионы (тренеры — Анатолий Бышовец)
* 1972 йылғы Олимпия уйындарының бронза призеры (тренеры — Александр Пономарев)
* 1976 йылғы Олимпия уйындарының бронза призеры (тренеры — Валерий Лобановский)
* 1980 йылғы Олимпия уйындарының бронза призеры (тренеры — Константин Бесков)

== Халыҡ-ара турнирҙарҙа сығыш яһау статистикаһы ==

=== Футбол буйынса донъя чемпионаты ===
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|-
!colspan=10|Финал турнирҙары
! style="width:1%;" rowspan=17|
!colspan=7|Һайлап алыу турнирҙары
|-
!Йыл
!Һөҙөмтә
!Урын
! {{comment|И|Уйын}}
! {{comment|В|Еңеү}}
! {{comment|Н|Тигеҙ иҫәп}}
! {{comment|П|Еңелеү}}
! {{comment|ЗГ|Индергән голдар}}
! {{comment|ПГ|Үткәрелгән голдар}}
! Составтар
! Урын
! {{comment|И|Уйын}}
! {{comment|В|Еңеү}}
! {{comment|Н|Тигеҙ иҫәп}}
! {{comment|П|Еңелеү}}
! {{comment|ЗГ|Индергән голдар}}
! {{comment|ПГ|Үткәрелгән голдар}}
|-
|{{flagicon|Uruguay}} 1930 йылғы футбол буйынса донъя чемпионаты
|rowspan=5 colspan=9|''Ҡатнашмай''
|rowspan=5 colspan=7|''Ҡатнашмай''
|-
|{{Флаг|Италия|1861}} 1934 йылғы футбол буйынса донъя чемпионаты
|-
|{{Флаг|Франция}} 1938 йылғы футбол буйынса донъя чемпионаты
|-
|{{Флаг|Бразилия}} 1950 йылғы футбол буйынса донъя чемпионаты
|-
|{{Флаг|Швейцария}} 1954 йылғы футбол буйынса донъя чемпионаты
|-
|{{Флаг|Швеция}} 1958 йылғы футбол буйынса донъя чемпионаты
|Сирек финал
|7
|5
|2
|1
|2
|5
|6
|1958 йылғы футбол буйынса донъя чемпионаты (составы)#СССР|[[:ru:Чемпионат мира по футболу 1958 (составы)|Состав]]
|bgcolor=ccffcc|[[Футбол буйынса донъя чемпионаты 1958 (һайлап алыу турниры)#УЕФА — группа 6|1/3]]*
|5
|4
|0
|1
|18
|3
|-
|{{Флаг|Чили}} Футбол буйынса донъя чемпионаты 1958 (һайлап алыу турниры)
|Сирек финал
|6
|4
|2
|1
|1
|9
|7
|1962 йылғы футбол буйынса донъя чемпионаты (һайлап алыу турниры)#СССР|[[:ru:Чемпионат мира по футболу 1962 (составы)|Состав]]
|bgcolor=ccffcc|[[Футбол буйынса донъя чемпионаты (1962) (һайлап алыу турниры)#Европа|1/3]]
|4
|4
|0
|0
|11
|3
|-bgcolor=beige
|{{Флаг|Исландия}} [[1966 йылғы футбол буйынса донъя чемпионаты (һайлап алыу турниры)]]
|'''4-се урын'''
|'''4'''
|'''6'''
|'''4'''
|'''0'''
|'''2'''
|'''10'''
|'''6'''
|[[Футбол буйынса донъя чемпионаты 1966 (һайлап алыу турниры)  7|1/4]]
|6
|5
|0
|1
|19
|6
|-
|{{Флаг|Мексика}} [[Футбол буйынса донъя чемпионаты 1970]]
|1/4 финал
|5
|4
|2
|1
|1
|6
|2
|Футбол буйынса донъя чемпионаты 1970#СССР|[[:ru:Чемпионат мира по футболу 1970 (составы)|Состав]]
|bgcolor=ccffcc|[[Футбол буйынса донъя чемпионаты 1970 (һайлап алыу турниры)#Европа (УЕФА)|1/3]]
|4
|3
|1
|0
|8
|1
|-
|{{Флаг|ФРГ}} [[Футбол буйынса донъя чемпионаты 1974|1974]]
| colspan="9" rowspan="2" |''Квалификацияны үтмәй''
|[[Футбол буйынса донъя чемпионаты 1974 (һайлап алыу турниры, УЕФА)#Группа 9|1/3]]**
|5
|3
|1
|1
|5
|2
|-
|{{Флаг|Аргентина|1812}} [[Футбол буйынса донъя чемпионаты 1978|1978]]
|[[Футбол буйынса донъя чемпионаты 1978 (һайлап алыу турниры, УЕФА)#Группа 9|2/3]]
|4
|2
|0
|2
|5
|3
|-
|{{Флаг|Испания}} [[Футбол буйынса донъя чемпионаты 1982|1982]]
|Икенсе группа этабы
|7
|5
|2
|2
|1
|7
|4
|Футбол буйынса донъя чемпионаты 1982#СССР|[[:ru:Чемпионат мира по футболу 1982 (составы)|Состав]]
|bgcolor=ccffcc|[[Футбол буйынса донъя чемпионаты 1982 (һайлап алыу турниры, УЕФА)#Группа 3|1/5]]
|8
|6
|2
|0
|20
|2
|-
|{{Флаг|Мексика}} [[Футбол буйынса донъя чемпионаты 1986|1986]]
|1/8 финал
|10
|4
|2
|1
|1
|12
|5
|Футбол буйынса донъя чемпионаты 1986 #СССР|[[:ru:Чемпионат мира по футболу 1986 (составы)|Состав]]
|bgcolor=ccffcc|[[Футбол буйынса донъя чемпионаты 1986 (һайлап алыу турниры, УЕФА)#Группа 6|2/5]]
|8
|4
|2
|2
|13
|8
|-
|Италия [[Футбол буйынса донъя чемпионаты 1990|1990]]
|Группf этабы
|17
|3
|1
|0
|2
|4
|4
|Футбол буйынса донъя чемпионаты 1990#СССР|[[:ru:Чемпионат мира по футболу 1990 (составы)Состав]]
|bgcolor=ccffcc|[[Футбол буйынса донъя чемпионаты 1990 (һайлап алыу турниры, УЕФА)#Группа 3|1/5]]
|8
|4
|3
|1
|11
|4
|-
!'''Бөтәһе'''
!'''Иң яҡшыһы: 4-се урын'''
!'''Ҡатнашыу: 7/14'''
!'''31'''
!'''15'''
!'''6'''
!'''10'''
!'''53'''
!'''34'''
!
!
!'''52'''
!'''35'''
!'''9'''
!'''8'''
!'''110'''
!'''32'''
|-
|}
* * — өҫтәмә матчта еңә;
* ** — Чили йыйылмаһы менән уйынға килмәгән өсөн техник яҡтан еңелеү иҫәпләнә.

=== Футбол буйынса Европа чемпионаты ===
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|-
!colspan=10|Финал турнирҙары
! style="width:1%;" rowspan=11|
!colspan=7|Һайлап алыу турнирҙары
|-
!Йыл
!Һөҙөмтә
!Урын
! {{comment|И|Уйындар}}
! {{comment|В|Еңеүҙәр}}
! {{comment|Н|Тигеҙ иҫәп}}
! {{comment|П|Еңелеүҙәр}}
! {{comment|ГЗ||Индерелгән голдар}}
! {{comment|ГП||Үткәрелгән голдар}}
! Составы
! Урыны
! {{comment|И|Уйындар}}
! {{comment|В|Еңеүҙәр}}
! {{comment|Н|Тигеҙ иҫәп}}
! {{comment|П|Еңелеүҙәр}}
! {{comment|ГЗ||Индерелгән голдар}}
! {{comment|ГП||Үткәрелгән голдар}}
|-bgcolor=Gold
|{{Франция флагы}} [[Футбол буйынса Европа чемпионаты 1960|1960]]
|'''[[Футбол буйынса Европа чемпионаты 1960|Чемпион]]'''
|'''1'''
|'''2'''
|'''2'''
|'''0'''
|'''0'''
|'''5'''
|'''1'''
|Футбол буйынса Европа чемпионаты 1960 (составы)#СССР|[[:ru:Чемпионат Европы по футболу 1960 (составы)|Состав]]
|bgcolor=ccffcc|[[Футбол буйынса Европа чемпионаты 1960 (һайлап алыу турниры)|Ярымфинал]]
|2
|2
|0
|0
|4
|1
|-bgcolor=Silver
|{{Флаг|Испания}} [[Футбол буйынса Европа чемпионаты 1964|1964]]
|'''[[Футбол буйынса Европа чемпионаты 1964|2-се урын]]'''
|'''2'''
|'''2'''
|'''1'''
|'''0'''
|'''1'''
|'''4'''
|'''2'''
|Футбол буйынса Европа чемпионаты 1964 (составы)#СССР|[[:ru:Чемпионат Европы по футболу 1964 (составы)|Состав]]
|bgcolor=ccffcc|[[Футбол буйынса Европа чемпионаты 1964 (һайлап алыу турниры)|Ярымфинал]]
|4
|2
|2
|0
|7
|3
|-bgcolor=beige
|{{Италия флагы}} [[Футбол буйынса Европа чемпионаты 1968|1968]]
|'''4-е место'''
|'''4'''
|'''2'''
|'''0'''
|'''1'''
|'''1'''
|'''0'''
|'''2'''
|Футбол буйынса Европа чемпионаты 1968 (составы)#СССР|[[:ru:Чемпионат Европы по футболу 1968 (составы)|Состав]]
|bgcolor=ccffcc|[[Футбол буйынса Европа чемпионаты 1968 (һайлап алыу турниры)#3-сө төркөм|Полуфинал]]
|8
|6
|0
|2
|19
|8
|-bgcolor=Silver
|{{Бельгия флагы}} [[Футбол буйынса Европа чемпионаты 1972|1972]]
|'''[[Футбол буйынса Европа чемпионаты 1972|2-се урын]]'''
|'''2'''
|'''2'''
|'''1'''
|'''0'''
|'''1'''
|'''1'''
|'''3'''
|Футбол буйынса Европа чемпионаты 1972 (составы)#СССР|[[:ru:Чемпионат Европы по футболу 1972 (составы)|Состав]]
|bgcolor=ccffcc|[[Футбол буйынса Европа чемпионаты 1972 (һайлап алыу турниры)#4-се төркөм|Ярымфинал]]
|8
|5
|3
|0
|16
|4
|-
|{{Флаг|Югославия}} [[Футбол буйынса Европа чемпионаты 1976|1976]]
|rowspan=3 colspan=9|''Квалификациянан үтмәй''
|[[Футбол буйынса Европа чемпионаты 1976 (һайлап алыу турниры)#6-сы төркөм|сирек финал]]
|8
|4
|1
|3
|12
|10
|-
|{{Флаг|Италия}} [[Футбол буйынса Европа чемпионаты 1980|1980]]
|[[Футбол буйынса Европа чемпионаты 1980 (һайлап алыу турниры, 6-сы төркөм)|4/4]]
|6
|1
|3
|2
|7
|8
|-
|{{Франция флагы}} [[Футбол буйынса Европа чемпионаты 1984|1984]]
|[[Футбол буйынса Европа чемпионаты 1984 (һайлап алыу турниры, 2-се төркөм)|2/4]]
|6
|4
|1
|1
|11
|2
|-bgcolor=Silver
|{{Флаг|ФРГ}} [[Футбол буйынса Европа чемпионаты 1988|1988]]
|'''[[Футбол буйынса Европа чемпионаты|2-се урын]]'''
|'''2'''
|'''5'''
|'''3'''
|'''1'''
|'''1'''
|'''7'''
|'''4'''
|Футбол буйынса Европа чемпионаты 1988 (составы)#СССР|[[:ru:Чемпионат Европы по футболу 1988 (составы)|Состав]]
|bgcolor=ccffcc|[[Футбол буйынса Европа чемпионаты 1988 (һайлап алыу турниры)#3-cө төркөм|1/5]]
|8
|5
|3
|0
|14
|3
|-
|{{Флаг|Швеция}} [[Футбол буйынса Европа чемпионаты 1992|1992]]
|colspan=9|''БДБ командаһы булараҡ сығыш яһай, 8-се урын, 3 уйын, 0-2-1, 1-4, 2 очко''
|bgcolor=ccffcc|[[Футбол буйынса Европа чемпионаты 1992 (һайлап алыу турниры)#3-сө төркөм|1/5]]
|8
|5
|3
|0
|13
|2
|-
!Бөтәһе
!1 Титул
!Ҡатнашыу: 5/8
!13
!7
!2
!4
!17
!12
!
!
!
!58
!34
!16
!8
!103
!41
|-
|}

== Тәүге аҙымдар ==
[[Файл:USSR national football team (1924).jpg|frame|1924 йылғы СССР йыйылмаһы]]
[[Беренсе донъя һуғышы]], [[Октябрь революцияһы]] һәм артабанғы [[Граждандар һуғышы]] ваҡиғалары менән бәйле оҙайлы тәнәфестән һуң Рәсәй дәүләте йыйылмаһы 1923 йылда РСФСР йыйылмаһы исеме менән саҡырыла. Ул саҡта команда Европалағы Эстония, Норвегия һәм Швеция йыйылма командаларына ҡаршы өс матчта уйнай, һәр ҡайһыһында еңә (дөйөм иҫәп 9:5). Бөтә Союз күләмендәге йыйылма командаһы тәүге тапҡыр 1924 йылдың аҙағында Төркиә йыйылма командаһына ҡаршы тәүге матч өсөн саҡырыла. Ул 1924 йылдың 16 ноябрендә [[Мәскәү]]ҙә уйнала һәм совет футболсыларының еңеүе менән тамамлана — 3:0.

Артабанғы 11 йыл эсендә (1925—1935) СССР йыйылма командаһы 40-тан ашыу халыҡ-ара матч үткәрә, шуларҙың 4-е генә өйҙә була.

Үҙ тарихында тәүге тапҡыр СССР йыйылмаһы 1927 йылда Вена эшсе командаһынан Дрезденда 1:3 иҫәбе менән еңелә. Яуап матчында реванш ала.

1928—1929 йылдарҙа СССР йыйылма командаһы саҡырылмай.

== Рәсми сығыштарының башланыуы ==
СССР ФИФА-ға [[икенсе донъя һуғышы]] тамамланғандан һуң бер йыл үткәс, 1946 йылдың 25 июнендә инә.

Шул уҡ ваҡытта йыйылма командала тәнәфес 17 йыл (1935—1952) тәшкил итә.

Бындай өҙөклөк СССР-ҙың икенсе донъя һуғышында әүҙем ҡатнашыуы ғына түгел, ә 1936 йылда футбол буйынса СССР чемпионаты башланыуы сәбәпсе була: совет футболының көсө илдең иң көслө клубтары матчтарында һынала. «Динамо» (Мәскәү), «Динамо» (Тбилиси), «ЦСКА» һәм «Спартак» (Мәскәү) 1937 йылда басктар командаһы менән осрашыуҙар үткәрә, улар бөтә матчтарҙа ла еңеү яулай, тик "Спартак"тан ғына еңелә. Шулай уҡ һуғыштан һуң Мәскәү "Динамоһы"ның, башҡа совет клубтары уйынсылары менән көсәйтелеп, [[Бөйөк Британия]]ға сәйәхәте лә киң билдәле, уның барышында футболға нигеҙ һалыусылар менән 4 матч (2 еңеү, 2 тигеҙ иҫәп) уйнала.

== Йыйылма команда рекордсмендары ==

=== Уйындар һаны буйынса ===
[[Файл:Oleg Blochin (1978).jpg|220px|thumb|right|Олег Блохин — уйналған матчтар һаны буйынса рекордсмен һәм СССР йыйылма командаһының иң яҡшы бомбардиры]]
{| class="wikitable" cellpadding="3" style="text-align: center;"
|-
!width=10%|
!width=40%|Футболсы
!width=25%|Карьера
!width=10%|Уйындар
!width=10%|Туп
|-
| 1
| align=left| [[Блохин Олег Владимирович|Олег Блохин]]
| 1972—1988 || 112 || 42
|-
| 2
| align=left| [[Дасаев Ринат Файзрахманович|Ринат Дасаев]]
| 1979—1990 || 91 || 0
|-
| 3
| align=left| [[Шестернёв Альберт Алексеевич|Альберт Шестернёв]]
| 1961—1971|| 90 || 0
|-
| 4
| align=left| [[Демьяненко Анатолий Васильевич|Анатолий Демьяненко]]
| 1981—1990 || 80 || 6
|-
| 5
| align=left| [[Бессонов Владимир Васильевич|Владимир Бессонов]]
| 1977—1990 || 79 || 4
|-
| 6
| align=left| [[Яшин Лев Иванович|Лев Яшин]]
| 1954—1967 || 78 || 0
|-
| 7
| align=left| [[Алейников Сергей Евгеньевич|Сергей Алейников]]
| 1984—1991 || 77 || 6
|-
| 8
| align=left|[[Хурцилава Муртаз Калистратович|Муртаз Хурцилава]]
| 1965—1973 || 69 || 6
|-
| 9
| align=left| [[Протасов Олег Валерьевич|Олег Протасов]]
| 1984—1991 || 68 || 28
|-
| 10
| align=left| [[Воронин Валерий Иванович|Валерий Воронин]]
| 1960—1968 || 66 || 5
|}

=== Иң яҡшы бомбардирҙар ===
{| class="wikitable" cellpadding="3" style="text-align: center;"
|-
!width=10%|
!width=40%|Футболсы
!width=25%|Карьера
!width=10%|Уйындар
!width=10%|Туптар
|-
| 1
| align=left| [[Блохин Олег Владимирович|Олег Блохин]]
| 1972—1988 || 112 || 42
|-
| 2
| align=left| [[Протасов Олег Валерьевич|Олег Протасов]]
| 1984—1991 || 68 || 28
|-
| 3
| align=left| [[Иванов Валентин Козьмич|Валентин Иванов]]
| 1956—1965|| 59 || 26
|-
| 4
| align=left| [[Стрельцов Эдуард Анатольевич|Эдуард Стрельцов]]
| 1955—1968 || 38 || 25
|-
| 5
| align=left| [[Колотов Виктор Михайлович|Виктор Колотов]]
| 1970—1978 || 55 || 22
|-
|rowspan="3"|6—8
| align=left| [[Понедельник Виктор Владимирович|Виктор Понедельник]]
| 1960—1966 || 29 || 20
|-
| align=left| [[Численко Игорь Леонидович|Игорь Численко]]
| 1959—1968 || 53 || 20
|-
| align=left|[[Банишевский Анатолий Андреевич|Анатолий Банишевский]]
| 1965—1972 || 50 || 20
|-
| 9
| align=left| [[Ильин Анатолий Михайлович|Анатолий Ильин]]
| 1952—1959 || 31 || 16
|-
| 10
| align=left| [[Бышовец Анатолий Фёдорович|Анатолий Бышовец]]
| 1966—1972 || 39 || 15
|}

== Экипировка ==

=== Етештереүселәр ===
{| id="toc"  style="width:35%; margin:0 2em;"
|-  style="background:#0000cd; text-align:center;"
|<span style="color:#fff;">'''Йылдар'''</span>
|<span style="color:#fff;">'''Форма етештереүселәр'''</span>
|-
|1976—1991|| {{Флаг Германии}} [[Adidas]]
|-
|}

=== Өй уйындарында ===
{|
|{{Футбольная форма
|pattern_la=|pattern_b=_sovietunion70|pattern_ra=|pattern_sh=_shorts|pattern_so=_standard1213h
|leftarm=FF0000|body=FF0000|rightarm=FF0000|shorts=FFFFFF|socks=FF0000|title=1923—1976}}
|{{Футбольная форма|pattern_la=|pattern_b=_sovietunion70|pattern_ra=|pattern_sh=|pattern_so=_standard1213h
|leftarm=FF0000|body=FF0000|rightarm=FF0000|shorts=090370|socks=FF0000|title=1970 йылғы донъя чемпионаты <small>(Бельгияға ҡаршы уйын)</small>}}
|{{Футбольная форма|pattern_la=_benfica0708h|pattern_b=_urssadidas|pattern_ra=_feyenoord91|pattern_sh=_sovietunion86|pattern_so=_color_3_stripes_white
|leftarm=FF0000|body=FF0000|rightarm=FF0000|shorts=FFFFFF|socks=FF0000|title=1976—1978}}
|{{Футбольная форма|pattern_la=_sovietunion82h|pattern_b=_sovietunion82h|pattern_ra=_sovietunion82h|pattern_sh=_sovietunion86|pattern_so=_color_3_stripes_white
|leftarm=E32219|body=E32219|rightarm=E32219|shorts=000080|socks=E32219|title=1982}}
|{{Футбольная форма|pattern_la=_benfica0708h|pattern_b=_sovietunion86h|pattern_ra=_feyenoord91|pattern_sh=_sovietunion86|pattern_so=_color_3_stripes_white
|leftarm=E32219|body=E32219|rightarm=E32219|shorts=000080|socks=E32219|title=1986}}
|{{Футбольная форма|pattern_la=_ussr88home|pattern_b=_ussr88home|pattern_ra=_ussr88home|pattern_sh=|pattern_so=
|leftarm=FF0000|body=FF0000|rightarm=FF0000|shorts=FFFFFF|socks=FF0000|title=Евро-1988}}
|{{Футбольная форма|pattern_la=_russia1819h|pattern_b=_ursss80h|pattern_ra=_russia1819h|pattern_so=_3_stripes_white|pattern_sh=_red_stripes_&_red_horizontal_adidas
|leftarm=FFFFFF|body=FF0000|rightarm=FFFFFF|shorts=FFFFFF|socks=FF0000|title=1988 йылғы йәйге Олимпия уйындарында футбол}}
|{{Футбольная форма|pattern_la=_shoulder_stripes_white_stripes|pattern_b=_ussr1990_home|pattern_ra=_shoulder_stripes_white_stripes|pattern_sh=_adidas_red|pattern_so=_color_3_stripes_white
|leftarm=FF0000|body=FF0000|rightarm=FF0000|shorts=FFFFFF|socks=FF0000|title=1990 йылда футбол буйынса донъя чемпионаты}}
|{{Футбольная форма|pattern_la=_ussr91h|pattern_b=_ussr91h|pattern_ra=_ussr91h|pattern_sh=_ussr91h|pattern_so=_color_3_stripes_white
|leftarm=FF0000|body=FF0000|rightarm=FF0000|shorts=FFFFFF|socks=FF0000|title=1991}}
|{{Футбольная форма|pattern_la=_usa1990_away|pattern_b=_usa1990_away|pattern_ra=_usa1990_away|pattern_sh=_river1986a|pattern_so=_color_3_stripes_white
|leftarm=FF0000|body=FF0000|rightarm=FF0000|shorts=FFFFFF|socks=FF0000|title=1991 <small>(некоторые матчи)</small>}}
|}

=== Ҡунаҡ булараҡ уйындарҙа ===
{|
|{{Футбольная форма|pattern_la=|pattern_b=_Soviet_Union_away|pattern_ra=|pattern_sh=|pattern_so=
|leftarm=FFFFFF|body=FFFFFF|rightarm=FFFFFF|shorts=00B8D9|socks=FFFFFF|title=Донъя чемпионаты 1966 <small>(КХДР-ға ҡаршы уйын)</small>}}
|{{Футбольная форма|pattern_la=|pattern_b=_Soviet_Union_away|pattern_ra=|pattern_sh=|pattern_so=
|leftarm=FFFFFF|body=FFFFFF|rightarm=FFFFFF|shorts=000000|socks=FFFFFF|title=1975 <small>(Ирландия йыйылмаһына ҡаршы уйын)</small>}}
|{{Футбольная форма|pattern_la=_sovietunion82a|pattern_b=_sovietunion82a|pattern_ra=_sovietunion82a|pattern_sh=_denmark2012away|pattern_so=_3_stripes_red
|leftarm=FFFFFF|body=FFFFFF|rightarm=FFFFFF|shorts=000080|socks=FFFFFF|title=Футбол буйынса донъя чемпионаты - 1982}}
|{{Футбольная форма|pattern_la=_sovietunion86|pattern_b=_sovietunion86|pattern_ra=_sovietunion86|pattern_sh=_sovietunion86|pattern_so=_3_stripes_red
|leftarm=FFFFFF|body=FFFFFF|rightarm=FFFFFF|shorts=000080|socks=FFFFFF|title=Футбол буйынса донъя чемпионаты - 1986}}
|{{Футбольная форма|pattern_la=_shoulder_stripes_red_stripes|pattern_b=_Soviet_Union1988|pattern_ra=_shoulder_stripes_red_stripes|pattern_sh=_Soviet_Union1988|pattern_so=_3_stripes_red
|leftarm=FFFFFF|body=FFFFFF|rightarm=FFFFFF|shorts=000080|socks=FFFFFF|title=[[Евро-1988]]}}
|{{Футбольная форма|pattern_la=_shoulder_stripes_red_stripes|pattern_b=_ussr1990_away|pattern_ra=_shoulder_stripes_red_stripes|pattern_sh=_adidasonwhite|pattern_so=_color_3_stripes_red
|leftarm=FFFFFF|body=FFFFFF|rightarm=FFFFFF|shorts=FF0000|socks=FFFFFF|title=Футбол буйынса донъя чемпионаты - 1990}}
|{{Футбольная форма|pattern_la=_ussr91a|pattern_b=_ussr91a|pattern_ra=_ussr91a|pattern_sh=_ussr91a|pattern_so=_color_3_stripes_red
|leftarm=FFFFFF|body=FFFFFF|rightarm=FFFFFF|shorts=FF0000|socks=FFFFFF|title=1991}}
|}

== Сәнғәттә ==
* Нәфис фильм [[:ru:Одиннадцать надежд|Одиннадцать надежд]] (СССР, 1975 йыл)
* Нәфис фильм [[:ru:Гол в Спасские ворота|Гол в Спасские ворота]] (СССР, 1990 йыл)

== Шулай уҡ ҡарағыҙ ==
* [[Футбол буйынса СССР Олимпия йыйылма командаһы]]
* [[Футбол буйынса БДБ йыйылма командаһы]]
* [[Футбол буйынса Рәсәй йыйылма командаһы]]
* [[:ru:Список игроков сборной СССР, СНГ, России по футболу|Список игроков сборной СССР, СНГ, России по футболу]]

== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}

== Әҙәбиәт ==
* Великие сборные: СССР. // Приложение к еженедельнику «[[Футбол (еженедельник)|Футбол]]». 2009, № 1 (37).
* ''[[Вартанян, Аксель Татевосович|Аксель Вартанян]].'' [https://www.sport-express.ru/newspaper/2002-01-14/8_1/ Футбол в маскарадных нарядах] // [[Спорт-Экспресс]], № 8 (2800), 14 января 2002.
* Кенкишвили Симон Наскидович. «Однажды в Париже, или сборная СССР — первый чемпион Европы», Издательство АПСН СКНЦ ВШ, Ростов-на-Дону, 2011. ISBN 978-5-87872-612-2

== Һылтанмалар ==
{{Навигация}}
* [https://www.rsssf.org/tablesr/rus-intres.html Архив РСССФ с 1912 года]{{ref-en}}
* [https://www.rsssf.org/miscellaneous/ussr-recintlp.html Архив РСССФ о игроках сборной СССР, сыгравших наибольшее количество матчей и забивших наибольшее количество голов]{{ref-en}}
* [http://russia-matches.ucoz.ru/ Все сборные СССР и России по футболу]
* [http://ussrfootballteam.fmbb.ru/ Медиа библиотека Сборной СССР по футболу]
* [https://web.archive.org/web/20130218030124/http://kicker.com.ua/index.php/component/k2/item/226-ol_team_1988 Блестит только золото]
* [http://apsheronsk.bozo.ru/Sport/USSR.html Детско-юношеские футбольные соревнования в СССР]

{{Внешние ссылки}}
{{Европа футбол командалары}}
{{Футбол буйынса Европа чемпионаты еңеүселәре}}
[[Категория:Футбол]]
[[Категория:Футбол буйынса Европа чемпиондары]]
[[Категория:Футбол буйынса донъя чемпионаттары]]