Ҡортбаш битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Taxobox
| name = Ҡортбаш
| image file = Different cowries named.jpg
| image descr = Төрлө төрҙәре
| regnum = Хайуандар
| phylum = [[Моллюскалар]]
| classis = [[Ҡорһаҡ аяҡлылар]]

| ordo = ''[[Sorbeoconcha]]''
| superfamilia = ''[[Cypraeoidea]]''
| familia = ''[[Cypraeidae]]''
| genus = '''Ципреи'''
| latin = [[Linnaeus]], [[1758]]
| wikispecies = Cypraea
| commons = Category:Cypraea
| itis =72742
| ncbi =69558
}}
'''Ҡортбаш''' ''(урыҫ.ципреи йәки каури, лат. Cypraea — кипреи, ингл. cowry, cowrie)'' —  Cypraeidae ғаиләһенән булған ҡорһаҡ аяҡлы диңгеҙ молюскалары ырыуынан.


==Ҡортбаш башҡорт тарихында һәм көнкүрешендә ==
Ҡортбаш - башҡорт халҡында күҙ тейеүҙән һаҡлаусы [[бетеү]] һәм биҙәнеү әйбере булараҡ ҡулланылған бәләкәй генә диңгеҙ ҡабырсағы.

Ҡортбаш  ҡатын - ҡыҙҙы, бала - сағаны күҙ тейеүҙән, төрлө ҡара көстәрҙән ҡурсалай тип һаналған.Ҡабырсыҡтар, ғәҙәттә, ҡашмау таҫмаһының ситтәренә, еләнгә, шулай уҡмалайҙарҙың түбәтәйҙәренә тегеп ҡуйылыр булған. Ҡортбаш фәнни әҙәбиәттә каури([[һинд теле]]ндә) тип атала. Ул башлыса Малодив утрауҙарында осрай һәм ошо  утрауҙарҙан Һиндостан ярымутрауы менән [[Африка]]ға үтеп ингән. Каури- ҡортбаш беҙҙең эраның 400-сө йылынан алып ХХ быуат башына тиклем [[Һиндостан]]да бәләкәй аҡса берәмеге сифатында ҡулланылған. Мәҫәлән: 3000-1200 бөртөк 1 рупийға торошло булған. Башҡорт халҡы ҡортбаш ҡабырсығы менән бик борондан таныш. Шуға күрә атамаһы бар, һәм беҙҙең милли кейемдә лә урын алған. Күрәһең, был диңгеҙ ҡабырсыҡтары башҡорттарҙың Һиндостан менән тығыҙ сауҙа бәйләнеше һөҙөмьәһендә килеп ингән. Башҡорттарҙың бик борон Һиндостанға барып йөрөгәне тураһында тарихсылар күп дәлилдәр килтерәж. Шулай итеп, "ҡортбаш" тип үҙенсәлекле исем менән аталған кескәй диңгеҙ ҡабырсаҡтары боронғо башҡорт тарихының әле асылмаған серҙәрен һаҡлай.

[[Рәсем:Cowry money Monetaria annulus an Euro-cent coins 2.JPG|left|250px]]

==Әҙәбиәт==
* Батыршина Гульназ Рафаиловна.Терминология родинного обряда башкир(этнолингвистический анализ).Диссертации на соискание ученой степеникандидата филологических наук.
* Мәктәп календары. 2004 йыл, 124-се бит.
[[Категория:Ышаныуҙар]]
[[Категория:Йолалар]]