Анталья (провинция) битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{другие значения|Анталья (значения)}}
{{Административная единица
|Цвет1                            = {{Цвет|Турция}}
|Русское название = Анталья
|Оригинальное название = {{lang-tr|Antalya}}
|Герб =
|Флаг =
|Страна = [[Төркиә |Төркиә Йөмһүриәте]]
  |lat_dir = N |lat_deg = 37 |lat_min = 10 |lat_sec = 54
  |lon_dir = E |lon_deg = 30 |lon_min = 56 |lon_sec = 00
  |region     = TR-07
  |уровень    = 1
|Гимн =
|Статус = провинция
|Входит в =
|Включает = 19 район
|Столица = [[Анталья]]
|Крупные города =
|Дата =
|Глава = Алааддин Юксел
  |Название главы                 = Вәли
|Глава2 =
  |Название главы2                =  
|ВВП =
  |Год ВВП                        = 
  |Место по ВВП                   = 
  |ВВП на душу населения          = 
  |Место по ВВП на душу населения = 
|Язык =
|Население = 1 719 751
  |Год переписи                   = 2009
  |Процент от населения           = 
  |Место по населению             = 8
  |Плотность                      = 83,49
  |Место по плотности             = 28
  |Национальный состав            = 
  |Конфессиональный состав        = 
|Площадь = 20 599
  |Процент от площади             =  
|Место по площади = 6
|Максимальная высота =
|Средняя высота =
|Минимальная высота =
|Широта =
|Долгота =
|Карта = Locator map-Antalya Province.png
 |Размер карты                    = 300
|Карта административной единицы =
|Часовой пояс = [[UTC]]+2, йәйгеһен [[UTC]]+3
|Аббревиатура =
|ISO = TR-07
|FIPS =
|Телефонный код = 242
|Почтовые индексы =
|Код автомобильных номеров = 07
|Сайт = http://www.antalya.gov.tr/
|Категория в Commons = Antalya Province
|Примечания =
}}
'''Анта́лья''' ({{lang-tr|Antalya}}) — [[Төркиә |Төркиә Йөмһүриәте]]нең көньяҡ провинцияһы, административ үҙәге — Анталья ҡалаһы. 2015 йылдын ноябрендә Анталья ҡалаһында [[НАТО]] самиты булды.

== Географияһы ==
[[File:Antalya falezler.jpg|thumb|400px|right|Анталья провинцияһының административ үҙәге — Анталья ҡалаһы]]

Анталья Тавр тау һырттары менән Аҡ (Урта) диңгеҙ арауығында Анталья ҡултығында урынлашҡан.

Көнбайыштан: Мугла, Бурдур, [[Ыспарта (провинция)|Ыспарта]], [[Конья (провинция)|Конья]], Ҡараман, [[Мәрсин (провинция)|Мәрсин]] провинциялары менән сикләшә.

== Тарихы ==
Был тирәлә Ҡараин мәмерйәһендә беҙҙең эранан яҡынса 100 000 йыл элекке беренсе кеше эҙҙәре табылған.

Антальяның боронғо тарихы аҙ билдәле. Хеттар дәүерендә Анталья иле регион Ликия тип аталған булған, көнсығышы 
Памфилияға кергән булған. Ә төньяғын Киликия менән Писидия уртаҡлашҡан.

Анталья беҙҙең эраға тиклемге 7-се быуаттан алып беҙҙең эраға тиклемге 546 йылғаса, Фарсылар баҫып алғансы, Лидей батшалығының бер өлөшө булған. Фарсылар тарафынан Кепрючай (боронғоса Эуромедон) йылғаһы буйында хәрби-диңгеҙ базаһы булдырыла. Тик 467 йыл Симон Афинский флоты базаны емерә.

Беҙҙең эраға тиклемге 334 йыл Антальяны [[Искәндәр Зөлҡәрнәй]] баҫып ала. Искәндәр Зөлҡәрнәй вафатынан һуң регион Сәләүкидтәр һәм Пергтар тарафынан бәхәсле биләмәгә әүерелә. Һөҙөмтәлә 188 йыл Пергтарға күсә.

Беҙҙең эраға тиклемге 133 йылдан Анталья [[Рим]] власы аҫтында ҡала. Аҙаҡтан Византия яулап ала. Иҡтисади көрсөк VIII быуатҡа тап килә, был осорҙа бик көслө ер тетрәү була. Ер тетрәүҙәрҙән һуң ғәрәптәр ябырыла, пираттар йонсота (VII—VIII быуаттар.). 1080-се йылдарҙа (сәлжуктар баҫып алғандан һуң) ислам тарала башлай. Әммә 1120 йылда Византия Антальяны һәм уның тирәһендәге биләмәләрҙе тулыһынса баҫып ала.

[[XII быуат]]тағы болғаныштар башланғанғандан алып һәм 1207 йылда Византияның ҡолатылыуынан һуң, сәлджуктар территорияны бөтөнләйгә яулап ала. 1321—1423 йылдарҙа Анталья бойондороҡһоҙ Хәмид бейлеге үҙәге була. 1423  йыл төбәкте ғосманлы төрөктәр яулай.

== Халҡы ==
1912 йылда бында 196 087 кеше мосолмандар, 15 253 кеше гректар, 489 кеше, йәһүдтәр 429 кеше йәшәгән<ref>George Sotiriadis, An Ethnological Map Illustrating Hellenism in the Balkan Peninsula and Asia Minor, 1918</ref>
Халыҡ һаны 1 719 751 кеше (2009)

Эре ҡалалары — Анталья (603 мең кеше 2000 йыл), Аланья, Мәнәүғәт, Серик.

== Административ бүленеше ==
[[Файл:Antalya districts.png|Thumb|right|450px]]
Анталья провинцияһы 19 районға бүленә, шуларҙың 5-әүһе Анталья ҡалаһы райондары.

# Аксеки (Akseki)
# Аҡсу (Aksu)
# Аланья (Alanya)
# Демре (Demre)
# Дёшемеалты (Döşemealtı)
# Элмәле (Elmalı)
# Финике (Finike)
# Ғәзипаша (Gazipaşa)
# Гюндогмуш (Gündoğmuş)
# Ибрады (İbradı)
# Ҡаш (Kaş)
# Ҡәмәр (Kemer)
# Кәпәз (Kepez)
# Ҡорҡотели (Korkuteli)
# Коньяалты (Konyaaltı)
# Кумлужа (Kumluca)
# Мәнәүғәт (Manavgat)
# Муратпаша (Muratpaşa)
# Серик (Serik)

== Иҡтисады ==

Анталья провинцияһы Төркиәнең туристик индустрия үҙәге. 30 % туристар тап ошо ерлеккә килә.

Шулай уҡ ауыл хужалығы ла ярайһы үҫешкән. Төп тармаҡтар - мамыҡсылыҡ, кунжут, цитрустар. Һуңғы йылдарҙа сәскәселек һәм ҡаплаулы йәшелсәселек үҫешә.

Судотөҙөлөш, судотөҙөкләндереү һәм дә аҙыҡ-түлек сәнәғәте.

== Иҫтәлекле урындары ==
* Ксанф — боронғо Ликияның баш ҡалаларының береһе, ул ЮНЕСКО тарафынан бөтә донъя ҡомартҡылары исемлегенә индерелгән.

== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}

== Һылтанмалар ==
* [http://www.antalya.gov.tr Официальный сайт Антальи] {{ref-tr}}
* [http://www.antalya-ws.com Antalya Web Site]
<!-- * [http://vantalii.ru/gorodskoj-gid/ ГОРОДСКОЙ ГИД] {{ref-ru}} -->

{{Анталья}}
{{Административное деление Турции}}


{{Turkey-geo-stub}}