Беларусь Геройы битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Награда карточкаһы 
|Название             = Беларусь Геройы
|Изображение          = Medal Hero of Belarus.svg
|Размер изображения   = 120px
|ИзображениеЛента     =
|OriginalName         = Герой Беларусі
|Страна               = {{Флаг Белоруссии}} [[Белоруссия]]
|Тип                  = [[исем]]
|КомуВручается        = Беларусь Республикаһы граждандары, сит ил граждандары, гражданлығы булмаған кешеләр	
|ОснованияНаграждения = ''дәүләт һәм йәмғиәт алдында күрһәткән, Беларусь Республикаһының азатлығы, бойондороҡһоҙлоғо һәм сәскә атыуы хаҡына эшләнгән ҡаһарманлыҡ менән бәйле, ғәҙәттән тыш хеҙмәте өсөн''
|Статус               = тапшырыла
|Параметры = диаметр — 33 мм, материал — алтын 585 (келәймәһе)
|Дата Учреждения = 13 апрель 1995 йыл
|Первое Награждение = 21 ноябрь 1996 йыл
|Последнее Награждение =
|Количество = 11
|СтаршаяНаграда =
|МладшаяНаграда =
|Соответствует =
}}
'''Беларусь Геройы''' ({{lang-be|Герой Беларусі}}) — [[Белоруссия|Белоруссия]]ның дәүләт наградаһы — ҡаһарманлыҡ  өсөн бирелә торған юғары исем.

Беларусь Республикаһы Юғары Советының 1995 йылдың 13 апрелендәге  № 3726-XII һанлы ҡарары менән булдырыла.<ref name="3276-XII">{{cite web|author=|datepublished=|url=http://old.bankzakonov.com/obsch/razdel26/time1/lavz0438.htm|title=Закон Республики Беларусь от 13 апреля 1995 года № 3726-XII «О государственных наградах Республики Беларусь»|lang=ru|publisher=Bankzakonov.com|accessdate=2010-02-26|archiveurl=http://www.webcitation.org/6515RpKiX|archivedate=2012-01-28}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130517212727/http://old.bankzakonov.com/obsch/razdel26/time1/lavz0438.htm |date=2013-05-17 }}</ref> Бөгөнгө көндә был Ҡарар Беларусь Республикаһының 2004 йылдың 18 майындағы 288-З һанлы Законы менән алмаштырылған<ref name="288-З">{{cite web|author=|datepublished=|url=http://www.pravo.by/webnpa/text.asp?RN=H10400288|title=Закон Республики Беларусь от 18 мая 2004 года № 288-З «О государственных наградах Республики Беларусь»|lang=ru|publisher=Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь|accessdate=2010-02-26|archiveurl=http://www.webcitation.org/62ik9AVt1|archivedate=2011-10-26}}</ref>. Беларусь Республикаһы Президенты ҡарары менән дәүләт һәм йәмғиәт алдындағы ғәҙәттән тыш хеҙмәт өсөн бирелә<ref name="288-З"/>. Миҙал Гомель ҡалаһында («Ювелир» заводы, «Кристалл» Гомель производство берекмәһе филиалы) эшләнә<ref>{{cite web|author=|datepublished=|url=http://www.ctv.by/proj/~group__m11=409~page__n1101=1~news__n1101=30389|title=Герои Беларуси. Фильм седьмой|lang=ru|publisher=Столичное телевидение (Минск)|accessdate=2010-02-26|archiveurl=http://www.webcitation.org/62ikN6PHU|archivedate=2011-10-26}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120111153619/http://www.ctv.by/proj/~group__m11=409~page__n1101=1~news__n1101=30389 |date=2012-01-11 }}</ref>.

«Беларусь Геройы» исеме бер генә тапҡыр бирелә. «Беларусь Геройы» исеменә лайыҡ булған кешеләргә айыра торған билдә  — Беларусь Геройы миҙалы тапшырыла<ref name="288-З"/>.

== Беларусь Геройы миҙалы ==
Төп мәҡәлә|Беларусь Геройы миҙалы

== Тарихы ==
Исем 1995 йылдың 13 апрелендә, бойондороҡһоҙ Беларустың яңы дәүләт наградалары системаһының бер өлөшө булараҡ индерелә<ref>{{мәҡәлә
 |автор         = А.В. Тетерник
 |заглавие      = Беларусь Республикаһының бүләкләү системаһы (1991—2004 гг.)
 |ссылка        = http://hist.bsu.by/images/stories/files/nauka/izdania/istochnik/4/Teternik.pdf
 |язык          = русский
 |автор издания = 
 |издание       = Крынiцазнаўства i спецыяльныя гiстарычныя дысцыплiны
 |тип           = 
 |место         = Мiнск
 |издательство  = БДУ
 |год           = 2008
 |том           = 4
 |страницы      = 216—221
 |isbn          = 978-985-485-903-3
 |issn          = 
 |doi           = 
 |bibcode       = 
 |arxiv         = 
 |pmid          = 
}}</ref>. Белоруссия бүләкләү системаһы СССР бүләкләү системаһының логик дауамы булып тора. «Беларусь Геройы» исеме «Советтар Союзы Геройы» исеменә оҡшаш. Төп айырма тик шунда ғына: Советтәр Союзы Геройы исеме башлыса хәрби хәрәкәттәр ваҡытында күрһәткән ҡаһарманлыҡ йәки данлы эш өсөн бирелһә, «Беларусь Геройы» исеме иҡтисад, ижтимағи һәм мәҙәни өлкәләрҙәге уңыштар өсөн дә бирелә<ref>{{cite web|url=http://www.websmi.by/2012/08/prosto-li-v-belarusi-poluchit-gosudarstvennuyu-nagradu/|title=Просто ли в Беларуси получить государственную награду?|author=Василий Рогов|date=|work=|publisher=websmi.by|accessdate=2013-07-03|lang=|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HtPXwa0K|archivedate=2013-07-06}}</ref><ref>{{cite web|url=http://news.tut.by/society/166880.html|title=Что нужно сделать, чтобы заслужить в Беларуси орден?|author=Руслан Горбачев|date=|work=|publisher=gazetaby.com|accessdate=2013-07-03|lang=ru|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HtPb7zDD|archivedate=2013-07-06}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120304155506/http://news.tut.by/society/166880.html |date=2012-03-04 }}</ref>. Беренсе тапҡыр был исемгә 1996 йылда ҡолап барған самолетты ауылдан ситкә алып киткән авиация подполковнигы Владимир Карват (үлгәндән һуң) лайыҡ була. Әлеге ваҡытта Беларусь Геройы исемен 11 кеше йөрөтә<ref>{{cite web
 |url         = http://www.belawards.narod.ru/Awarded.htm
 |title       = Беларусь Республикаһы дәүләт наградалары. Бүләкләүҙәр
 |publisher   = belawards.narod.ru
 |accessdate  = 2010-11-27
 |archiveurl  = http://www.webcitation.org/6515eLTLR
 |archivedate = 2012-01-28
}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120204033614/http://www.belawards.narod.ru/Awarded.htm |date=2012-02-04 }}</ref>.

== Наградаға тәҡдим итеү һәм бүләкләү ==
[[Файл:Stamp Hero of Belarus.jpg|thumb|120px|<small>Миҙал һүрәтләнгән {{nobr|2008 йылғы}} Марка</small>]]
Беларусь Республикаһы Конституцияһына ярашлы, дәүләт наградалары менән бүләкләү — Беларусь Республикаһы Президенты вәкәләттәренең береһе<ref>Конституция Республики Беларусь 1994 года (с изменениями и дополнениями, принятыми на республиканских референдумах 24 ноября 1996 г. и 17 октября 2004 г.). — Минск: Амалфея, 2008. — 48с. ISBN 978-985-441-712-7. {{ru icon}}</ref>. Исем биреү һәм бүләкләү процессы ентекләберәк Беларусь Республикаһының 2004 йылдың 18 майындағы 288-З һанлы «Беларусь Республикаһының дәүләт наградалары тураһында» Законында билдәләнгән. Закон буйынса, Беларусь Республикаһының һәр эшселәр коллективы, шулай уҡ төрлө кимәлдәге дәүләт органдары һәм йәмәғәт ойошмаларының етәксе органдары исем биреүҙе юллай ала. Эшселәр коллективы йыйылышта кандидатураны алдан тикшергәндән һуң, бүләкләүгә тәҡдим ителгән кешегә, кандидаттың шәхесе тураһында мәғлүмәт һәм уның ҡаҙаныштары яҙылған бүләкләү ҡағыҙы тултырыла. Был бүләкләү ҡағыҙына тәүҙә коллективтың ойошма етәксеһе, ә аҙаҡ юғарыраҡ ойошмалар етәкселәре ҡул ҡуя. Эшселәр коллективы бүләкләү юлламаһын, ризалыҡ алыу өсөн, урындағы башҡарма һәм етәкселек итеүсе органдарға, аҙаҡ өлкә йәки Минск ҡала башҡарма комитетына ебәрә. Ризалыҡ алған юлламалар тейешле министрлыҡтарға, республиканың башҡа дәүләт идара итеү органдарына, йәмғиәт ойошмаларының етәксе органдарына ебәрелә. Юллама был ойошмаларҙың коллегиаль органдары тарафынан ҡарала. Республиканың дәүләт идара итеү органдары, йәмғиәт ойошмаларының коллегиаль органдары ҡарағандан һуң юллама Беларусь Республикаһы Министрҙар Советына ебәрелә. Беларусь Республикаһы Хәүефһеҙлек Советының Дәүләт секретариаты һығымтаһын алғандан һуң, бүләкләүгә юллама Беларусь Республикаһы Президенты Хакимиәте аша Беларусь Республикаһы Президентына индерелә. «Беларусь Геройы» исеме биреүҙе Беларусь Республикаһы Президенты башҡара. Исем биреү Беларусь Республикаһы Президентының Ҡарары  менән рәсмиләштерелә. <ref name="288-З"/>. Беларусь Геройы миҙалын тапшырыу, ҡағиҙә булараҡ, Беларусь Республикаһы Президенты йәки, уның ҡушыуы буйынса, исемлеге Закондың 65-се статъяһы менән билдәләнгән башҡа вазифалы кешеләр тарафынан бойомға ашырыла<ref name="288-З"/>. Миҙал тапшырыу тантаналы шарттарҙа, Указға ҡул ҡуйылғандан һуң ике айҙан да һуңлатмай башҡарыла<ref name="288-З"/>.

== Бүләкләүҙәр ==
2004 йылдың 18 майындағы 288-З һанлы «Беларусь Республикаһының дәүләт наградалары тураһында» Беларусь Республикаһы Законының 3-сө статъяһына ярашлы, исем республика граждандарына ғына түгел, ә сит ил граждандарына һәм гражданлығы булмаған кешеләргә лә бирелергә мөмкин<ref name="288-З"/>. Бөгөнгәсә исем тик Беларусь граждандарына ғына бирелгән. Рәсәй гражданины, вафат булған Рәсәй Федерацияһы Геройы Водолажский Василий Александрович, ''Беларусь Республикаһы алдындағы фиҙакәр хеҙмәте өсөн'' Беларусь Геройына тиңләштерелгән. «Беларусь Геройы» исеме уға бирелмәгән, ләкин уның ғаилә ағзалары Беларусь Геройы ғаиләһе ағзалары өсөн булдырылған льготалар менән файҙалана<ref>{{cite web|author=|datepublished=|url=http://old.bankzakonov.com/obsch/razdel192/time3/lavz2703.htm|title=Указ Президента Республики Беларусь от 15 июля 2002 г. № 377 «О распространении на членов семьи Героя Российской Федерации полковника Водолажского В. А. льгот, установленных для членов семей Героев Беларуси»|lang=ru|publisher=Bankzakonov.com|accessdate=2010-02-26|archiveurl=http://www.webcitation.org/6515fgkhr|archivedate=2012-01-28}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140719072903/http://old.bankzakonov.com/obsch/razdel192/time3/lavz2703.htm |date=2014-07-19 }}</ref>.

=== Беларусь Геройҙары исемлеге ===
{| class="wikitable sortable"
! №<br />
! Фото
! Фамилия<br />Исем Атаһының исеме
! <br />Бүләкләү ваҡытындағы профессия йәки вазифа
! Бүләкләү датаһы
!
! <br />Беларусь Республикаһы Президентының Ҡарары номеры
! Ни өсөн бүләкләнгән
! Ғүмере даталары 
|-
| 1
| [[Файл:Stamp of Belarus. Karvat V. N.jpg|120px]]
| Карват Владимир Николаевич<br />(үлгәндән һуң)
| Авиация подполковнигы
| <span style="display:none">1996-11-21</span> 21 ноябрь 1996
|
| align="center" | 484<ref>{{cite web
|url=http://old.bankzakonov.com/obsch/razdel192/time7/lavz6257.htm
|title=Беларусь Республикаһы Президентының 1996 йылдың 21 ноябрендәге 484 һанлы Ҡарары
|publisher=Bankzakonov.com
|accessdate=2010-02-26
|archiveurl=http://www.webcitation.org/6515jCd9b
|archivedate=2012-01-28
}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140719074343/http://old.bankzakonov.com/obsch/razdel192/time7/lavz6257.htm |date=2014-07-19 }}</ref>
| Уҡыу-күнекмә осошо ваҡытында, ҡолап барыусы самолетты ауылдан ситкә алып китеп һәләк була<ref name="ChildLawPortal">{{cite web|author=|datepublished=|url=http://mir.pravo.by/library/adres/geroi/|title=Герои Беларуси|lang=ru|publisher=Детский правовой сайт Республики Беларусь|accessdate=2010-02-26|archiveurl=http://www.webcitation.org/6515n2qnP|archivedate=2012-01-28}}</ref>
| {{Date|28|11|1958}}—{{Date|23|05|1996}}
|-
| 2
| align="center" | [[Файл:Hero of Belarus medal.png|50px]]
| Мариев Павел Лукьянович
| <br />«БелАЗ» производство берекмәһенең Генераль директоры
|<span style="display:none">2001-06-29</span> 29 июнь 2001 йыл
|
| align="center" | 360<ref>{{cite web|author=|datepublished=|url=http://www.pravo.by/webnpa/text.asp?RN=P30100360|title=Беларусь Республикаһы Президентының 2001 йылдың 29 июнендәге 360 һанлы Ҡарары|lang=be|publisher=Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь|accessdate=2010-02-26|deadlink=unknown-host|archiveurl=http://archive.is/YZDT|archivedate=2012-09-09}}</ref>
| «БелАЗ» предприятиеһендәге эше өсөн ([[Жодино]])<ref name="ChildLawPortal"/>
| {{Date|16|06|1938}}
|-
| 3
| align="center" | [[Файл:DubkoAI.jpg|100px]]
| Дубко Александр Иосифович<br />(үлгәндән һуң)
| Гроднен өлкә башҡарма комитеты рәйесе
|<span style="display:none">2001-06-30</span> 30 июнь 2001 йыл
|
| align="center" | 361<ref>{{cite web|author=|datepublished=|url=http://www.pravo.by/webnpa/text.asp?RN=P30100361|title=Беларусь Республикаһы Президентының 2001 йылдың 30 июнендәге 361 һанлы Ҡарары|lang=be|publisher=Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь|accessdate=2010-02-26|deadlink=unknown-host|archiveurl=http://archive.is/N5WI|archivedate=2012-09-08}}</ref>
| Гроднен өлкәһенең ауыл хужалығын үҫтереүгә индергән өлөшө өсөн<ref name="ChildLawPortal"/>
| {{Date|14|01|1938}}—{{Date|04|02|2001}}
|-
| 4
| align="center" | [[Файл:Карчмит Михаил Александрович.jpg|100px]]
| Карчмит, Михаил Александрович
| <br />Несвижск районының «Снов» агрокомбинаты рәйесе
|<span style="display:none">2001-06-30</span> 30 июнь 2001 йыл
|
| align="center" | 362<ref name="DN362">{{cite web|author=|datepublished=|url=http://www.pravo.by/webnpa/text.asp?RN=P30100362|title=Беларусь Республикаһы Президентының 2001 йылдың 30 июнендәге 362 һанлы Ҡарары|lang=be|publisher=Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь|accessdate=2010-02-15|deadlink=unknown-host|archiveurl=http://archive.is/4vV6|archivedate=2012-09-14}}</ref>
| Минск өлкәһенең Несвиж районы ауыл хужалығын үҫтереүгә индергән өлөшө, шулай уҡ Беларусь Республикаһы Милли йыйыны Республика Советының төбәк сәйәсәте буйынса Комиссиялағы хеҙмәте өсөн<ref name="ChildLawPortal"/>
| {{Date|01|02|1949}}—{{Date|22|05|2004}}
|-
| 5
| align="center" | [[Файл:Кремко Виталий Ильич.jpg|100px]]
| Кремко Виталий Ильич
| <br />Гроднен районының «Октябрь» ауыл хужалығы коллектив предприятиеһе рәйесе
|<span style="display:none">2001-06-30</span> 30 июнь 2001 йыл
|
| align="center" | 362<ref name="DN362"/>
| Гроднен өлкәһе Гроднен районының «Октябрь-Гродно» СПК-һы һәм «Прогресс» колхозындағы эшмәкәрлеге, ауыл хужалығын үҫтереүҙәге данлы хеҙмәте өсөн<ref name="ChildLawPortal"/>
| {{Date|15|02|1941}}—{{Date|03|04|2009}}
|-
| 6
| align="center" | [[Файл: Михаил Степанович Высоцкий.jpg|100px]]
| Высоцкий Михаил Степанович
|  <br />Беларусь Дәүләт фәндәр академияһының ғилми-инженеры, «Белавтотракторостроение» республика унитар предприятиеһы генераль директоры<br />
|<span style="display:none">2006-03-01</span> 1 март 2006 йыл
|
| align="center" | 135<ref name="DN135">{{cite web|author=|datepublished=|url=http://www.pravo.by/webnpa/text.asp?RN=P30600135|title=Беларусь Республикаһы Президентының 2006 йылдың 1 мартындағы 135 һанлы Ҡарары|lang=be|publisher=Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь|accessdate=2010-02-26|deadlink=unknown-host|archiveurl=http://archive.is/X46x|archivedate=2012-12-04}}</ref>
| Белорусь автомобиль төҙөү үҫешенә индергән өлөшө өсөн<ref name="ChildLawPortal"/>
| {{Date|10|02|1928}}—{{Date|25|02|2013}}
|-
| 7
| align="center" | [[Файл:Hero of Belarus medal.png|50px]]
| Прокопович Пётр Петрович
| <br />Беларусь Республикаһы Милли банкы Идараһы башлығы
|<span style="display:none">2006-03-01</span> 1 март 2006 йыл
|
| align="center" | 135<ref name="DN135"/>
| Беларусь Республикаһы банк системаһындағы хеҙмәте өсөн<ref name="ChildLawPortal"/>
| {{Date|03|11|1942}}
|-
| 8
| align="center" | [[Файл:Hero of Belarus medal.png|50px]]
| Ревяко Василий Афанасьевич
| <br />«Прогресс — Вертелишки» ауыл хужалығы производство кооперативы башлығы
|<span style="display:none">2006-03-01</span> 1 март 2006 йыл
|
| align="center" | 135<ref name="DN135"/>
| Гроднен өлкәһе Гроднен районының «Прогресс — Вертелишки» СПК-һындағы хеҙмәте өсөн<ref name="ChildLawPortal"/>
| {{Date|15|07|1948}}—{{Date|01|07|2024}}
|-
| 9
| align="center" | [[Файл:Савицкий Михаил Андреевич.jpg|100px]]
| Савицкий Михаил Андреевич
| <br />«Живопись, графика һәм скульптура ижади академик оҫтаханаһы» дәүләт мәҙәниәт учреждениеһы етәксеһе
|<span style="display:none">2006-03-01</span> 1 март 2006 йыл
|
| align="center" | 135<ref name="DN135"/>
| Белорусь һынлы сәнғәтен үҫтереүҙәге хеҙмәте өсөн<ref name="ChildLawPortal"/>
| {{Date|18|02|1922}}—{{Date|08|11|2010}}
|-
| 10
| align="center" | [[Файл:Filaret, Metropolitan of Minsk and Slutsk.jpg|80px]]
| Филарет (Вахромеев)
| <br /> Минск һәм Слуцк Митрополиты, Беларустың Почётлы Патриарший Экзархы
|<span style="display:none">2006-03-01</span> 1 март 2006 йыл
|
| align="center" | 136<ref>{{cite web|author=|datepublished=|url=http://www.pravo.by/webnpa/text.asp?RN=P30600137|title=Беларусь Республикаһы Президентының 2006 йылдың 1 мартындағы 137 һанлы Ҡарары|lang=be|publisher=Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь|accessdate=2010-02-26|deadlink=unknown-host|archiveurl=http://archive.is/lVd7|archivedate=2012-09-13}}</ref>
| Белорус халҡының рухи яңырыуына индергән бик ҙур шәхсән хеҙмәте өсөн <ref name="ChildLawPortal"/>
| {{Date|21|03|1935}}—{{Date|12|01|2021}}
|-
| 11
| align="center" | [[Файл:Darya Domracheva 2014 Belarus stamp.jpg|100px]]
| [[Домрачева Дарья Владимировна]]
| Биатлонист, өс тапҡыр Олимпия чемпионы
|<span style="display:none">2014-02-17</span> 17 февраль 2014 йыл
|
| align="center" | 66<ref name="belarus.by">{{cite web|author=|datepublished=|url=http://www.belarus.by/ru/about-belarus/sport/darya_domracheva/|title=Дарья Домрачева|lang=ru|publisher=Официальный сайт Республики Беларусь|accessdate=|deadlink=|archiveurl=}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150712234858/http://www.belarus.by/ru/about-belarus/sport/darya_domracheva |date=2015-07-12 }}</ref>
| Юғары профессиональ оҫталығы һәм ғәҙәттән тыш спорт ҡаҙаныштары өсөн<ref name="belarus.by"/>
| {{Date|03|08|1986}}
|}

== Айырым хоҡуҡтары ==
Иң тәүҙә «Беларусь Геройы» исеме алған кешеләр өсөн социаль льготалар һәм айырым хоҡуҡтар, Беларусь Республикаһы Юғары Советының 1995 йылдың 13 апрелендәге  № 3726-XII һанлы Ҡарары менән, Советтар Союзы Геройы, Социалистик Хеҙмәт Геройы, шулай уҡ Дан һәм Хеҙмәт Даны ордендарының тулы кавалерҙары льготаһына тиңләштерелә<ref>{{cite web|author=|datepublished=|url=http://old.bankzakonov.com/d2008/time79/lav79258.htm|title=Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 13 апреля 1995 г. №3727-XII "Об утверждении Положений о звании "Герой Беларуси", орденах и медалях Республики Беларусь"|lang=ru|publisher=Bankzakonov.com|accessdate=2010-02-26|archiveurl=http://www.webcitation.org/6515oBhI7|archivedate=2012-01-28}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120603033852/http://old.bankzakonov.com/d2008/time79/lav79258.htm |date=2012-06-03 }}</ref>. Был шулай уҡ Беларусь Республикаһының 1997 йылдың  2 июлендәге № 49-З һанлы Законында раҫланған Беларусь Геройы тураһындағы Ҡағиҙәлә лә<ref>{{cite web|author=|datepublished=|url=http://old.bankzakonov.com/d2008/time71/lav71518/index.htm|title=Закон Республики Беларусь от 2 июля 1997 г. №49-З "Об утверждении Положений о звании "Герой Беларуси", орденах, медалях и почетных званиях Республики Беларусь"|lang=ru|publisher=Bankzakonov.com|accessdate=2010-02-26|archiveurl=http://www.webcitation.org/6515ocLVo|archivedate=2012-01-28}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140719083157/http://old.bankzakonov.com/d2008/time71/lav71518/index.htm |date=2014-07-19 }}</ref>, 1995 йылдың 21 февралендәге  3599-XII һанлы Законында ла<ref>{{cite web|author=|datepublished=|url=http://www.pravo.by/webnpa/text.asp?RN=V19503599|title=Закон Республики Беларусь от 21 февраля 1995 года № 3599-XII "О статусе Героев Советского Союза, Героев Социалистического Труда, полных кавалеров орденов Славы, Трудовой Славы"|lang=ru|publisher=Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь|accessdate=2010-02-26|deadlink=unknown-host|archiveurl=http://archive.is/tyib|archivedate=2012-12-09}}</ref> яҙылған. Бөгөн был мәсьәлә Беларусь Республикаһының 2007 йылдың 14 июнендәге № 239-З һанлы «Айырым категория граждандар өсөн дәүләттең социаль льготалары, хоҡуҡтар һәм гарантиялар тураһында» Законы менән көйләнә. Был законға ярашлы, Беларусь Геройҙары:
*  врачтар биргән рецептар буйынса, төп дарыу препараттары исемлеге сиктәрендә, бушлай дарыу менән тәьмин ителергә (Глава 2, статья 10);
* йәшәгән урыны буйынса дәүләт һаулыҡ һаҡлау ойошмаларында бушлай теш протездары эшләтергә һәм ремонтлатырға, социаль реабилитациялау техник сараларының Дәүләт реестрына ярашлы бушлай реабилитация техник саралары менән тәьмин ителергә (Глава 2, статья 11). Был реестр Беларусь Республикаһы Министрҙар Советының 2007 йылдың 11 декабрендәге 1772-се һанлы Постановлениеһы менән раҫланған<ref>{{cite web|author=|datepublished=|url=http://www.pravo.by/webnpa/text.asp?RN=C20701722|title=Постановление Совета Министров Республики Беларусть от 11 декабря 2007 года № 1722|lang=ru|publisher=Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь|accessdate=2010-02-26|deadlink=unknown-host|archiveurl=http://archive.is/hWuL|archivedate=2012-09-09}}</ref>;
* һаулыҡты нығытыу өсөн аҡсалата ярҙам алырға йәки, аҡсалата ярҙам урынына, шифахана-курорттарҙа сираттан тыш бушлай дауаланыуға йәки һаулыҡты нығытыуға (Глава 2, статья 12). Аҡсалата ярҙам, уның күләме һәм уны алыу шарттары Беларусь Республикаһы Министрҙар Советының 2008 йылдың 31 ғинуарындағы 146-сы һанлы Постановлениеһы менән көйләнә<ref>{{cite web|author=|datepublished=|url=http://www.pravo.by/webnpa/text.asp?RN=C20800146|title=Постановление Совета Министров Республики Беларусь от 31 января 2008 года №  "Айырым категория граждандарға һаулыҡты нығытыу өсөн аҡсалата ярҙам бүлеү тәртибе тураһындағы Ҡарарҙы раҫлау тураһында" |lang=ru|publisher=Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь|accessdate=2010-02-26|deadlink=unknown-host|archiveurl=http://archive.is/QCMT|archivedate=2012-09-11}}</ref>;
* йәшәү урынына ҡарамай бөтә төр ҡала пассажирҙар транспортында (таксиҙан башҡа) бушлай йөрөргә, ә ауыл ерендә йәшәгәндәр өсөн йәшәү урыны буйынса административ район эсендә дөйөм ҡулланылыштағы даими йөрөгән ҡала-ара автомобиль транспортында бушлай йөрөргә (Глава 3, статья 13);
* ҡала янындағы даими йөрөгән дөйөм ҡулланылыштағы тимер юл, һыу һәм автомобиль пассажирҙар транспортында (таксиҙан башҡа) бушлай йөрөргә (Глава 3, статья 14);
* йылына бер тапҡыр (Беларусь Республикаһының тейешле дәүләт органдары биргән талондар буйынса) эске йүнәлештәрҙәге ҡала-ара дөйөм ҡулланылыштағы даими йөрөгән һыу, һауа, автомобиль пассажирҙар транспортында (тегеләй һәм кире яҡҡа), йәки, пассажир поездарында һәм республика эсендәге Белорус тимер юлы бәйләнеше вагондарында бушлай йөрөргә (Глава 3, статья 15);
* дөйөм майҙаны 20 квадрат метрҙан артмаған торлаҡ менән файҙаланырға һәм түләүҙән азат ителеүгә (Глава 4, статья 16);
* коммуналь хеҙмәттәр өсөн (эҫе һәм һыуыҡ һыу менән тәьмин итеү, канализация, газ, электр һәм йылы энергия, ҡаты көнкүреш ҡалдыҡтарын сығарыу һәм зарарһыҙландырыу, лифт менән ҡулланыу) Беларусь Республикаһы закондары ҡуйған тарифтар буйынса раҫланған ҡулланыу нормаһы сиктәрендә түләүҙән азат ителеүгә, ә ауыл ерендә үҙәктән йылытылмаған өйҙәрҙә йәшәгәндәр өсөн - Беларусь халҡына һатыу өсөн билдәләнгән норма сиктәрендә алынған яғыулыҡ өсөн түләүҙән азат ителеүгә (Глава 4, статья 16);
* абонент линияһы оҙонлоғо 500 метрҙан артмағанда беренсе сиратта бер тапҡыр квартираға бушлай телефон үткәртеүгә (Глава 4, статья 17);
* квартира телефоны менән бушлай ҡулланырға (ҡала-ара һәм халыҡ-ара һөйләшеүҙәрҙән башҡа) (Глава 4, статья 18) хоҡуҡлы.

Юғарыла һынап кителгән льготалар менән бәйле сығымдарҙы финанслау республика һәм урындағы бюджет средстволары, шулай уҡ дәүләт социаль страховкалау средстволары иҫәбенә башҡарыла<ref>{{cite web|author=|datepublished=|url=http://www.pravo.by/webnpa/text.asp?RN=H10700239|title=Закон Республики Беларусь от 14 июня 2007 г. № 239-З "О государственных социальных льготах, правах и гарантиях для отдельных категорий граждан"|lang=ru|publisher=Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь|accessdate=2010-02-26|deadlink=unknown-host|archiveurl=http://archive.is/TMNV|archivedate=2012-09-15}}</ref>.

== Йөрөтөү ==
288-З һанлы Закондың 5 статьяһына ярашлы, Беларусь Геройы миҙалы түштең һул яғына орден һәм миҙалдарҙан өҫтә тағыла. Шул уҡ Закондың 69-сы статьяһы буйынса, кешенең СССР, БССР дәүләт наградалары булһа, СССР, БССР һәм сит дәүләттәрҙең наградалары Беларусь Геройы миҙалынан һуң урынлаша. Беларусь Республикаһы ордендары һәм миҙалдары урынына бүләкләнеүселәр Беларусь Республикаһы дәүләт наградалары символдарын йөрөтә алалар, уларҙың өлгөләре һәм йөрөтөү тәртибе Беларусь Республикаһы Президенты тарафынан билдәләнә<ref name="288-З"/>.

== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}

== Әҙәбиәт ==
* {{китап|автор=Исаева И.К.|заглавие=Беларусь Республикаһы наградалары|место=Мн.|нәшриәт=Беларусь|йыл=2007|биттәр=120}}
* {{мәҡәлә|автор=Сымон Барыс|заглавие=Героі Беларусі|оригинал=|ссылка=|автор издания=|издание=Беларускі гістарычны часопіс|тип=|место=Мінск|издательство=Інстытут гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, Беларускае таварыства «Веды»|год=2008|выпуск=|том=|номер=4|страницы=54—55|isbn=}}

== Һылтанмалар ==
{{Навигация
}}
* {{cite web|author=|datepublished=|url=http://www.belawards.narod.ru/HHeroBlr.htm|title=Ордена и медали Республики Беларусь|lang=ru|publisher=Государственные награды Республики Беларусь|accessdate=2010-02-26|archiveurl=http://www.webcitation.org/6515p3Sqx|archivedate=2012-01-28}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120204033847/http://www.belawards.narod.ru/HHeroBlr.htm |date=2012-02-04 }}
* {{cite web|author=|datepublished=|url=http://www.minsk-region.gov.by/index.aspx?id=84|title=Герои Беларуси Минской области|lang=ru|publisher=Минский областной исполнительный комитет|accessdate=2010-02-26|archiveurl=http://www.webcitation.org/6515qkI1q|archivedate=2012-01-28}}{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120306073857/http://minsk-region.gov.by/index.aspx?id=84 |date=2012-03-06 }}
* {{cite web|author=|datepublished=|url=http://www.church.by/resource/Dir0301/Dir0302/Page0326.html|title=Митрополиту Филарету присвоено звание «Герой Беларуси»|lang=ru|publisher=Официальный портал Белорусской Православной Церкви|accessdate=2010-02-26|archiveurl=http://www.webcitation.org/6515rpo5q|archivedate=2012-01-28}}
* {{cite web|author=|datepublished=|url=http://www.medals.org.uk/belarus/belarus001.htm|title=Hero of the Republic of Belarus|lang=en|publisher=ODM of Belarus|accessdate=2010-02-26|archiveurl=http://www.webcitation.org/6515t4ZBa|archivedate=2012-01-28}}

{{Элекке СССР илдәренең юғары наградалары}}
{{ВП-порталы|Белоруссия|Наградалар}}
{{Яҡшы мәҡәлә|Мәҙәниәт һәм йәмғиәт}}

[[Категория:Беларусь Геройҙары|*]]
[[Категория:Юғары дәүләт наградалары]]
[[Категория:1995 йылда барлыҡҡа килгәндәр]]