Габриэль Гарсиа Маркес битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Яҙыусы
 |Исеме                  = Габриэль Гарсиа Маркес
 |Төп исеме       = Gabriel García Márquez
 |Рәсеме          = Gabriel García Márquez 01.jpg
 |Киңлек              = 200px
 |Рәсем аңлатмаһы = 
 |Тыуыу датаһы        = 06.03.1927
 |Тыуған урыны       = Аракатака, [[Магдалена (департамент)|Магдалена]], {{ТУ|Колумбия}}
 |Вафат булыу датаһы          = 17.04.2014
 |Вафат булған урыны          = {{МестоСмерти|Мехико}}, [[Мексика]]
 |Эшмәкәрлек төрө     = яҙыусы-прозаик, журналист,  шәрехсе, сәйәси эшмәкәр 
 |Әүҙемлек йылдары      = 
 |Йүнәлеше          = [[магик реализм]]
 |Жанр                 = 
 |Әҫәрҙәренең телдәре    = [[Испан теле|испан]]
 |Премиялары               = {{Нобель миҙалы|1982}} [[Әҙәбиәт буйынса Нобель премияһы]], 1982
 | Наградалары              = {{Орден Почёта}} {{Кавалер ордена Ацтекского орла}}
 |Ҡултамғаһы              = Gabriel Marquez Signature.png
 |Lib                  = http://lib.ru/MARKES
 |Викимилек            = 
 |Викикитапхана             = 
}}

'''Габриэль Хосе де ла Конкордиа «Габо» Гарсиа Маркес''' ({{lang-es|Gabriel José de la Concordia "Gabo" García Márquez}}, әйтелеше: [ɡaˈβɾjel ɡarˈsia ˈmarkes], [[6 март]] [[1928 йыл]]<ref name="БСЭ">[http://slovari.yandex.ru/Гарсиа%20Маркес/БСЭ/Гарсиа%20Маркес%20Габриель/ Гарсиа Маркес Габриель — БСЭ. — 1969—1978] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140902144636/http://slovari.yandex.ru/%D0%93%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%B8%D0%B0%20%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B5%D1%81/%D0%91%D0%A1%D0%AD/%D0%93%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%B8%D0%B0%20%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B5%D1%81%20%D0%93%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%B5%D0%BB%D1%8C/ |date=2014-09-02 }}<br />
[http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_colier/4430 ГАРСИА МАРКЕС Габриэль — Энциклопедия Кольера]</ref>, Аракатака, [[Колумбия]] — [[17 апрель]] [[2014 йыл]], [[Мехико]], [[Мексика]]<ref>{{cite news|url=http://риановости.рф/world/20140418/1004385640.html|title=Габриэль Гарсиа Маркес скончался в Мексике|date=17 апреля 2014|publisher=[[РИА Новости]]|accessdate=2014-04-17}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305190514/http://xn--80aeqcxgbkpk.xn--p1ai/world/20140418/1004385640.html |date=2016-03-05 }}</ref>) — [[Колумбия]]ның  билдәле яҙыусы-прозаигы, журналист, шәрехсе һәм сәйәси эшмәкәр, 1982 йылда әҙәбиәт буйынса [[Нобель премияһы]] лауреаты. «Магия реализмы» әҙәби йүнәлешендә яҙа.

== Биография ==
Габриэль Гарсиа Маркес [[1927 йыл]]дың [[6 март]]ында [[Колумбия]]ла, Магдалена департаментындағы [[Аракатака]] ҡалаһында тыуған. Бала сағында әсәһе яғынан олатаһы менән өләсәһендә тәрбиә ала. Тап улар йоғонтоһонда буласаҡ яҙыусы ижадының төп элементы булған тылсым һәм магик ышаныуҙарға, ауыҙ-тел халыҡ ижадына бәйле тәрбиә бирелә.

1940 йылда, 12 йәшендә Габриэль стипендия ала һәм [[Богота]]нан 30 саҡрым йыраклыҡта урынлашҡан [[Сипакира]] ҡалаһының иезуит колледжында уҡый башлай. 1946 йылда, ата-әсәһенең баҫымы аҫтында Богота Милли университетының юридик факультетына уҡырға инә. Шул ваҡытта ул буласаҡ кәләше Мерседес Барча Пардо менән дә таныша.

1950 йылда уҡыуын ваҡытынан алда туҡтатып, тормошон журналистикаға һәм әҙәбиәткә бағышларға ҡарар итә. Уға бигерәк тә [[Эрнест Хемингуэй]], [[Уильям Фолкнер]], [[Джеймс Джойс]] һәм [[Вирджиния Вульф]], [[Франц Кафка]] кеүек әҙиптәр йоғонто яһай.

1954 йылдан һуң Маркес «Эль Эспектадор» газетаһында ҡыҫҡа мәҡәләләр һәм фильмдарға рецензиялар яҙып, хеҙмәт итә. Хәбәрсе вазифаһында уны [[Италия]], [[Польша]], [[Франция]], [[Венесуэла]] һәм [[АҠШ]]ҡа ебәрәләр. 1957 йылда 30 йәшлек Гарсиа Маркес Мәскәү йәштәр һәм студенттар фестивалендә корреспондент була. Уның был турала иҫтәлектәре «СССР: кока-колаға рекламаһыҙ 22 400 000 квадрат саҡрым!» тигән эссела бирелгән. 1959 йылда [[Нью-Йорк]]та Маркестың улы тыуа.

Параллель рәүештә Гарсиа Маркес хикәйәләр һәм киносценарийҙар иҗад итеп, яҙыусылык менән дә шөғөлләнә. 1961 йылда уның «Полковникка бер кем дә яҙмай» (''El coronel no tiene quien le escriba'') повесы, 1966 йылда «Хәйерһеҙ сәғәт» (''La mala hora'') романы сыға. Ә бөтөн донъяға билдәле булыуҙы уға «Йөҙ йыл яңғыҙлыҡ» романы килтерә. (1967).

1989 йылда табибтар яҙыусының үпкәһендә яман шеш табал. 1992 йылда операция яһағас, һауыға. Тик сәләмәтлеге менән ҡыйын хәлдәр дауам итә. 1999 йылғы медицина тикшереүенән һуң унда яман шештең башҡа формаһы — лимфома табыла. Шуннан һуң яҙыусыға АҠШ һәм Мексикала ике ҡатмарлы операция яһатырға һәм оҙаҡ дауаланыу курсы үтергә тура килә.

2002 йылда Гарсиа Маркес биографик трилогияһының беренсе китабын — «Тормош тураһында һөйләр өсөн йәшәү» нәшер итә. «Магик реализм» жанрында яҙылған әҫәр донъя бестселлерына әйләнә.

2006 йылдың 26 ғинуарында Маркес [[Фрей Бетто]], [[Эдуардо Галеано]], [[Пабло Миланес]], [[Эрнесто Сабато]] һәм башҡалар менән бергә [[Пуэрто-Рико]]ға үҙаллылыҡ биреүҙе талап итеп сығыш яһай.

[[2009 йыл]]да [[Мексика]] хөкүмәте властар Габриэль Гарсиа Маркесты 1967—1985 йылдарҙа коммунистик режимдар һәм лидерҙар менән бәйләнештә булғаны өсөн эҙәрлекләй ([[Луиса Эчеверрии]] һәм [[Хосе Лопеса Портильо]] президент булған осорҙа)<ref>[http://www.eluniversal.com.mx/notas/634052.html Gabo, según los servicios de inteligencia mexicanos] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091021071446/http://www.eluniversal.com.mx/notas/634052.html |date=2009-10-21 }}{{ref-es}}</ref><ref>[http://www.elmundo.es/elmundo/2009/10/18/cultura/1255881661.html?a=VIS19803e3b33017327e8f096b8474d76f0e&t=1255905597 García Márquez fue espiado por México durante al menos dos décadas]{{ref-es}}</ref>.

[[2010 йыл]]дың көҙөндә Гарсиа маркестың 1944—2007 йылдарҙағы баҫылмаған сығыштарынан тупланма «[[Я здесь не для того, чтобы говорить речи]]» (''Yo no vengo a decir un discurso'') донъя күрә.<ref>[http://www.buenolatina.ru/news.php?id=469 BuenoLatina. Новая книга Габриэля Гарсиа Маркеса выйдет 29 октября] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120412104603/http://www.buenolatina.ru/news.php?id=469 |date=2012-04-12 }}</ref>.

[[2012 йыл]] Рәсәйҙә Гарсиа Маркес йылы тип билдәләнә, сөнки уның тыуыуына — 85, «Сто лет одиночества» романы беренсе тапҡыр баҫылғанға — 45, яҙыусы Нобель премияһы менән наградланыуға — 30, «Жить, чтобы рассказывать о жизни» тип аталған иҫтәлектәр китабы сығыуға 10 йыл тула.

:* Гарсиа Маркес «Рәсәй һәм Латин Америкаһы халыҡтары араһында дуҫлыҡты нығытыуға индергән өлөшө өсөн»[[Почёт ордены]] менән бүләкләнә.
:* Бөтә Рәсәй сит ил әҙәбиәте китапханаһында уның китаптары һәм фото күргәҙмә асыла.
:* Сервантес институтында хәҙерге Рәсәй рәссамдары күргәҙмәһе үтә<ref>[http://moscu.cervantes.es/FichasCultura/Ficha84129_54_8.htm Выставка «Габриэль Гарсиа Маркес. Сто лет одиночества. 45 лет роману — 45 взглядов из России»]</ref>.
:* Был показан цикл экранизаций произведений Гарсиа Маркеса.
:* [[Московский метрополитен]] также участвовал в торжествах с программой «[[Поэзия в метро]]». Начиная с 25 апреля 2012 года семь вагонов Московского Метро перевозили пассажиров метро, знакомя их с иллюстрациями и фрагментами романов и юношеских стихов колумбийского писателя. Переводы стихов были выполнены литератором Григорием Аросевым специально для проекта.

== Иҫкәрмәләр ==
{{Иҫкәрмәләр}}

== Һылтанмалар ==
{{Навигация
|Тема         = Габриэль Гарсиа Маркес
|Викиөҙөмтә = :ru:Гарсиа Маркес, Габриэль
|Викикитапхана     =
|Викиновости  = :ru:Категория:Габриэль Гарсиа Маркес
|Викимилек     = Category:Gabriel García Márquez
}}
* [http://scepsis.ru/authors/id_173.html Габриэль Гарсиа Маркес в библиотеке журнала «Скепсис»] {{ref-ru}}
* [http://www.colombia.su/Cultura/gabo.html Габриель Гарсиа Маркес] {{ref-ru}}
* [http://n-t.ru/nl/lt/garcia.htm Гарсия Маркес, Габриэль], n-t.ru {{ref-ru}}

{{DEFAULTSORT:Гарсиа Маркес, Габриэль}}
[[Категория:Колумбия яҙыусылары]]
[[Категория:XX быуат яҙыусылары]]
[[Категория:XXI быуат яҙыусылары]]
[[Категория:Алфавит буйынса журналистар]]
[[Категория:XX быуат журналистары]]
[[Категория:XXI быуат журналистары]]
[[Категория:Әҙәбиәт буйынса Нобель премияһы лауреаттары]]
[[Категория:Социалистар]]