Искәндәриә китапханаһы битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Библиотека
| название библиотеки    =Искәндәриә китапханаһы
| изображение            = 
| страна                 = Мысыр
| месторасположение      = [[Искәндәриә]]
| основана               = 2002
| количество филиалов    =
| предметы собрания      =
| размер собрания        = 500 мең асыҡ  фондта һәм  7,5 млн келәттә<ref>[http://www.bibalex.org/Libraries/Presentation/Static/15120.aspx Collection Overview — Organization — About the BA Libraries — Bibliotheca Alexandrina<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>
| условия записи         =
| ежегодная выдача       =
| обслуживание           =
| количество читателей   =
| бюджет                 = 
| директор               = [[:en:Ismail Serageldin|Исмаил Сараджуддин]]
| количество сотрудников = 
| веб-сайт               = [http://www.bibalex.org/English/index.aspx www.bibalex.org]
}}

''' Александрина китапханаһы ''' йәки '''Яңы Искәндәриә китапханаһы''' ({{lang-ar|مكتبة الإسكندرية الجديدة}}) — [[Мысыр]]ҙа, [[Урта диңгеҙ]] ярындағы [[Искәндәриә]] ҡалаһындағы китапхана һәм мәҙәни үҙәк. Боронғо емерелгән '''Искәндәриә китапханаһы''' урынында төҙөлгән.

== Тарихы ==
1970 йылда Искәндәриә  университетының профессорҙар төркөме боронғо Искәндәриә китапханаһы урынына яңыһын төҙөргә тигән фекергә килә. 1980 йылдарҙа Мысыр президенты Хөсни Мөбәрәктең һәм [[ЮНЕСКО]]ның ризалығын алырға өлгәшәләр.

1988 йылда төҙөлөш өсөн ер һатып алына, һәм китапхананыңтәүге нигеҙ ташы һалына. [[архитектура|Төҙөү сәнғәте буйынса]] конкурста [[Норвегия]]ның төҙөү сәнғәте бюроһы ''{{нп3|Snøhetta|||Snøhetta_(company)}}'' һәм австрия архитекторы Кристоф Капелланың проекты еңеп сыға. Төҙөлөш өсөн Snøhetta етәкселегендә [[Англия]] һәм [[Италия]] төҙөлөш компаниялары консорциумы ойошторола.

Китапхана өсөн финанс мәсъәләһе [[Асуан]]да үткән конференцияла ҡарала. [[Ираҡ]], [[Сәғүд Ғәрәбстаны]] һәм [[Берләшкән Ғәрәп Әмирлектәре]] 65 млн доллар аҡса бүләләр. Египет 120 млн доллар аҡса ҡуша. Тағын 26 ил тарафынан 27 млн доллар өҫтәлә. ЮНЕСКО-ла финанслауҙа ҡатнаша.

Төҙөлөш 1992 йылда башлана, 1995 йылдан ныҡлы ҡолас ала һәм 2001 йылда тамамлана. 2002 йылдың 16 октябрендә күп илдәрҙең етәкселәре ҡатнашлығында китапхананы тантаналы асыла.

== Китапхананың һәм бинаһының үҙенсәлектәре ==

[[Файл:Egypt.Alexandria.BibliothecaAlexandrina.01.jpg|left|thumb|300px|Китапхананың фасады]]
Китапхана 8 млн китап һыйҙыра ала. Төп уҡыу залының майҙаны 70 000 м², төрлө кимәлдәге 11 һикәлтә(каскад) рәүешендә эшләнгән.
Конференц-үҙәк, балалар, үҫмерҙәр һәм һуҡырҙар өсөн махсус китапханаһы, өс музей (ҡомартҡылар, ҡулъяҙмалар һәм [[Әнүәр Садат]]ҡа арналған), дүрт сәнғәт галерияһы, [[планетарий]], ҡулъяҙмаларҙы  реставрациялау өсөн лабораторияһы бар.

Бинаның төҙөлөше бик үҙенсәлекле. Көньяҡ символикаһына нигеҙләнеп эшләнгән. Көньяҡтан бейегерәк, төньяҡҡа ауышыраҡ, ҡояш дискына оҡшатып төҙөлгән. Ҡыйыҡтың төньяҡҡа ауыш яғынан быяла япмалары аша яҡтылыҡ төшөп тора<ref>{{cite news|url=http://bluejeanswithbluecornflowers.blogspot.ru/2012/11/snhetta.html|title=Snøhetta. Архитектурное бюро, Норвегия. Лекция Томаса Фагернеса, партнёра бюро и Senior Architect в Snøhetta |author=Thomas Fagernes|date=November 28, 2012|publisher=BLUEjeansWITHblueCORNFLOWERS.blogspot.com|lang=ru|accessdate=2013-04-10}}</ref>.

Төп уҡыу залы 32 метрлы быяла ҡыйыҡ аҫтында урынлашҡан. Ҡыйыҡ үҙе диңгеҙгә түңкәрелгән [[ҡояш сәғәте]], рәүешендә. Диаметре 160 м. Диуары [[асуан]] [[гранит]]ы менән көпләнгән. Ә уның өҫтәнә  120 яҙыу системаһы өлгөләре ырылған ([[графема]]).

Китап һаҡлағыс келәттәре ер аҫтында урынлашҡан.

Унда китаптарҙы, һәр төрлө яҙмаларҙы һауалағы диңгеҙ тоҙҙарының емергес тәъҫиренән һаҡлау өсөн бөтә саралар ҡаралған.

Диңгеҙ елдәренән һаҡлау өсөн бина өҫтәлмә диуар менән ҡапланған.<ref>{{книга|автор=Володин Б.|заглавие=Всемирная история библиотек|оригинал=|ссылка=|издание=2-е, доп|место=СПб.|издательство=Профессия|год=2004|страницы=43|isbn= 5-93913-073-9}}</ref>.

Александрина китапханаһында бөтә ер йөҙөнән йыйылған хеҙмәттәр тупланған.

Испандарҙың [[маврҙар]] дәүеренә ҡараған документтар тапшырған.

Франция [[Суэц каналы]] төҙөлөшенә ҡараған документтар биргән.

Китапханала [[Интернет архивы]] урынлашҡан.

== Етәкселек ==
Әлеге ваҡытта директор — {{нп3|Исмаил Сираджеддин|||Ismail Serageldin}}.
Ул тикшереү институттары һәм музейҙары берләшмәләренең директорҙәр советын етәкләй. [[Нидерланды|Нидерландала]] [[Вагенингенский университет|Вагенинген университеты]] профессоры булып тора.

== Шулай уҡ, ҡарағыҙ ==
* Искәндәриә китапханаһы